Summary
Samenvatting Hoofdstuk 13 Sprekend Verleden vwo
- Course
- Level
- Book
Samenvatting van hoofdstuk 13 De tijd van de Koude Oorlog Sprekend Verleden vwo
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
marrehuijsmans
Content preview
Geschiedenis hoofdstuk 13 De tijd van de Koude Oorlog§1 Oorlogen: te voorkomen of ‘fatsoenlijk’ te voeren?
De Volkenbond: eerste poging alle staten te verenigen:
Na de Eerste Wereldoorlog werd bij de Vrede van Versailles de Volkenbond opgericht. Veel mensen
twijfelden er alleen aan of de Volkenbond genoeg macht en aanzien zou krijgen om de grote
problemen in de wereld aan te kunnen. De Volkenbond zou voor een betere organisatie bij
vredesonderhandelingen moeten zorgen. Er kwam de mogelijkheid geschillen tussen staten te laten
beslissen door het Permanente Hof van Internationale Justitie in Den Haag en tegen staten die regels
van de Volkenbond overtraden konden economische sancties worden getroffen.
Positieve resultaten van de Volkenbond:
Tot de Volkenbond traden 24 staten toe. Ze ondernamen een groot aantal humanitaire en
economische activiteiten, waaronder medische hulp bij verschillende conflicten en enkele politieke
conflicten.
Onvolkomenheden van de Volkenbond:
Een internationale organisatie als de Volkenbond kan alleen goed functioneren als alle staten lid zijn,
zich aan de regels houden en als de organisatie voldoende middelen heeft om tegenwerkende staten
tot de orde te roepen en te middelen die ze hadden werden onvoldoende benut.. Aan geen van deze
voorwaarden voldeed de Volkenbond. De Volkenbond was een eerste poging, dus veel ervaring was
er nog niet. Veel staten in de wereld waren er geen lid van. De staten die wel lid waren hielden zich
veelal niet aan de regels en steunen de Volkenbond onvoldoende. Vooral Engeland en Frankrijk zijn
hier goede voorbeelden van. Dat bleek bij de volgende gebeurtenissen:
- In 1923-1924 probeerde de Volkenbond tot een verdrag van wederzijdse bijstand te komen.
Leden zouden verplicht worden elkaar te hulp te komen bij geval van agressie. Engeland
sprak zijn veto uit over dit verdrag.
- Er werd niet of onvoldoende opgetreden tegen agressie van staten:
Toen Japan een oorlog begon tegen China (1931) kwam de Volkenbond niet verder
dan een zwakke veroordeling. Japan werd niet gestraft.
Duistland overtrad verschillende keren afspraken van het Verdrag van Versailles
zonder dat hier iets aan gedaan werd.
- De Volkenbond kon niet voorkomen dat de Tweede Wereldoorlog begon.
De Verenigde Naties: bedoelingen:
In augustus 1941 verklaarden president Roosevelt en Britse premier Churchill hoe ze na de oorlog
een betere toekomst voor de wereld wilden nastreven. Deze verklaring kwam tot stand op een
oorlogsschip in de Atlantische Oceaan: daarom werd het het Atlantisch Handvest genoemd. De
voornaamste punten hieruit waren:
- Niemand mag streven naar annexatie van gebieden.
- Gebiedswijzigingen zijn niet toegestaan tegen de wens van de plaatselijke bevolking.
- Alle volken mogen hun eigen regeringsvorm kiezen.
- Er moet een vrede nagestreefd worden waarin alle volken in veiligheid kunne leven, zonder
angst of gebrek.
- Alle naties zullen moeten afzien van het gebruik van geweld.
- Naties die dreigen met geweld moeten ontwapend worden.
, - Er moet een algemeen stelsel van veiligheid komen.
In juni 1945 werd de Organisatie der Verenigde Naties (VN) opgericht, als opvolger van de
Volkenbond. Bijna alle landen ter wereld werden er lid van. De VN had de volgende doelstellingen:
- Internationale vrede en veiligheid handhaven.
- Vriendschappelijke betrekkingen tussen de volken opbouwen.
- Samenwerken bij de oplossing van internationale economische, sociale en humanitaire
problemen.
- Als centrum van overleg tussen de volken dienen.
De VN: wat ervan terechtkwam:
Er is geen nieuwe wereldoorlog uitgebroken, maar er zijn wel veel oorlogen op kleinere schaal
geweest. Daarbij hebben de grote mogendheden meestal niet de rol vervuld die hun was toegedacht.
Slecht 2x heeft de Veiligheidsraad gebruik kunnen maken van bevoegdheid tegen agressie op te
treden tegen Noord-Korea en tegen Irak in Koeweit. In beide gevallen waren het in de praktijk vooral
Amerikaanse troepen die ingrepen. Wel heeft de VN bij veel conflicten de rol van ‘vredesmacht’
kunnen spelen. De VN bemiddelde dan om een vrede tot stand te brengen en stuurden troepen. Die
hadden de taak de strijdende partijen van elkaar te scheiden en er als een soort ‘buffer’ tussen te
staan.
Henri Dunant en het ontstaan van het humanitaire oorlogsrecht:
In de 19e eeuw vonden belangrijke veranderingen plaats in de samenleving die de oorlogvoering
beïnvloedden. De burgerbevolking werd steeds meer bij de oorlogvoering betrokken:
- Opkomst nationalisme: vanaf de Franse revolutie bleken veel burgers bereid hun leven in
dienst te stellen van hun vaderland.
- Dienstplichtlegers: overal werd in navolging van Frankrijk het dienstleger ingevoerd. Hiermee
verdwenen de huurlegers en daarvoor in plaats kwamen veel grotere nationale legers.
- Steeds dodelijkere wapens en steeds meer burgerslachtoffers: er werden ook steeds
dodelijkere wapens ontwikkeld en die werden niet alleen tegen soldaten gebruikt. Daardoor
steeg het aantal slachtoffers en niet alleen onder de soldaten maar ook onder de burgers.
Door het ontstaan van de massapers gingen steeds meer mensen in de 19 e eeuw kranten lezen. En
die kranten berichten over de verschrikkingen van de oorlogen in hun tijd. Hierdoor ontstond verzet
tegen oorlogen en onmenselijk handelen. In 1943 vond het eerste internationale congres van
oorlogsbestrijding in Londen plaats.
Henri Dunant was in 1959 ooggetuige van de slag bij Solferino in Noord-Italië, waar Italianen en
Fransen streden tegen Oostenrijkers. Dunant hielp bij de verzorging van de gewonden. Hij schreef
een indrukwekkend boek over zijn ervaringen, Un souvenir de Solférino. Hierdoor ging men beseffen
dat de situatie moest veranderen. Volgens Dunant moesten er regels komen en om deze op te stellen
vormde hij samen met andere mensen een actiegroep. Deze groep organiseerde in 1863 voor
Zwitserse deelnemers een conferentie om tot invoering van oorlogsregels te komen.
- De eerste conventie van Genève 1864: de Zwitserse overheid organiseerde een conventie
waarop vertegenwoordigers van de belangrijkste staten van Europa bijeenkwamen. Zij
maakten de eerste internationale afspraken over gedrag tijdens oorlog. Deze eerste
conventie bevatte 10 artikelen. Daarin werden onder andere afspraken gemaakt over:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marrehuijsmans. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.87. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53022 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now