Summary
Samenvatting Inleiding Tot Het Recht (YB0837)
- Course
- Institution
De samenvatting bevat alles om te slagen voor dit vak zonder naar de lessen te gaan
[Show more]
Seller
Follow
LessIsMore
Reviews received
Content preview
Samenvatting RechtInhoud
1 Het recht en zijn bronnen....................................................................................................................3
1.1 Het begrip recht............................................................................................................................3
1.2 Indeling van het recht...................................................................................................................4
1.2.1 Algemeen...............................................................................................................................4
1.2.2 Indeling volgens de inhoud: publiekrecht..............................................................................4
1.2.3 Indeling volgens de inhoud: privaatrecht..............................................................................5
1.2.4 Indeling volgens de inhoud: gemengde rechtstakken............................................................5
1.2.5 Indeling volgens territorium: internationaal en nationaal recht............................................6
1.2.6 Indeling volgens afdwingbaarheid.........................................................................................6
1.3 Bronnen van het recht..................................................................................................................6
1.3.1 Algemeen...............................................................................................................................6
1.3.2 De wet...................................................................................................................................7
1.3.3 De algemene rechtsbeginselen............................................................................................11
1.3.4 De rechtspraak.....................................................................................................................12
1.3.5 De gewoonte.......................................................................................................................13
1.3.6 De pseudowetgeving...........................................................................................................13
1.3.7 Paralegale normen...............................................................................................................13
1.3.8 De rechtsleer.......................................................................................................................13
1.3.9 De billijkheid........................................................................................................................13
2 De rechtstakken en hun basisbegrippen............................................................................................14
2.1 Het burgerlijk recht.....................................................................................................................14
2.1.1 Begrip...................................................................................................................................14
2.1.2 Disciplines van het burgerlijk recht......................................................................................14
2.1.3 Enkele basisbegrippen van het familierecht........................................................................14
2.1.4 Enkele basisbegrippen van het vermogensrecht.................................................................19
2.2 Het gerechtelijk recht.................................................................................................................28
2.2.1 Begrip...................................................................................................................................28
2.2.2 Fundamentele principes van de rechtspraak.......................................................................29
2.2.3 Beginselen van het burgerlijk procesrecht...........................................................................29
2.2.4 Organisatie van de rechterlijke macht.................................................................................29
2.2.5 Rechterlijke organisatie in burgerlijke en handelszaken......................................................29
2.2.6 Rechterlijke organisatie in strafzaken..................................................................................31
1
, 2.2.7 Verloop van een gerechtelijke/burgerlijke procedure.........................................................32
2.2.8 Bewijsregeling......................................................................................................................32
2.2.9 Bemiddeling.........................................................................................................................33
2.3 Het ondernemingsrecht..............................................................................................................33
2.3.1 Begrip...................................................................................................................................33
2.3.2 Basisbegrippen handelsrecht...............................................................................................33
2.3.3 Enkele basisbegrippen van het vennootschapsrecht...........................................................35
2.3.4 Enkele basisbegrippen van het economisch recht...............................................................36
2.4 Het sociaal recht.........................................................................................................................37
2.4.1 Begrip...................................................................................................................................37
2.4.2 Enkele basisbegrippen van het arbeidsrecht.......................................................................38
2.4.3 Enkele basisbegrippen van het socialezekerheidsrecht.......................................................41
2.4.4 Rechterlijke organisatie in arbeids-en sociale zaken............................................................44
2.5 Het staatsrecht...........................................................................................................................44
2.5.1 Begrip...................................................................................................................................44
2.5.2 De instellingen....................................................................................................................45
2.5.3 De grondwettelijke rechten en vrijheden............................................................................51
2.6 Het internationaal recht.............................................................................................................54
2.6.1 Begrippen............................................................................................................................54
2.1 Strafrecht en strafprocesrecht....................................................................................................54
2.1.1 Begrip...................................................................................................................................54
2.1.2 Grondwettelijke beginselen.................................................................................................54
2.1.3 Enkele basisbegrippen van het strafrecht............................................................................55
2.1.4 Basisbegrippen van het strafprocesrecht.............................................................................55
2.1.5 Enkele begrippen uit het strafprocesrecht..........................................................................57
2.2 Fiscaal recht................................................................................................................................57
2.2.1 Begrip...................................................................................................................................57
2.2.2 Grondwettelijke beginselen van fiscaal recht......................................................................58
2.2.3 Enkele basisbegrippen van het materieel fiscaal recht........................................................58
2.2.4 Enkele basisbegrippen van het formeel fiscaal recht...........................................................59
2.3 Internationaal recht....................................................................................................................60
2.3.1 Begrip...................................................................................................................................60
2.3.2 Enkele begrippen van het internationaal recht....................................................................60
2
,1 Het recht en zijn bronnen
1.1 Het begrip recht
= verzameling van regels die gelden voor een bepaalde samenleving en op een bepaald
ogenblik
= tijd- en plaatsgebonden
o Sommige dingen die wij nu normaal vinden waren vroeger not done
o In westerse samenlevingen gelden heel andere regels dan Aziatische samenlevingen
Kern van het recht:
o Recht is een geheel van bindende regels. het zijn geen suggesties of
aanbevelingen
Kan worden onderverdeeld in verschillende soorten
Gebodsbepalingen: een bepaald gedrag opleggen
Verbodsbepalingen: een bepaalde daad verbieden
Verlofbepalingen: aan rechtssubjecten toelaten bepaalde
handelingen te stellen, zonder dat zij daar toe verplicht zijn
Geen rigide systeem dat enkel voorschrijft wat mag of niet mag ook soms
keuze (regels toepasbaar na keuze) of enkel indien partijen geen regeling
voorzien (wilsaanvullende regels)
Ook rechtsregels zonder eigenlijke gedragsvoorschriften maar bieden
ondersteuning aan gedragsregels door bv instellingen te organiseren,…
Ook technische regels met betrekking op termijnen, akten, procedures,…
o Recht moet de samenleving ordenen en in stand houden. recht regelt de relatie
tussen burger en overheid + tussen burgers onderling
Staat niet los van sociale, politieke en economische belangen
Wil ook doelstellingen realiseren en nieuwe toestanden scheppen
Doel: bepaalde morele regels te doen naleven, personen en goederen
beschermen, rechtszekerheid creëren, politiek en economisch systeem
uitwerken,…
o Het recht vereist gezag.
Wordt door de overheid opgelegd en wordt door haar afgedwongen
Binding verwijst naar uitvaardigen van het recht en doen naleven van de
rechtsregels
Uitvaardigen van het recht:
Uitgevaardigd door de regelgevende organen van de samenleving
Regels moeten rechtsgeldig ontstaan zijn (rekening houden met de
hiërarchie van de normen en met de bevoegdheid verdelende regels
en de procedureregels
o Hiërarchie: niet alle rechtsregels hebben dezelfde waarde,
lagere normen mogen de hogere normen niet tegenspreken
o Bevoegdheid verdelende regels: bepalen welke overheid
regelgevend mag optreden
o Procedureregels: bepalen op welke wijze en volgens welke
pleegvormen de regel tot stand kan komen
Naleven van het recht:
Vaak uit bewustzijn spontaan nageleefd, indien nodig met geweld
afdwingen dit maakt het verschil met andere gedragsregels
3
, Afwijkend gedrag wordt bestraft (vrijheidsberoving, geldboeten,
verbeurdverklaringen, verlies van bepaalde rechten, werkstraffen,…)
Sanctionering door rechterlijke macht
o Soms zonder tussenkomst van rechter (bv. GAS-boetes)
Wetgevende macht: de Staat maakt nieuwe rechtsregels via wetgeving
Uitvoerende macht: de toepassing van die regels is mogelijk door een
regering en administratief apparaat
Rechterlijke macht: toegepast in rechtbanken voor beslechting van geschillen
o Besluit:
Recht is geheel van regels die worden uitgevaardigd en afgedwongen door
de daartoe bevoegde organen op gezag van de gemeenschap voor dewelke
ze gelden, en die tot doel hebben de samenleving te ordenen en in stand te
houden.
1.2 Indeling van het recht
1.2.1 Algemeen
Nationale recht = ingedeeld in publiekrecht en privaatrecht onderscheid gaat uit van de
finaliteit van beide
Publiekrecht:
o Regelt verhouding tussen burger en overheid
o Gekenmerkt door een ongelijkheid in verhouding (door voorrang van het algemeen
belang op het particulier belang)
o Dwingend recht
o Algemeen belang
Privaatrecht:
o Regelt verhouding tussen burgers onderling
o Regelt private belangen van individuen of groepen individuen
o Aanvullend recht
o Particulier belang
Tegenwoordig niet zoveel verschil meer tussen privaat en publiek door verweving van
publieke en private belangen en door tussenkomst van overheid in samenleving
1.2.2 Indeling volgens de inhoud: publiekrecht
Staatsrecht (= grondwettelijk recht)
o De GW
o Regels mbt de inrichting, de bevoegdheid, de werking van de staat en de
fundamentele rechten en vrijheden van de burger
o Basis van politieke en rechterlijke organisatie
Bestuursrecht (= administratief recht)
o In aparte wetteksten, geen overkoepeld wetboek
o Regels mbt de concrete rechtsrelatie tussen administratie en de burger
o Bv. Bouwvergunning, beroep tegen deliberatie
Strafrecht
o Strafwetboek
o Strafregels bevatten een omschrijving van strafbare gedragingen en sancties
Strafprocesrecht
o Wetboek van strafvordering
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LessIsMore. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.18. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now