HISTOPATHOLOGIE: Neoplasie
− Histologie = weefselleer
− Pathologie = ziekteleer
− Histopathologie = studie van weefsels aangetast door ziekte
− Neoplasie = gaat over de studie van goedaardige en kwaadaardige tumoren
1. Basisbegrippen en nomenclatuur
1.1 Inleiding
− In België = kanker de 2e voornaamste oorzaak van sterfte
− Belangrijkste oorzaak = cardiovasculaire ziekten
1.2 Definities en algemene begrippen
− Neoplasie = nieuwe groei
− Tumor = gezwel (goedaardig / kwaadaardig)
• Vroeger: gebruikt voor zwelling door inflammatie
• Nu: bijna enkel als synoniem van neoplasie
− Moleculaire definitie
• Tumor= letsel bestaande uit een clonale proliferatie (=vermeerdering)
• Ontstaat door mutaties in DNA (uit één gemeenschappelijke voorloper precursor-cel)
• Mutaties geven aan de tumorcellen een overlevings- en een groeivoordeel
• Autonome groei: excessieve proliferatie die onafhankelijk is van een externe groeistimuli
− Basiscomponenten tumor:
1. Clonale neoplastische cellen = de eigenlijke tumorcellen
-> het parenchym van de tumor; belangrijkste component
2. Reactief tumorstroma= met tumor geassocieerd stroma
• Bindweefsel met collageen en fibroblasten
• Bloedvaten
• Cellen van het immuunsysteem bv: lymfocyten, macrofagen, neutrofiele granulocyten
Opm:
− Nomenclatuur van tumoren is gebaseerd op de clonale component (tumorparenchym), maar de
stromacomponent speelt belangrijke rol bij groei van tumoren en verspreiding van tumorcellen
− Desmoplastische stromareactie= als tumorcellen een grote hoeveelheid stroma induceren dat lijkt op
celarm bindweefsel rijk aan collageenvezels
Desmoplastische stromareactie: celarm
Reactief tumorstroma stroma met veel collageenvezels (weinig
(plaveiselcelcarcinoma) gedifferentieerd carcinoma)
,Opm. het maken en kleuren van weefselcoupes
Secretiestukken: moeten
1. Biopsie -> Paraffineblokje
worden verkleind
Opengesneden resectiestuk
Kleine biopsie
(colon) met tumor
Opengesneden colon
met colonpoliep
Verkleind resectiestuk
Overnacht impregneren
weefsels met paraffine
(weefselprocessor)
, 2. Paraffineblokje -> Ongekleurde coupe
3. Ongekleurde coupe -> Gekleurde coupe
4. Gekleurde coupe -> Microscopisch onderzoek
BASISINDELING:
− Benigne tumoren (goedaardig)
• Geen agressieve groei: geen invasie of destructie van weefsels of organen in de buurt
• Blijft lokaal, geen spreiding
• Therapie: chirurgie
− Maligne tumoren (kwaadaardig)
• Agressief
• Toont lokaal invasie en destructie van nabijgelegen structuren
• Groeit en duwt zo het normale weefsel opzij
• Metastasen zijn mogelijk: uitzaaiingen naar andere weefsels of organen
,Opm: Goedaardige tumoren in de hersenen kunnen veel morbiditeit (=ziekte) veroorzaken omdat ze daar
moeilijk kunnen worden verwijderd
1.3 Naamgeving van tumoren
NAAMGEVING:
(1) Eerste criterium = het te verwachten klinisch gedrag (benigne of maligne)
(2) Tweede criterium = histogenetisch criterium
-> op basis van het weefsel waaruit tumor is ontstaan
-> op basis van de cel of weefsel dat door tumor wordt nagebootst
Opmerkingen ivm naamgeving
− Carcinomen veel frequenter dan sarcomen
− Sommige goedaardige tumoren van steunweefsels zijn zeer frequent
bv: lipoma, angionoma, fibroma …
− Soms is niet geweten uit welk celtype een tumor is ontstaan
− Sommige tumoren worden aangeduid met een eponiem (=eigennaam)
bv: Burkitt-lymfoma, Ewing-sarcoma (kwaadaardige tumor in het bot)
− In sommige weefsels is er een opmerkelijke variatie van tumoren
bv: epitheliale speekselkliertumoren
1.4 Vereenvoudigde indeling van maligne tumoren in het algemeen
− Carcinoma
− Sarcoma
− Melanoma= tumor die uitgaat van melanocyten= steeds maligne!
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annavandenbosche. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.55. You're not tied to anything after your purchase.