Summary
Samenvatting Dautzenberg H3 & H4
- Course
- Level
- Book
Samenvatting Dautzenberg H3 & H4. Verlichting en Romantiek.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follownoasmit2
Content preview
Nederlands literatuur geschiedenis H3 & H4H3: De 18e eeuw https://nanopdf.com/download/scholierencom-1099_pdf
P20: Historische achtergrond
Absolute monarchieën: ontstonden in de 17e eeuw. Dit is een koninkrijk waarbij alle
macht bij de vorst beruste. Ook in de 18e eeuw bleef dit.
Oostenrijk kwam naast Frankrijk als belangrijke macht naar voren. Oostenrijk bestond uit:
Hongarije, Tsjechië, Slowakije, Roemenië, Italië en België.
Pruisen (Frederik de Grote): was de belangrijkste Duitse vorstendom.
Engeland begint aan opbouw van een wereldrijk.
Grote delen Noor-Amerika, India en gebieden in Afrika.
In 18e eeuw was er grotere welvaart dan 17e eeuw. Ook kwam burgerij meer aan de macht
i.p.v. absolute monarchieën.
Stadhouderloos tijdperk: van 1702 tot 1747. Mannelijke lijn was uitgestorven in oranje
familie. In 1747 werd het ambt overgenomen door huis Nassau.
In Republiek der Verenigde Nederlanden was geen vorst maar een Staten-Generaal. Deze
was machteloos want de gewesten gingen hun eigen gang.
2e helft 18e eeuw ontstonden er 2 politieke stromingen:
- Patriotten: streefden naar meer democratie
- Prinsgezinden: aanhangers van stadhouders Oranje huis.
Franse revolutie:(1789)niet alleen in Nl maar ook in FR verzet tegen koning.
Patriotten kregen steun van Franssen. In 1793 veroveren ze de NLe Republiek en
stadhouder Willem V vluchtte naar Engeland. In 1795 werd de Bataafse Republiek
uitgeroepen.
In 1798 kwam de grondwet. Waarin scheiding van kerk en staat werd vastgelegd en het
kiesrecht werd uitgebreid.
P21 De Verlichting
16e en 17e eeuw was de Renaissance. 18e eeuw ontstond Verlichting.
Het gevoel ontstond dat de wereld langzaam duidelijk, helder, ‘verlicht’ aan het
worden was.
Wetenschap in Renaissance heel snel ontwikkeld want mensen voelden niet gevonden aan
kerk over overheden. Dus gingen onderzoeken hoe wereld in elkaar zat (empirisme).
Rationalisme: opvattingen dat menselijke ratio (verstand, rede) in staat was alles op te
lossen. Er kwamen veel natuurwetenschappelijke ontwikkelingen.
Sir William Herschel: bewees dat de Melkweg een schijfvormige massa sterren is.
Carl Linnaeus: legde de systematiek van de planten- en dieren wereld vast.
Deïsme: opvattingen dat er wel een opperwezen bestaat maar de vereniging in de vorm
van godsdienst zinloos is.
, Voltaire (Franse geleerde schrijver): verdedigde gelijkheid van alle godsdiensten en
propageerde het idee van tolerantie
Tolerantie: iedereen moet kunnen denken en geloven wat hij wil en overheden. Wereldlijke
zowel als geestelijke hebben daar niks mee te maken.
Trias politica: bedenkers hiervan zijn John Locke en Montesquieu. Dit is de opvatting at
de uitvoerende macht (regering), de wetgevende macht (parlement) en de rechterlijke
macht gescheiden moeten zijn.
Regering wordt door vertegenwoordigers van het volk gecontroleerd.
Rechters kunnen oordelen aan de hand van wetten en onafhankelijk van wat de
overheid wenst.
Monarchie en godsdienst ging men zien als behoudzucht en domheid: ze staan de
ontplooiing van de menselijke capaciteiten in de weg.
Liberalisme: streven naar grotere vrijheid. De overheid moet zich zo weinig mogelijk
bemoeien met de economie, maar moet dit overlaten aan het marktmechanisme (het spel
van vraag en aanbod).
Adam Smith: grondlegger Liberalisme
Als men het goede werd aangeleerd ging hij zich ook zo gedragen. Onderwijs en opvoeding
waren in de verlichting daarom ook belangrijk.
P23 Literatuur
De verlichting: progressieve stroming, waarin allerlei nieuwe dingen ideeën werden
aangekondigd.
Alleen proza werd verlicht in de literatuur. Toneel en poëzie bleven volgens de regels van
het neoclassicisme. Neoclassisme had dichter Nicolas Boileua opgesteld in de 17e eeuw.
Encyclopedie:
Encyclopedie: het grootste didactische werk uit de verlichting. Hieraan werkte veel
geleerde aan mee onder leiding van Denis Diderot. Het was er in 1751 tot 1780 en het 35
delen.
Doel van encyclopedie was om mensen de juiste rationele weg te tonen. De taal van een
encyclopedie was dan ook erg zakelijk.
Tijdschriften:
Verbreiding van de verlichtingsideeën bevorderd door grote aantallen tijdschriften.
Veel verhalen in een verhalende vorm. Niet informatief maar wel met de boodschap
van de Verlichting (didactisch-moralistisch).
De taal was makkelijk want het doel van de tijdschriften was om domme burgerij op
te voeden.
Spectatoriale geschriften: tijdschriften noemde ze spectatoriale geschriften. De
bekendste was van Richard Steele en Joseph Addison The Spectator (de toeschouwer).
Dit was in Engeland maar snel daarna ook in NL: ‘de Hollandse Spectator’.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller noasmit2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.09. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now