Summary
Samenvatting H9 bloedsomloop biologie (VWO Nectar)
- Course
- Level
- Book
Samenvatting studieboek Nectar 4e ed vwo 5 leerboek van (H9) - ISBN: 9789001885908, Druk: 4, Uitgavejaar: - (vwo 5)
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
uvageneeskundestudent
Reviews received
Content preview
Hoofdstuk 9 BloedsomloopPar 1 Hart en bloedsomloop
Niet alle bloedsomlopen zijn gelijk
Insecten hebben een open bloedsomloop met een groot bloedvat in de rug. Dit bloedvat, de
hartbuis, heeft gespierde delen, hartkamers. Deze pompen het bloed zonder rode bloedcellen naar
de kop toe en daarna naar de organen en het weefsel. Door het pompen van de hartkamers ontstaat
er een pomp- en zuigbeweging en komt er een stroming opgang. O2 nemen insecten op via
tracheeën.
Vissen hebben een gesloten bloedsomloop, hun bloed stroomt door één boezem en één kamer via
een enkelvoudige bloedsomloop. Het bloed neemt O2 op in de kieuwen en in de rest van het
lichaam geeft het O2 af en neemt CO2 op. Het bloed gaat via het hart naar de kieuwen. De
zwembeweging verhoogt de snelheid van de bloedstroming.
De rest van de dieren heeft een dubbele bloedsomploop. Vogels en zoogdieren hebben 2 gescheiden
harthelften, zo vormen deze 2 aparte pompen. De rechterkamer pompt O2-arm bloed naar de longen
en vervolgens naar de linkerboezem. Dit is de kleine bloedsomloop. Daarna gaat het via de aorta en
slagaders naar de organen om O2 af te geven. Vervolgens gaat het via de holle aders terug naar de
rechterboezem. Dit is de grote bloedsomloop.
De aorta vertakt in slagaders. De eerste vertakking is de kransslagader. Deze geeft O2 af aan de
hartspier. Via aders stroomt het bloed terug naar het hart. Aders en slagaders zijn vaak vernoemd
naar het orgaan waar ze naartoe stromen. Er zijn drie afwijkende namen van aders: holle ader,
kransader en poortader, ader wat bloed van de darmen naar de lever vervoert. De holle ader voert
bloed uit het lichaam terug naar het hart. In weefsel stroomt het bloed door haarvaten om
uitwisseling van stoffen makkelijker te maken. (Binas 84A)
Een leven lang pompen
Beide harthelften pompen even veel bloed en bestaan uit een kamer en een boezem. De boezem
ontvangt en de kamer perst het bloed weer naar het lichaam. Een hartslag kent 3 fases: kamer
vullen, kamer leeg persen en een korte pauze. Deze fases lopen links en rechts synchroon. Dit vormt
de hartcyclus.
Aan het begin van het vullen is het hart ontspannen: diastole. Dan trekken de boezems samen:
boezemsystole. Daarna trekken de kamers samen: kamersystole.
Tijdens de kamersystole sluit de hartklep tussen de kamer en de boezem door de druk. Tegelijk gaan
de slagaderkleppen open en stroomt het bloed het lichaam in. Zodra de kamers ontspannen sluiten
de slagaderkleppen.
Met een stethoscoop hoor je 2 tonen per hartslag. 1 e door sluiten van de hartkleppen, de 2e door het
sluiten van de slagaderkleppen. Hierna volgt een korte pauze.
Je hartspier train je met inspanningsoefeningen waardoor je hartfrequentie varieert. Je hartspier
klopt hierbij sneller en krachtiger. Als je dit vaker doet wordt je hart sterker. (Binas 84C1, 84D1,
84D3)
Embryonale bloedsomloop
Voor de geboorte is er geen dubbele bloedsomploop. Wel een embryonale bloedsomploop, hierbij
spelen de longen geen rol. De omweg via de longen zou onnodig energie kosten. Een ongeboren
baby krijgt O2 en voedingsstoffen via de navelstreng uit de placenta. Het O2-rijke bloed mengt in de
lever en de onderste holle ader met het O2-arme bloed. In de rechterharthelft komt bloed met
voldoende O2 binnen.
Van een baby stroomt 2/3 deel van het bloed uit de rechterkamer niet naar de longen, maar via het
ovale venster tussen linker- en rechterboezem naar de linkerkamer. Ook stroomt het via ductus
Botalli, verbinding tussen longslagader en aorta, van de kleine naar de grote bloedsomloop.
Na de geboorte scheiden de 2 bloedsomlopen.
, - De bloedvaten van en naar de navelstring verdwijnen
- De longen vullen zich met lucht en ontvouwen. De grote bloedsomloop komt opgang.
- De druk in de linkerharthelft stijgt en het ovale venster sluit.
- De ductus Botalli sluit.
Bij 20% van de baby sluit echt ovale venster niet. Hier is niets van te merken tot je ouder bent, dan
krijgen organen onvoldoende O2 bij grote inspanning. (Binas 84B)
Par 2 Bloeddruk
Bloed gaat in golven
Bloeddruk ontstaat door samentrekken van de kamers. Bij elke kamersystole wordt er 160 mL uit de
kamers in een halve seconde in de slagaders geperst. Hierdoor rekken de slagaders uit. Door deze
samentrekking gaat de bloeddruk omhoog, dit is de systolische druk, de bovendruk. Het uitrekken
gaat steeds lastiger, dit dempt de drukverhoging. Na het sluiten van de slagader kleppen is er een
kleine drukverhoging door het terugveren van de slagaderwand.
Tijdens de diastole neemt de bloeddruk af tot de diastolische druk, de onderdruk. Het uitrekken van
de slagader wanden kan je bij elke slagader voelen die dicht op de huid licht.
De kwaliteit van de bloedvaten is belangrijk in de bloedsomloop. Er kunnen kleine littekens in de
bloedvaten ontstaan waardoor de wand verdikt. Dit kan leiden tot atherosclerose, een vernauwing
en verstijving van bloedvaten. Hierbij speelt cholesterol een rol. (Binas 84D)
Bloeddrukmeting
Officiële eenheid van bloeddruk is pascal (Pa). De bloeddrukmeter van artsen is in kwikdruk, deze
wordt in de medische wereld vaak gebruikt. De boven en onderdruk kan je meten met een
bloeddrukmeter. (Werking bloeddrukmeter zie boek p. 18.)
De bloeddruk bij het hart is het hoogst. Door de weerstand van de bloedvaten neemt de druk af. Hoe
verder van het hart hoe lager de druk. (Binas 84E)
Par 3 Regeling hartwerking
Elektrocardiogram
Ecg(elektrocardiogram) wordt ook hartfilmpje genoemd. Hierbij zie je een grafiek van de elektrische
activiteit in de boezems en kamers.de elektroden leveren ecg-lijnen op. Uit deze lijnen kan een
cardioloog informatie halen over verschillende delen van het hart.
De hartdelen trekken samen door het prikkelgeleidingssysteem. De elektrische activiteit hiervan
begint in gespecialiseerde vellen in de wand van de rechterboezem, de sinusknoop/boezemknoop.
Dit geeft in een vast ritme prikkels af. De zenuwen naar de sinusknoop kunnen het ritme veranderen.
Door het elektrische stroompje van de sinusknoop trekken spiervezels in de buurt samen, dit levert
ook een elektrisch stroompje op. Hierdoor trekken nog meer spiervezels samen. Gevolg: beide
boezems trekken bijna gelijk samen. De elektrische stroom van de sinusknoop bereikt op de grens
van de kamer en de boezem andere gespecialiseerde cellen: de AV-knoop. De AV-knoop geeft de
prikkel met een vertraging door zodat de kamers later samentrekken. Vanuit de AV-knoop lopen
vertakte gespecialiseerde hartspierweefsel, de bundel van His. Aan het eind hiervan verspreiden de
prikkels naar purkinjevezels over de wand van beide kamers. De kamersystole beweegt vanuit de
hartpunt naar boven richting de slagaders. (Binas 84D2)
Ecg: pieken en dalen
Een hartslag in ecg is een stuk lijn met 3 toppen. P-top=samentrekken van de boezem. Qrs-
complex=samentrekken van de kamers. T-top= het ontspannen van de kamer. Het ontspannen van
de boezems en samentrekken van de kamers gebeurt tegelijk.de elektroden geven de hartactiviteit
door aan de computer. Als de registraties goed zijn maakt de arts een print op grafiekenpapier. Een
afwijkend piekenpatroon kan wijzen op een probleem.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller uvageneeskundestudent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.32. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now