Summary
Samenvatting Ontdekkers en Hervormers
- Course
- Level
- Book
Samenvatting Ontdekkers en Hervormers, VWO4
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
More summaries for
-
Samenvatting Feniks VWO overzicht van de geschiedenis, ISBN: 9789006464917 Geschiedenis
Seller
Follow
casdekker
Reviews received
Content preview
Geschiedenis Samenvatting: Tijd van Ontdekkers en Hervormers§1: De wereld wordt groter
Wereldbeeld rond 1450
Sommige mensen geloofden nog steeds in de ronde wereld, zelfs in de Middeleeuwen.
Cartografen konden door de Hanze, zuidelijke handel en de kruistochten redelijk goede
kaarten maken van Zuid- en Noord-Europa, Noord-Afrika en de Arabische wereld. Door
ontdekkingsreizen werd het ‘terra incognita’ toegevoegd aan het Europees wereldbeeld.
Portugezen gaan op ontdekkingsreis
Portugal wilde concurreren met de Arabische handel en veroverde uitvalsbasissen voor
verdere reizen als Ceuta, de Canarische en Kaapverdische eilanden, Madeira en de Azoren.
Door de Iberische landen werd gevaren met karveel schepen, want deze waren geschikt
voor de open zee. Voor navigatie werd het kompas en het astrolabium gebruikt.
Bartholomeus Diaz voer als eerst voorbij de zuidpunt van Afrika, Vasco da Gama bereikte 9
jaar later West-India. Deze route was strikt geheim. Langs de route stichten de Portugezen
factorijen om handel te drijven met de lokale bevolking. Specerijen, zijde en edelstenen
waren nu bijna helemaal in Portugese handen. De handel gaf veel winst, maar ook riskant.
Portugal wilde in Afrika en India de reconquista voortzetten met hulp van de mysterieuze
priester Johannes en de zogenaamd christelijke Indiërs. Echter, Johannes bestond niet en
de Indiërs waren niet christelijk, dus dat plan ging niet door.
Er werden geen gebieden veroverd, want door de Noord-Afrikaanse reconquista was het
geld op. Portugal had nu twee routes om te handelen in specerijen, zijde en edelstenen.
Spanje volgt Portugal
Nadat de Spaanse reconquista voltooid was, gingen ook zij op ontdekkingsreizen onder
bewind van koningin Isabella. Columbus ging met drie karvelen en de kaart van Toscanelli
op zoek naar de westelijke route naar India. Na vijf weken kwam hij aan in de Cariben.
10 jaar later ontdekte de Florentijn Amerigo Vespucci Zuid-Amerika, vanaf toen heette
Amerika ‘terra Americi’ of ‘America’ genoemd, naar Vespucci. De westelijke route werd in
1519 door Ferdinand Magelhães vanuit Sevilla wel ontdekt, maar was totaal niet
winstgevend, dus focuste de Spanjaarden zich op Amerika.
Azteken in Inca’s
In Zuid-Amerika waren er al hoogstaande samenlevingen. Tenochtitlan was zelfs een van
de grootste steden ter wereld. Priester hadden een hoog aanzien, er was een bloeiende
economie en uitgebreide landbouw, alhoewel er geen trekdieren waren. Grondbezit was
socialistisch ingedeeld en surplus werd bewaard in het geval van slechte oogst.
Spaanse conquistadores vielen de Nieuwe Wereld binnen en verwoestten de culturen.
Hernán Cortés viel de Azteken aan en na 2 jaar vechten gaven de Azteken zich over. 10 jaar
later Deed Francisco Pizarro hetzelfde met de Inca’s, zelfs maar met 200 soldaten. Hij nam
de Inca keizer gevangen en de leider loze Inca’s gaven zich al snel over door het technische
voordeel van de Spanjaarden. Veel inheemse bewoners stierven ook aan Europese ziektes.
, Spanje koloniseert Amerika
De conquistadores kregen grote haciënda’s in ruil voor hun diensten. Er werd verwacht dat
de inheemse bevolking voor de Spanjaarden zou werken en zich zou bekeren tot het
christendom. Dit gebeurde niet en dus werden ze met het ‘encomienda’ gedwongen zich te
bekeren, maar eigenlijk dwong het de mensen tot zware arbeid.
De lokale bevolking was niet bestand tegen dit harde werk en door de ziektes was de
bevolking ook nog maar klein. Veel mensen vluchtten naar het binnenland en na 1513
mochten inheemsen als slaven gebruikt worden als ze ongehoorzaam waren.
Dit was eigenlijk niet de bedoeling van de missionarissen die alleen wilden onderwijzen en
bekeren. De Spaanse priester Bartolomé de Las Casas zorgde ervoor dat de bewoners van
Midden- en Zuid-Amerika als volwaardige mensen golden en dat de arbeid vanaf toen
gedaan werd door Afrikaanse slaven, die wel bestand waren tegen het harde werk.
Gevolgen voor Europa
Door de Driehoekshandel die ontstond werden de Italiaanse handelssteden minder
belangrijk. Allemaal nieuwe producten kwamen naar Europa, zoals parels, verfhout, koffie,
cacao, katoen en tabak. Aardappels werden zelfs volksvoedsel, terwijl ze uit Amerika
kwamen. De handel in het Middellandse zeegebied stopte toen Nederland een monopolie
kreeg op de specerijenhandel.
Spanje gebruikte de Amerikaanse edelmetalen om de oorlogen te betalen, maar door grote
hoeveelheid van dit nieuwe geld ontstond er enorme inflatie. Hierdoor verarmde de
werkers en adel die via pacht geld verdiende. Handelaren en ondernemers daarentegen
verdienden enorm veel geld.
De overzeese handel vereiste veel schepen en scheepsuitrusting die uitgerust werden met
kanonnen en geweren.
§2: Renaissance en humanisme
Renaissance
De Arabieren herinnerde de Europeanen weer aan de Grieks-Romeinse cultuur die in de
Middeleeuwen verloren was gegaan. De zelfbewuste burgerij in Italië wilden niet meer
afhankelijk zijn van de kerk en de Oudheid leefde weer op, wat alleen nog maar versterkt
werd toen Constantinopel in 1453 door de Turken veroverd werd. De bewoners (met de
cultuur uit de Oudheid) vluchtten toen naar Italië en namen de cultuur mee.
De klassieke kunst kwam weer terug, maar dan wel met emotie op de gezichten. Ook de
architectuur werd weer klassiek. Bekende homines universales waren Michelangelo (de
David, Sixtijnse kapel, koepel Sint-Pietersbasiliek) en Leonardo da Vinci (Mona Lisa,
Bosporusbrug, onneembare stadsmuren, moderne wapens, anatomie).
Humanisme
Wetenschappers gingen weer met hun verstand denken in plaats van het woord van de
kerk volgen, net als in de Oudheid. Dit is humanisme, want het mens staat centraal.
Humanisten vroegen zich ook af of de Bijbel wel juist vertaald was.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller casdekker. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
77254 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now