Summary
samenvatting hoofdstuk 3, systeem aarde
- Course
- Level
- Book
uitgebreide samenvatting van hoofdstuk 3, systeem aarde. Uit het GEO boek, extra toevoegingen toegevoegd bij de samenvatting.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Followdaphnevanderlee
Content preview
Hoofdstuk 3.1; de atmosfeer: een omhulsel van gasWeer en klimaat
De kans op neerslag is ’s zomers rond de middellandse zee stukken minder dan bij ons en ook
is er een grotere kans op zon. Je neemt je beslissing om daar naartoe te gaan op basis van
klimaat en niet van voorspellende weerberichten. Klimaat kunnen we zien als de gemiddelde
toestand van het weer over een langere periode en voor een groot gebied. De toestand van de
dampkring voor een bepaald moment in een klein gebied noem je het weer.
Samenstelling en opbouw van de atmosfeer
De atmosfeer werd gevormd doordat de aarde, nadat zij werd gevormd, begon af te koelen. In
de loop van de tijd begon er een omhulsel van gas te vormen en die werkte als dekmantel. De
zwaartekracht zorgt ervoor dat deze gassen niet in de ruimte schieten, vandaar dat de grootste
concentratie van gassen zich dicht bij de aarde bevinden. Meer dan 80% die de dampkring
vormen vind je in de eerste 10 km.
De samenstelling van de atmosfeer is uniek en verschilt nogal van die van andere planeten in
ons zonnestelsel. In onze atmosfeer is er 78% stikstof en 21% zuurstof aanwezig.
De atmosfeer is opgebouwd uit 4 verschillende lagen:
1. Troposfeer, deze laag is bij de polen 9km dik en bij de evenaar 12km. Je kunt stellen
dat met elke 100 meter die je omhoog gaat in de troposfeer daalt de temp. met 0,6
graden.
2. Stratosfeer, deze laag ligt tussen de stratopauze en de troposfeer in. Deze laag bevat
veel ozongas (o3) dit gas filtert de voor de mensen schadelijke ultraviolete straling van
het zonlicht. Door de opname van ozon wordt de stratosfeer warm
3. Stratopauze, het is er precies 0 graden
4. Mesosfeer & thermosfeer, de meeste meteorieten die naar de aarde komen
verbranden in een van deze sferen
Stralingsbalans
De zon is het middelpunt van ons zonnestelsel. De zon is niets anders dan een grote gloeiende
gasbol waarop de tempratuur kan oplopen tot 6000 graden. Hoewel de afstand ongeveer 150
miljoen km bedraagt, zouden we grote gevolgen hebben als er geen zonne-energie was. De
zon is de belangrijkste motor achter weerverschijnselen. Aangezien de aarde niet voortdurend
warmer of kouder wordt, moet er een evenwicht bestaan tussen de hoeveelheid straling die de
aarde ontvangt en de hoeveelheid de atmosfeer verlaat. Dit heet de stralingsbalans of
energiebalans.
Van de energie van de zon (kort gelovige energie) die de atmosfeer bereikt, wordt 20% door
wolken weerkaats en 4% door het aardoppervlak. Samen met de 6% die verstrooid door de
gasdeeltjes, bedraagt de hoeveelheid dat wordt teruggekaatst 30%. In de troposfeer wordt nog
eens 23% van de energie door de wolken en door waterdamp en andere gassen geabsorbeerd..
47% bereikt dus daadwerkelijk het aardoppervlak. Dit wordt omgezet in warmte en dankzij
broeikas effecten weer teruggekaatst naar de aarde. Je kunt het vergelijken met een grote
dekmantel. Het terug gekaatste noemen we lang golvinge energie
, Variaties in de stralingsbalans
De hoeveelheid straling die een bepaald gebied op aarde ontvangt, is afhankelijk van de
breedteligging en nog wat andere zaken. Zo kan je zien dat als je op een 35o N.B of op een 35o
Z.B zit er een overschot aan energie is. De hoeveelheid dat komt is groter dan de hoeveelheid
die de atmosfeer verlaat. In de breedte cirkels van hierboven is de het omgekeerd want daar
was de aarde bol. Dichter bij de evenaar is dat de zonnestralen loodrecht naar beneden vallen.
Ook de zonlicht weerkaatsing kan verschillen in verschillende gebieden. Het poolgebied bijv.
weerkaatst meer dan een bos. Ook kan het zonlicht dieper in water doordringen dan in het
land. Dezelfde hoeveelheid moet over een groter oppervlakte water worden verdeeld. Maar
ook beweegt het water waardoor het vaak warmer is dan op het land.
Hoofdstuk 3.2; warmtetransport door wind en zeestromen
Luchtdrukverschillen
Wind is niets anders dan stromende lucht van plaatsen waar er te veel van is naar plaatsen
waar er te weinig van is. In de 18e eeuw bedacht iemand dat de lucht circulatie als volgt ging:
de lucht zette in de tropen door verwarming uit, daardoor daalt de soortgelijke massa en stijgt
de lucht. Op grote hoogte krijgt je dan een gebied met een overschot aan lucht wat de warme
kolom heet. Als die naast een gebied komt met minder lucht, dan stroomt de lucht van het
gebied met teveel naar het gebied met te weinig. De lucht in de koude kolom daalt en als
gevolg hiervan neemt het gewicht van de koude kolom lucht, de luchtdruk (=druk die de
lucht door zijn gewicht op het aardoppervlak uitoefent), aan het aardoppervlak toe en in de
warme kolom juist af. De lucht gaat van een hoog luchtdrukgebied naar een laag
luchtdrukgebied. We verstaan hoge luchtdruk als deze 1045 milibar aan lucht heeft, en een
lage lucht druk als deze 958 milibar heeft. Er ontstaat uiteindelijk een overschot aan het
aardoppervlak (wat een hoog luchtdruk gebied heet) en een gebied met een tekort aan lucht,
wat dus automatisch het lage luchtdruk gebied heet. Daardoor stroomt er lucht van het hoge
luchtdruk gebied naar het lagedrukgebied. In de praktijk betekent dit dat er aan het
aardoppervlak een wind waait van de polen naar de evenaar. De cellen hebben ook een naam;
Cel 0 – 30 graden N.B en Z.B; hardley cel
Cel 30 – 60 graden N.B en Z.B; ferre cel
Cel 60 – 90 graden N.B en Z.B; polaire cel
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller daphnevanderlee. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.34. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now