Summary
Samenvatting Hoofdstuk 14 Sprekend Verleden vwo
- Course
- Level
- Book
Samenvatting van hoofdstuk 14 Kolonisatie en dekolonisatie Sprekend Verleden vwo
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
marrehuijsmans
Content preview
Geschiedenis hoofdstuk 14 ‘Kolonisatie en dekolonisatie’§1 Oude culturen in Amerika, Afrika en Azië .
Amerika:
Er leefden veel Indiaanse stammen in Amerika. Een stam is een groep mensen die zegt af te stammen
van een gemeenschappelijke voorouder en die een eigen cultuur heeft.
Maya’s:
- Woonden in het tegenwoordige Honduras, Guatemala en het Mexicaanse schiereiland
Yucatan.
- De bloeitijd van deze cultuur duurde van de 4 e tot de 10e eeuw.
Azteken:
- Drongen in de 13e eeuw vanuit het noorden van Mexico door. In de volgende eeuwen
onderwierpen zij de meeste volken van Mexico en Midden-Amerika.
Inca’s:
- Omstreeks 1200 stichtten ze de stad Cuzco (Peru). Hun gebied omvatte toen echter niet
meer dan 50 km2.
- In de 15e eeuw begonnen de Inca’s veroveringstochten naar het noorden en het zuiden. Ze
stichtten een rijk dat liep van Ecuador tot het midden van Chili.
Het belangrijkste middel van bestaan was de akkerbouw. Deze stond op een hoog peil: men paste
irrigatie en bemesting toe en kende meer dan 20 gewassen, waaronder een aantal in de rest van de
wereld onbekende.
Opvallend was de hoge graad van organisatie van de Indiaanse samenleving:
- Aan het hoofd van de staat stond een vorst, die als een god werd vereerd. De Inca- en
Azteken-vorsten werden bijgestaan door een raad.
- Onder de vorst en zijn raad stonden bestuurders van steden en daaronder bestuurders van
wijken.
- Ambtenaren regelden allerlei openbare taken: de bouw van tempels en paleizen, aanleg en
onderhoud van wegen, bruggen en pakhuizen, inning van belastingen.
De Indiaanse samenleving was sterk gelaagd:
- Bovenlaag: bestuurders, legeraanvoerders, ambtenaren en priesters.
- Middenlaag: kooplieden en handwerkslieden.
- Benedenlaag: boeren.
- (Bij de Azteken kwam daaronder nog een laag met de slaven, die grotendeels uit
krijgsgevangenen bestond.)
De godsdienst had een zeer grote rol. De Indianen voelden zich sterk afhankelijk van de gunst van de
goden. Daardoor hadden priesters, die volgens de Indianen wisten hoe de goden gunstig gestemd
moesten worden, grote invloed.
, Afrika:
In het oude Afrika ten zuiden van de Sahara leefden ongeveer duizend volken, merendeels in dorpen.
Er was in de dorpen weinig verschil tussen rijk en arm. De gelaagdheid kwam duidelijker tot uiting in
het onderscheid tussen vrije mensen en slaven en vooral tussen mannen en vrouwen. Slavernij was
de enige manier om iemand voor zich te laten werken.
Slaven waren vaak krijgsgevangenen en ook misdadigers of mensen die hun schulden niet konden
betalen. Zij hadden geen recht van spreken, maar namen verder gewoon deel aan het dorpsleven.
De grootste verschillen in het dorpsleven bestonden tussen mannen en vrouwen. De vrouwen
werkten zeer hard, in het huis en op het land. Omdat de vrouwen zelf het land bewerkten en naar de
markten gingen om te ruilen, kopen en verkopen, waren zij vaak tamelijk zelfstandig. De mannen
gingen op jacht in het woeste gebed buiten het dorp. Ook moesten zij vaak ten strijde trekken tegen
verderop wonende vijanden of langstrekkende nomaden.
Er bestonden misschien wel duizenden politieke organisaties, die min of meer los van elkaar stonden.
Deze kunnen worden ingedeeld in 3 groepen:
- Staatloze samenlevingen: een volk leeft verspreid over dorpen die geheel los van elkaar
functioneren. In veel van deze staatloze samenlevingen werd het dorp bestuurd door een
volksvergadering.
- Koninkrijken: na het jaar 1000 ontstonden er koninkrijken in gebieden die gunstig waren voor
de handel over lange afstand.
- Imperia: sommige Afrikaanse koningen gingen ertoe over naburige volken te onderwerpen.
Zij stichtten een imperium, een groot rijk dat uit verschillende volken bestond.
Naast grote verschillen zijn er in de traditionele Afrikaanse godsdienst ook belangrijke
gemeenschappelijke kenmerken:
- Het vereren van voorouders.
- Geesten en goden.
- Het gebruikmaken van magie tegen kwade geesten en hekserij.
Medicijnmannen waren grote kenners van geneeskrachtige kruiden. Ze omgaven hun werk met
allerlei rituelen en hadden gevoel voor de psychische kant van veel klachten. Ook regenmakers en
toekomstvoorspellers stonden in hoog aanzien.
Azië:
China:
In China ontstonden de eerste staten in de vlakte van de Gele rivier. Eeuwenlang waren zij met elkaar
in oorlog en probeerden zij ook andere delen van China te veroveren. Na de dood van de eerste
keizer ontbrandde er een strijd om de macht. De opstandelingen leider Liu Pang won en stichtte de
Han-dynastie, die 400 jaar zou regeren. Een dynastie is een serie heersers uit één familie.
De keizers regeerden als absolute vorsten. Zij gingen ervan uit, dat de hemel hun absolute macht
verleende, het ‘Hemels Mandaat’. Zij bestuurden hun rijk vanuit het keizerlijk hof in de hoofdstuk.
Om de besluiten van de keizer overal te kunnen uitvoeren was het rijk verdeeld in provincies, die
weer in prefecturen en die nogmaals in districten. Aan het hoofd van elk stonden door de keizer
benoemde ambtenaren. De hoogste ambtenaren werden mandarijnen genoemd. Ook was er een
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marrehuijsmans. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.32. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79202 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now