Class notes
College aantekeningen MK Oncologie (2516M22BTS)
- Course
- Institution
Zeer volledige aantekeningen van de hoorcolleges van het vak MK Oncologie. Met deze aantekeningen haal je makkelijk een voldoende!
[Show more]
Seller
Follow
helanur
Reviews received
Content preview
MK ONCOLOGIE HOORCOLLEGESHC 1: ALGEMENE ONCOLOGIE
MITOSE (CELDELING)
1. Interfase
2. vroege profase
3. profase
4. metafase
5. anafase
6. telofase
7. cytokinese
Er zijn twee soorten celdelingen: mitose en meiose. Alle celdelingen zijn mitose behalve de vorming
van de geslachtsdelen dat is meiose.
Mitose vindt constant gedurende het hele leven plaats, er worden namelijk steeds nieuwe cellen
aangemaakt in het lichaam. Mitose = kerndeling.
Mitose is een proces dat een heel cyclus doorloopt. Deze cyclus wordt heel nauwkeurig gereguleerd,
zodat er geen foutieve cellen worden gemaakt. Een cel kan uit de cyclus naar G0 gaan, dit is de
rustfase. Vanuit G0 kan de cel weer terug naar de S-fase of dood gaan (apoptose). Apoptose is
geprogrammeerde celdood, dit gebeurt als de cel zijn levensduur heeft bereikt, afwijkend of
beschadigd is. De checkpoint aan het einde van de G1 fase zorgt ervoor dat alleen de goeie cellen
naar de S-fase gaan. Tijdens de checkpoints wordt er gekeken of de DNA in orde is en of de cel klaar
is om te delen. De checkpoints zorgen er dus voor dat alleen de gezonde cellen kunnen delen op het
moment dat ze moeten delen.
1
,WAT GAAT ER MIS BIJ KANKER?
Alle checkpoints worden genegeerd, cellen gaan niet meer
naar de rustfase, blijven in de cyclus en daardoor zich constant
maar delen ondanks dat het geen goede cellen zijn. Er is dus
ongeremde celdeling van slechte cellen, kankercellen. Er is ook
geen apoptose meer.
ONCOGENESE
Oncogenese is woekering / het ontstaan van kanker / een carcinogeen proces.
Oncogenese bestaat uit de volgende aspecten:
- Snelheid celdeling niet meer onder controle, ongeremde celdeling
- Cellen gaan niet meer dood, apoptose is geblokkeerd
- Proces 1 en 2 leidt dus tot de aanwezigheid van heel veel cellen.
- Angiogenese; tumor zorgt ervoor dat er bloedvaten naar toe groeien.
- Tumorcellen geven bepaalde stoffen af die bloedvaten lokken naar de tumorcellen,
waardoor er meer bloed en zuurstof toevoer is naar deze cellen
- Cellen in ons lichaam kunnen niet meer groeien als ze meer dan een halve
millimeter van een capillair afliggen.
- Metastase (uitzaaiing)
- Afgesplitste cellen komen in de lymfebaan of bloedbaan en vormen ergens anders in
het lichaam nieuwe tumoren.
- Omzeilen immuunsysteem
- De tumorcellen ontsnappen aan het immuunsysteem
1. ONGECONTROLEERDE CELGROEI
- Geen groeifactoren, toch celdeling.
• De kankercellen groeien ook zonder groeifactoren doordat ze hun eigen
signalen maken om te groeien. Daardoor kunnen ze zelf ook andere
tumorcellen aan zetten tot het groeien.
- Tumorcellen negeren ‘contact-inhibitie’
• Als cellen te dicht op elkaar aanzitten, krijgen ze door membraan-membraan
interacties een signaal om te stoppen met groeien. Tumorcellen negeren dit
signaal.
- Kankercellen kunnen oneindig vaak delen
2. CELLEN GAAN NIET DOOD
- Negeren bevel apoptose
2
, 3. ANGIOGENESE
- Tumor ‘stopt’ met groeien als het ongeveer 0,5 mm groot is. Dan zijn namelijk
nieuwe haarvaatjes nodig.
- Kankercellen produceren groeifactoren die groei van capillairen richting tumor
stimuleren
- Dit is belangrijk voor de aanvoer van bloed met voedingsstoffen om verdere groei
mogelijk te kunnen maken.
4. METASTASE
1. De tumor maakt de eiwit afbrekende enzymen MMP (matrix metallo proteinases) en
geeft deze af
2. MMP breekt het bindweefsel die tussen de tumorcellen en de verschillende
weefsels en organen ligt af.
3. Hierdoor kunnen cellen zich losmaken uit een weefsel en zich direct in omliggende
weefsels nestelen of zich verplaatsen via de bloedbaan of lymfebaan.
5. OMZEILEN IMMUUNSYSTEEM
- Als een cel gaat woekeren dan gaat
het andere eiwitten maken in de
cel, tumorantigenen. Deze
tumorantigenen worden om het
membraan van de tumorcel
gepresenteerd door MHC I- cellen. Het lichaam herkent het lichaamsvreemde
materiaal en reageert daarop door het maken van antistoffen. De T-cel herkent dus
de tumorcel aan de antigenen en doodt deze. Dit kan door toxinen gemaakt door
cytotoxische T-cellen of door het aantrekken van macrofagen.
- Bij het ontstaan van kanker heeft de tumorcel slimme trucks om het
immuunsysteem te omzeilen:
a. De tumorcel maakt geen antigenen > T-cel kan tumor niet herkennen
b. Maakt geen MHC eiwitten aan > T-cel kan tumor niet herkennen
c. Geeft een stofje, immunosuppressive proteins, af die de T-cel inactiveert >
T-cel activatie wordt geremd.
‘Slimme’ tumorcellen zijn niet meer herkenbaar (a, b) of blokkeren de T-cellen actief (c).
A,b en c zijn allemaal aangrijpingspunten voor de nieuwe behandeling met targeted therapy.
3
, Waarom raken deze processen zo ontregeld? Waarom gedragen de lichaamseigen cellen zich zo?
Mutaties in ons eigen DNA door externe of interne factoren is de oorzaak hiervan. Er ontstaan
fouten in bepaalde genen die te maken hebben met het reguleren van de celdeling.
RISICOFACTOREN
- Leeftijd
- Hoe ouder, hoe groter de kans >
- De mitose gaat niet meer zo goed bij het ouder worden, er worden vaker fouten
gemaakt in de genen die belangrijk zijn voor de celdeling.
- Erfelijke aanleg (genetisch)
- Bijv. BRCA1 en 2 genen
- Omgevingsfactoren
Welke omgevingsfactoren verhogen de kans op het krijgen van kanker?
- Voeding
• Alcohol
De afbraak producten van alcohol, acetaldehyden, zijn carcinogene stoffen
• Rood vlees
Het heemijzer irriteert de darmwand, waardoor je een paar procent meer
kans hebt op colonkanker
- Stress
• Heeft ook een beetje te maken met slapen
- Ziekteverwekkers (pathogenen)
• Virale infecties; HPV, hepatitis (leverkanker)
- Giftige stoffen (carcinogene stoffen)
• Roken, alcohol, PAK’s (zwarte stoffen in aangebrand voedsel), asbest, fijnstof
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller helanur. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.60. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79202 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now