Samenvatting Geschiedenis tijdvak 5 Ontdekkers en Hervormers
5 views 0 purchase
Course
Geschiedenis
Level
HAVO
Book
Feniks Tijdvakken Historische Contexten havo Voorbeeldhoofdstukken
Dit document bevat een samenvatting van tijdvak 5, de Tijd van ontdekkers en hervormers. Dit document komt goed van pas bij je geschiedenis CSE of examen.
§5.1 Renaissance en Humanisme
Renaissance: ‘wedergeboorte van klassieke oudheid’
Kenmerken:
• Nadruk op leven op aarde (“Carpe Diem”) à daarvoor (“Momento Mori”)
• Nadruk op individu
• Aandacht voor de klassieken (Teksten, Kunstwerken)
• Realisme in kunst
• Zelfontplooiing
3 oorzaken
o Handel met Midden-Oosten bracht klassieke teksten en kunstwerken naar Italië
o Daardoor ook veel rijke handelaren (geld voor, gebouwen, kunstwerken)
o Veel klassiek erfgoed in Italië zelf
*Ook de kerk (paus en bisschoppen) genoot van het leven
Humanisme
Wetenschap in de middeleeuwen:
• Niet tegen de leer van de kerk
• Gericht op geloof en leven na de kerk
De rijke burgerij ontwikkelde een andere levenshouding: Humanisme
o Nadruk leven op aarde
o Over alles debatteren
o Zelf observeren, redeneren, experimenteren
o Kritisch op de kerk
*Humanist en geestelijke ‘Erasmus’ vertaalde bijv. de Bijbel à vol fouten
§5.2 Ontdekkers van nieuwe werelden
Wereldbeeld rond 1450:
• Beperkt (Europa, Noord-Afrika en stukje Azië)
• Handel wordt steeds internationaler
• Klassieke kaarten brengen nieuwe kennis
Het begin van de Europese overzeese expansie:
• Aziatische producten: specerijen, goud, zilver zijn populair en dus (peper) duur
• Ottomanen blokkeren handel over land
• Dus zoeken Portugezen naar handelsroute overzee
1488: Bartolomeus Diaz bereikt Kaap de Goede Hoop
1497: Vasco da Gama bereikt India
Spanje volgt Portugal:
o Columbus à route naar Indië via het westen
o Columbus krijgt geld van Spaanse koning en koningin
o 1492: Columbus ontdekt Amerika (indianen à vanwege Indië)
o 1494: Verdrag van Tordesillas à verdeling Azië en Amerika (westelijke helft voor
Spanje, oostelijke helft voor Portugal) om oorlog te voorkomen
Ondergang van de Azteken:
- Steeds meer avonturiers (conquistadores) trekken door goudverhalen naar de
“Nieuwe Wereld”
- 1519: ‘Cortes’ veroverd en vernietigd de Azteken (indianen)
Spanje koloniseert Amerika
o Amerika krijgt een onderkoning en ambtenaren
o Conquistadores die gebieden veroveren, krijgen als beloning landgoederen
o Indianen gedwongen tot arbeid à 1542: Pleidooi De Las Casas: Christelijke indianen
mochten niet worden uitgebuit
o Stand samenleving (afkomst) à
1. Inwoners met 2 Europese ouders
2. Mensen met gemengd bloed
3. Indianen
4. Slaven.
o Indianen stierven door uitputting à Afrikaanse slaven naar Amerika vervoerd met
dank aan: trans-Atlantische slavenhandel
Gevolgen
• Bevolkingssamenstelling Amerika verandert volledig
• Verspreiding christendom
• Ontstaan Driehoekshandel
• Europa verkrijgt grote winsten en grondstoffen (Behalve Italië)
§5.3 De Kerkhervorming
De kerk rond 1500 had een belangrijke rol in de samenleving:
o Ziekenzorg (zieken, armen, ouderen)
o Zielenheil (aflaat) met zo’n aflaat kon de kerk namens god zonden vergeven
o Bepaalde normen en waarden
à Wie zich hier niet aan hield werd een ketter genoemd en vervolgd
Paus gedraagt zich als koning:
• Kerk is rijk
• Paleis (Sint-Pieter)
• Hofhouding
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller robindegroot1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.
