Farmacologie Flip The Classroomsessies (FTC) helemaal uitgewerkt (incl. plaatjes). Dit bestand bestaat uit de uitgewerkt casussen tijdens de werkgroepen tijdens het vak Farmacologie (AB_1179). Het bestaat uit: FTC I (Parkinson, Ch. 40 +41), FTC II (Diabetes Melitus, Ch. 32), FTC III (Depressie, Ch....
A summary of benzodiazepines and their uses to treat CNS disease
Samenvatting Pharmacology and Nutrition
Stem Cells Sample Essays
All for this textbook (15)
Written for
Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
Gezondheid En Leven
Farmacologie (AB_¬1179)
All documents for this subject (13)
1
review
By: evasofiafloorsrodriguez • 3 year ago
Seller
Follow
ninaburgering
Reviews received
Content preview
Farmacologie Flip The Classroom sessies - leerstof
FTC I – Parkinson p. 1-6
Hoofdstuk 40: Other transmitters and modulators (alleen Dopamine) p. 1
Hoofdstuk 41: Neurodegenerative diseases (pagina 522 t/m 527) p. 2
FTC II – Diabetes Mellitus p. 7-12
Hoofdstuk 32: The control of blood glucose and drug treatment of diabetes mellitus p. 7-8
FTC III – Depressie p. 13-16
Hoofdstuk 48: Antidepressant drugs
Hoofdstuk 40: Other transmitters and modulators (alleen 5-HT, NA, Ach)
FTC IV – Pijn p. 17-22
Hoofdstuk 43: Analgesic drugs
Hoofdstuk 27: Anti-inflammatory and immunosuppressant drugs (pagina 343 t/m 351)
FTC V – hypertensie p. 23-27
Hoofdstuk 23: The vascular system
Hoofdstuk 30: The kidney and urinary system
Naast Rang & Dale’s dient er informatie op te worden gezocht in het farmacotherapeutisch kompas (FK),
deze informatie dient als ondersteuning van de stof en voor het beantwoorden van een aantal FTC vragen
maar wordt niet getoetst.
FTC’s uitwerkingen
FTC I – Parkinson p. 1-6
- Casus I p. 3-6
FTC II – Diabetes Mellitus p. 7-12
- Casus I p. 9-12
FTC III – Depressie p. 13-16
- Casus I p. 13-14
- Casus II p. 15-16
FTC IV – Pijn p. 17-23
- Casus I p. 17-19
- Casus II p. 20-22
FTC V – hypertensie p. 23-27
- Casus I p. 23-27
,Farmacologie FTC’s
FTC I – Parkinson
Hoofdstuk 40: Other transmitters and modulators (alleen Dopamine)
Dopamine in the central nervous system
- dopamine -> neurotransmitter as well as being the precursor for noradrenaline.
- it is degraded in a similar fashion to noradrenaline, giving rise mainly to dihydroxyphenylacetic acid and
homovanillic acid, which are excreted in the urine.
- there are four main dopaminergic pathways:
- nigrostriatal pathway -> important in motor control.
- mesolimbic pathway -> running form groups of cells in the midbrain to parts of the limbic system.
- especially the nucleus accumbens, involved in emotion and drug-induced reward.
- behavioural effects.
- mesocortical pathway -> running from the midbrain to the cortex, involved in emotion.
- behavioural effects
- tuberohypophyseal neurons -> running form the hypothalamus to the pituitary glands, whose secretions
- endocrine control. they regulate.
- there are five dopamine-receptor subtypes:
- D1 and D5 receptors -> linked to stimulation of adenylyl cyclase.
- D2, D3 and D4 receptors -> linked to activation of K+ channels and inhibitions of Ca2+ channels as well as to
inhibition of adenylyl cyclase.
- implicated in schizophrenia: - D2 receptors positive symptoms.
- D1 receptor negative symptoms .
- Parkinson’s disease is associated with a deficiency of nigrostriatal dopaminergic neurons.
- hormone release from the anterior pituitary gland is regulated by dopamine.
- especially prolactin release (inhibited) and growth hormone release (stimulated).
- dopamine acts on the chemoreceptor trigger zone to cause nausea and vomiting.
1
,Farmacologie FTC’s
Hoofdstuk 41: Neurodegenerative diseases (pagina 522 t/m 527)
Parkinsons ’s disease
- degenerative disease of the basal ganglia causing hypokinesia, tremor at rest and muscle rigidity, often with
dementia and autonomic dysfunction.
- associated with aggregation of -synuclein (a protein normally involved in vesicle recycling) in the form of
characteristic Lewy bodies.
- often idiopathic but may follow stroke or virus infection.
- can be drug-induces (antipsychotic drugs).
- rare familial forms also occur, associated with various gene mutations, including -synuclein.
- can be induced by 1-methyl-4-phenyl-1,23,4,6-tetrahypdropyridine (MPTP), a neurotoxin affecting dopamine
neurons.
- similar environmental neurotoxins, as well as genetic factors, may be involved in human Parkinson’s disease.
Drugs used in Parkinson’s disease
- drug act by: - counteracting deficiency of dopamine in basal ganglia.
- by blocking muscarinic receptors.
- none of the available drugs affect the underlying neurodegeneration.
- dopamine precursor (Ch. 15) -> Levodopa
- given with an inhibitor of peripheral dopa decarboxylase to minimise side effects – e.g. carbidopa.
- sometimes a catechol-O-methyl transferase inhibitor is also given – e.g. entacapone
- especially to patients with ‘end of dose’ motor fluctuations.
- dopamine receptor agonist -> pramipexole, ropinirole, rotigotine, bromocriptine.
- rotigotine is available as a transdermal patch.
- monoamine oxidase-B inhibitors -> selegiline and rasagiline.
- amantadine -> which may enhance dopamine release.
- orphenadrine -> muscarine receptor antagonist used for parkinsonism caused by antipsychotic drugs.
- neurotransplantation – still in experimental phase
- may be effective but results are variable.
- slowly developing dyskinesias (willekeurige bewegingen) may occur.
2
,Farmacologie FTC’s
Casus I: Meneer Verhaar is 55 jaar en bezoekt de neuroloog omdat hij de laatste maanden merkt dat zijn
rechterhand trilt en dat dit trillen (tremor) toeneemt. Hij kan zijn hand wel stilhouden, maar dan moet hij zich er
echt op concentreren. Het schrijven gaat nog wel, maar hij merkt wel dat de letters steeds kleiner worden. Zijn
vrouw heeft opgemerkt dat hij de laatste tijd steeds minder glimlacht en dat zijn gezichtsuitdrukking steeds
vlakker wordt. Ook heeft ze gemerkt dat hij minder snel is gaan lopen en dat hij bij het lopen een steeds meer
voorovergebogen houding aanneemt. Tijdens het lichamelijke onderzoek bemerkt de arts dat de armen en benen
van meneer Verhaar tekenen van rigiditeit vertonen, vooral zijn rechterarm. De neuroloog komt tot de conclusie
dat meneer Verhaar aan een beginnende vorm van de ziekte van Parkinson lijdt, en schrijft een combinatietablet
van Levodopa (100 mg) en Carbidopa (25 mg) voor, 4 maal daags.
Vraag 1: In welke delen van de hersenen vindt dopamine transmissie plaats?
- nigrostriatale pathway -> cellichamen in substantia nigra naar corpus striatum.
- mesolimibic pathway -> cellichamen in ‘midbrain ventral tegmental area’ (VTA)
via mediale voorhersenen naar limbische systeem.
- ook hippocampus en amygdala
- mesocorticale pathway -> cellichamen in VTA via mediale voorhersenen naar
- tuberohypophseal -> korte neuronen van frontale cortex.
ventrale hypothalamus naar mediane en hypofyse.
Voornamelijk: extra primordiale motorsysteem dat substantia nigra striatum pathway die en belangrijke rol
speelt in de motoriek.
Vraag 2: In welke specifieke hersengebieden en welke neuronale projecties (neuronaal cellichaam en axonale
uitlopers liggen in twee of meer hersengebieden) is de dopamine transmissie verstoort bij de ziekte van
Parkinson.
- nigrostriatale pathway – deze verbindt de substantia nigra met het striatum.
- omdat er steeds minder neuronen zijn in de substantia nigra (vanwege neuronale schade) is er steeds minder
projectie naar het striatum dus minder dopamine neurotransmissie in het striatum.
- oorzaak van klinische gevolgen zoals de beweging.
Vraag 3: Verklaar op cellulair niveau hoe levodopa resulteert in verhoging van de dopamine transmissie.
Levodopa is een precursor (voorloper) van dopamine.
- moet worden omgezet in cellen die dopamine kunnen maken – die gebruiken Levodopa.
- om neurotransmissie te verhogen -> meer Levodopa maken.
- dopaminerge cellen in de substantia nigra, aantal van deze cellen zijn al weg, dus je wilt dat de resterende
cellen meer dopaminerge neurotransmissie richting het striatum gaan geven.
- hoe: Levodopa wordt opgenomen --via dopa decarboxylase--> omgezet en opgeslagen in blaasjes.
- dopamine wordt afgegeven uit de blaasjes naar de synaptische spleet -> dopamine receptor activatie
in de pos-synaptische plaats – excitatoire neurotransmissie
-> in de substantia nigra (waar te kort is), de cellen die er wel zijn, die stimuleren door meer precursor te geven
in de hoop dat ze meer dopamine neurotransmissie gaan veroorzaken.
3
,Farmacologie FTC’s
Vraag 4: Wat is het farmacologisch aangrijpingspunt van Carbidopa, en wat is het effect van Carbidopa op de
werking van Levodopa?
Carbidopa grijpt aan op het omzetten van Levodopa uit dopamine.
- blokkeert omzetten van Levodopa (precursor van dopamine) in de periferie.
- dat passeert niet de bloed-hersen-barrière.
- enige werkzame gebied is de periferie.
- goed: zoveel mogelijk Levodopa in de hersenen beschikbaar in de hersenen.
- en niet al wordt omgezet in de periferie.
- stel: alleen Levodopa, dan 2 problemen:
- omzetting van Levodopa naar dopamine in periferie -> veel bijwerkingen.
- bijv. darmen, maar nog veel meer – te veel aan dopamine in het lichaam.
- minder Levodopa beschikbaar voor de hersenen.
- veel concentratie Levodopa nodig om voldoende in de hersenen te krijgen.
Vraag 5: De eerste paar dagen nadat Meneer Verhaar is begonnen met zijn Levodopa/Carbidopa medicatie
voelt hij zich vaak misselijk en moet hij zelfs zo nu en dan braken. Verklaar hoe het kan dat de
Levodopa/Carbidopa therapie deze bijwerkingen geeft.
Dit komt doordat Levodopa ook de D2 receptoren (chemoreceptor trigger zone) in de medulla activeert, die zijn
betrokken bij braken – de chemoreceptor trigger zone ligt buiten de hersenen.
- medulla (in de hersenstam) monitort het bloed – zitten hier mogelijke gevaarlijke stoffen.
- soort natuurlijke beschermingsmechanisme die in potentie gevaarlijk kunnen zijn.
- via de maag/darmen in het lichaam gekomen,
directe terugkoppeling naar de maag is braken.
-> hoge concentratie dopamine is niet gunstig,
hoge Levodopa in concentratie activeert D2 met als
gevolg het natuurlijke reflex van overgeven.
4
, Farmacologie FTC’s
Na enkele maanden blijkt dat de therapie bij Meneer Verhaar steeds minder effectief wordt en neuroloog besluit
de dosis van de levodopa/carbipoda combinatie therapie stapsgewijs te verhogen.
Vraag 6: Geef een aantal mogelijke verklaringen waarom de therapie minder effectief is geworden? Heeft de
medicatie effect op het verloop van het eigenlijke ziekteproces?
Dit komt omdat er een verminderde gevoeligheid van de DA receptoren optreedt van het lichaam op Levodopa,
en tevens gaat de neurodegeneratie door – zoals opslag van Levodopa wordt minder, patiënt wordt gevoeliger
voor schommelingen in de plasmaconcentratie.
- daarbij ook: therapie trouw? -> 4x per dag is veel, misschien aversie of niet consequent nemen
- mogelijk niet consequent nemen geeft gelijk gevolgen.
- bijeffecten verhoogd
- primaire doel van de therapie wordt verlaagd.
- striatum wordt minder gevoelig voor de dopamine, omdat er veel dopamine wordt geprojecteerd vanuit het
substantia nigra – down-regulatie in het striatum.
-> zowel op biologisch als menselijk niveau.
Levodopa zorgt er alleen voor dat het DA te kor tin de SN wordt aangevuld, maar doet NIETS aan de
onderliggende oorzaak van dit tekort, namelijk de neurodegeneratie van de DA neuronen.
- ziekte van Parkinson is een progressieve neurodegeneratieve ziekte.
- celdood van cellichaam in substantia nigra en steeds minder projectie naar het striatum.
- oorzaak: mogelijk -suncleïne, maar nog niet zeker.
- effect van therapie is gebasseerd op aanwezig zijn van x aantal neuronen die Levodopa kunnen omzetten en
uiteindelijk kunnen projecteren.
- met steeds minder neuronen wordt het lastiger.
- therapeutische raam wordt steeds kleiner – met medicatie te hoof of te laag.
- medicatie steeds aanpassen, omdat de ziekte doorgaat.
-> NEE we doen niks aan de ziekte zelf, het enige is een tekort
aan Levodopa dopamine neurotransmissie opheffen om het
systeem te overladen met Levodopa, maar onderliggende
mechanisme die celdood veroorzaken doen we niks aan en
kunnen we niet doen omdat ze niet weten wat de oorzaak
ervan is – draagt er aan bij dat de medicatie constant moet
worden bijgesteld (bij langere therapie) zodat een patiënt
niet in een hypo- of hyperkinesie terechtkomt.
De neuroloog benadrukt tijdens het gesprek met meneer Verhaar dat hij zijn medicatie, 1 tablet per keer, wel op
de door hem opgegeven tijdsstippen (8.00 uur, 12.00 uur, 16.00 uur en 20.00 uur) moet innemen. Meneer
Verhaar vindt dit wel erg frequent, 4x per dag pillen innemen, en vraagt of hij dan niet 2x per dag 2 tabletten
tegelijk mag nemen.
Vraag 7: Wat vindt u van het voorstel van Meneer Verhaar? Geef uw overwegingen.
Het therapeutische raam met de steady state
- steady state -> in het therapeutische raam
- NIET er boven – toxisch -> gevolg: hyperkinetisch (overbeweegelijk)
- NIET er onder – niet effectief -> gevolg: hypokinetisch (minder beweeglijk)
5
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ninaburgering. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.
