Hoofdstuk 4
Par 29. Historische achtergrond 1800-1875
Eind van verlichting zorgde voor politieke veranderingen:
- Liberalisme (vrijheid): burgerij streefden naar meer politieke invloed en
onafhankelijkheid
- Slavernij werd afgeschaft
Economische verandering:
- Industriële revolutie
Politieke situatie in Nederland
1795 komen de patriotten in opstand tegen verenigde nederlanden → de Bataafse
republiek werd uitgeroepen → maar in 1810 maakte Napoleon het een Franse
kolonie → 1815 napoleon verslagen → 1830 zuiden kwam in opstand = België
Van verlichting → romantiek → realisme → nieuwe tijd: Fin de siècle
Par 30. De romantiek
Romantiek:
In 18e eeuw negatief: fantasie, vergezocht, overdreven
Eind 18e eeuw positief: Aanduiding van een nieuwe cultuurstroming die lijnrecht staat
tegenover ideeën van de verlichting.
De kunst moest de persoonlijke opvatting van de kunstenaar weergeven omdat ze
individualisten waren. Voorbeelden zijn:
- Rusteloos zwerven
- Drankmisbruik
- Liefdesaffaires
- Armoede
- Experimenteren met drugs
- Revolutionair
- Onmaatschappelijk
Ook wel bohémiens werden deze kunstenaars genoemd.
De wetenschap:
Er onstond volkenkunden ook wel culturele antropologie genoemd → volkskunde =
folklore bestudeerde westerse bevolkingsgroepen → taalwetenschap: welke talen
zijn aan elkaar verwant? en oorsprong → literatuurwetenschap: verleden van
exotische landen stond centraal → muziekwetenschap
Par. 32 Literatuur
Als reactie op het rationalisme in de literatuur ontstonden de twee gevoelens en het begrip:
2 Sehnsucht = intens gevoel van pijn door onbereikbaarheid van geluk
Die twee gevoelens waren weer inspiratiebronnen voor nieuwe teksten →
tegengestelde begrippen kwamen vaker voor: ‘lieflijk geweld’
Antirationalisme leidde tot een nieuw geloof: verhouding tussen mens en opperwezen
Romantici inspireerde zich ook door middeleeuwse teksten in plaats van de
klassieke oudheid → middeleeuws poëzie genre herleefde als de ballade (lied met
een verhaal) en als sprookjes
3 Escapisme = het willen ontsnappen aan de alledaagse realiteit → veel
belangstelling voor onnatuurlijke → griezelverhalen en veel verhalen uit het
verleden werden (opnieuw) uitgebracht → nieuwe genres ontstaan zoals
historische romans, griezelromans (sciencefiction) detectiveromans en sprookjes
Historische romans kwamen voort uit gothic novels: horror + mystery + romantiek
→ historische romans onderscheid zich omdat de historische achtergrond
authentieker is. Belangrijke schrijver is Sir Walter Scott
Griezelromans: van alle angsten van de mensen werden verhalen geschreven →
Frankenstein (Mary Shelley). Bekendste SF schrijver is Jules Verne. (de la terre à la
lune, voyage au centre de la terre en Vingt mille lieues sous les mers) Moderne SF
verhalen werden ook wel voyages extraordinair
Detectiveromans → gesloten kamer mysterie = iemand wordt vermoord in een
binnenaf hermetisch gesloten kamer → bedacht door bekende schrijver Poe
Sprookjes, ook wel volkssprookjes: waren eerst mondeling maar werden ook
opgeschreven → werd een verzameling aan sprookjes: Kinder und Hausmärchen
van gebr. Grimm → later gingen schrijvers zelf sprookjes bedenken:
cultuursprookjes, waren moeilijker → schrijver Deen Hans Christian Andersen →
door sprookjes gingen ze weer terug naar hetzelfde gevoel/fantasie/verbeelding
als in het verleden: de middeleeuwen.
Par. 33 Het realisme
19e eeuw: niet alleen maar romantiek!
Onderwerpen uit het dagelijks leven en niet uit de geschiedenis of mythologien
Daarnaast komt het realisme = een reactie op het gevoel uit de romantiek
Pendelbeweging: gevoel/verbeelding VS verstand en realiteit
Dit verwisseld continue
Belangrijke realistische schilders: Gustave Courbet en Jean Francois Millet
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller irenevandriel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.