Geschiedeniswerkplaats / tweede fase havo historisch overzicht / deel Handboek
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 9
- Overzicht kenmerkende aspecten per paragraaf
- Belangrijkste theorie behandeld aan de hand van vragen
- Samenvatting aan de hand van vragen, waardoor je jezelf kunt overhoren
samenvatting aan de hand van vragen over de theorie
door de vragen kun je jezelf overhoren en kun je de stof beter begrijpen
91 eerste wereldoorlog
92 de economische wereldcrisis
93 totalitaire sys
Connected book
Book Title:
Author(s):
Edition:
ISBN:
Edition:
Written for
Secondary school
HAVO
Geschiedenis
4
All documents for this subject (2853)
Seller
Follow
ulasli_berkay
Content preview
9.1 - De Eerste Wereldoorlog
Kenmerkende aspecten :
● Het voeren van twee wereldoorlogen
● Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens
en de betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering.
De oorlog breekt uit
Wat was de aanleiding van het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog ?
● De moord op de Oostenrijkse kroonprins Frans Ferdinand, die op 28 juni 1914
werd doodgeschoten in de Bosnische hoofdstad. De moordenaar was lid van een
Servische terreurgroep. De Oostenrijkers vermoedden terecht dat de Servische
geheime dienst erachter zat.
Waarom stookte Servië de in Bosnië wonende Serviërs op ?
● Bosnië was een voormalig deel van het Ottomaanse Rijk dat onder heerschappij
was gekomen van Oostenrijk-Hongarije, maar Servië maakt ook aanspraak op
Bosnie.
Wat deed Oostenrijk om een eind te maken aan de Servische dreiging ?
● Oostenrijk besloot Servië te straffen, maar ze deden dat niet direct. Eerst vroeg
Oostenrijk Duitsland om steun voor een actie tegen Servië. Nadat Duitsland die
steun beloofd had verklaarde Oostenrijk op 28 juli Servië de oorlog.
Wat had Rusland voor een rol ?
● Rusland had steun aan Servië beloofd. Toen Rusland zijn leger in beweging
bracht, verklaarde Duitsland Rusland de oorlog. En toen Ruslands bondgenoot
Frankrijk mobiliseerde, verklaarde Duitsland ook Frankrijk de oorlog.
Wat houdt mobiliseren in ?
● Gevechtsklaar maken van het leger
Wanneer was de oorlog echt fysiek begonnen ?
● Op 4 augustus : Het Duitse leger trok het neutrale België binnen, op weg naar
Frankrijk. Dat was voor Groot-Brittannië reden om Duitsland de oorlog te
verklaren.
Wat waren de twee bondgenoten ?
● De geallieerden : Groot-Brittannië, Frankrijk en Rusland. ( Italie )
● De centralen : Duitsland en Oostenrijk ( Ottomaanse Rijk )
,Wanneer werd deze oorlog een echte wereldoorlog ?
● In 1917 toen de Verenigde Staten zich bij de geallieerden aansloten. Bijna heel
de wereld had er mee te maken gekregen.
Oorzaken van de oorlog
Welke oorzaken zijn er voor het ontstaan van de Eerste Wereldoorlog ?
● Bondgenootschappen
- Aan het eind van de 19e eeuw zijn er twee bondgenootschappen ontstaan.
Oostenrijk en Duitsland beloofden elkaar steun als een van hen werd
aangevallen. Rusland en Frankrijk beloofden samen te vechten als een van hen
in oorlog raakte met Duitsland.
● Nationalisme en onderling wantrouwen
- Frankrijk had Elzas-Lotharingen verloren aan Duitsland in de oorlog van 1870 -
1871 en wilde wraak. Omdat Frankrijk alleen niet sterk genoeg was, verbond het
zich met Rusland. Dat land zag Duitsland en Oostenrijk als obstakel voor zijn
machtsuitbreiding. Oostenrijk voelde zich bedreigd door Rusland en Duitsland
voelde zich omsingeld door Rusland en Frankrijk.
● Machtswil en wapenwedloop
- Duitsland wilde ook meer macht en bouwde daarom een grote oorlogsvloot, wat
leidde tot een wapenwedloop op zee met Groot-Brittannië, dat Duitsland zag als
bedreiging voor zijn wereldrijk.
● Militarisme
- Duitsland en andere landen verheerlijkten het leger. Militaire waarden als
discipline en strijdvaardigheid werden hoog gewaardeerd. Mede door dit
militarisme werd de ernst van een oorlog onderschat. Iedereen dacht dat een
oorlog snel beslist zou zijn.
Het verloop van de oorlog
Hoe verliep de oorlog in de eerste weken ?
● De Duitsers rukten snel op in België en Noord-Frankrijk, maar vlak voor Parijs
slaagde het Franse leger erin hen te stoppen. Daarna groeven beide partijen zich
in. Voor het eind van het jaar waren West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk in
tweeën gedeeld door loopgraven.
Waarom ging het slecht met Rusland ?
● Dit land had grote binnenlandse problemen. In 1917 trad de tsaar af en de
nieuwe regering zette de oorlog voort, maar het land bleef in chaos. In november
grepen de communisten onder leiding van Lenin de macht. Zijn regering sloot
vrede op 3 maart 1918 met Duitsland.
, Wat was daardoor het voordeel voor Duitsland ?
● Hierdoor kon Duitsland in het westen beginnen met een groot voorjaarsoffensief,
maar de geallieerden gingen in tegenaanval.
Welke twee beslissende voordelen hadden de geallieerden ?
● Er arriveerden voortdurend verse Amerikaanse troepen
● Ze beschikten over honderden tanks, een nieuw wapen dat de Britten hadden
ontwikkeld.
Wat gebeurde er toen de Duitsers werden teruggedrongen ?
● De legerleiding besefte dat de oorlog verloren was. De keizer vluchtte naar het
neutrale Nederland. Daarna vroeg een nieuwe regering om een wapenstilstand,
die op 11 november inging.
Bewapening en verwoestingen
De wereldoorlog leidde tot ongekende verwoestingen. De vernietigingskracht van de
wapens was enorm toegenomen door de industrialisatie.
Hoe was de bewapening tijdens deze oorlog ?
● In 1915 zetten de Duitsers gifgas in. Het leidde tot grote verontwaardiging, maar
militair leverde dit massavernietigingswapen geen voordeel op.
● Een andere nieuw wapen was de onderzeeër. Duitsland begon in 1917 een
onbeperkte duikbotenoorlog waarin torpedo´s werden afgeschoten.
Wat wilde Duitsland hiermee bereiken en wat waren de gevolgen ervan ?
● Duitsland wilde zo de Amerikaanse voedsel leveranties aan Groot-Brittannië
treffen. Maar de gevolgen waren juist fataal voor Duitsland omdat dit voor de
V.S. het motief werd om Duitsland de oorlog te verklaren.
Wat voor offensieven leverden de Britten ?
● In 1916 vielen de Britten aan bij de Noord-Franse rivier de somme. Ondanks een
overmacht aan manschappen liepen ze vast in prikkeldraad en mijnenvelden en
werden ze neergemaaid door Duitse mitrailleurs.
En de Duitsers ?
● De Duitsers vielen dat jaar de Franse forten bij Verdun aan. In tien maanden
verloren de Duitsers en Fransen hier 700.000 man. Het landschap werd totaal
verwoest, maar de stad bleef in Franse handen.
Betrokken burgers
Wie waren er allemaal betrokken bij de oorlog ?
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ulasli_berkay. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.13. You're not tied to anything after your purchase.
