Hoorcolleges Historische ontwikkeling van het privaatrecht
Hoorcollege 1
2 Bronnen zijn van belang in het boek: de codex Justinianus en de Digesten. Beide zijn als
wetboek afgekondigd. In deze 2 wetboeken staan veel begrippen van het moderne
burgerlijke recht.
Digesten
Dit zijn de juridische geschriften die leefden tussen de eerste en derde eeuw na christus en
die werkten in Rome. Deze periode heet de klassieke periode in het Romeinse recht. De
geschriften waren vooral aanmerkingen en commentaren op de wetten en gewoonte van
Rome (het Romeinse recht). Daarnaast bevatten de geschriften ook commentaren op het
Pretorisch predict. Dit staat bekend als het Ius Honorarium. Die commentaren hadden een
omvang van zo een 3 miljoen rechtsregels.
Codex Justinianus
Dit is het wetboek van Justinianus met betrekking tot de keizerlijke verordeningen van de 1 ste
eeuw tot en met de 6e eeuw. De codex gaf verbeteringen op de digesten en was daarmee
een soort van subsidiair recht.
Procesrecht
Het doel is het zich verzekeren van de medewerking van de overheid, welke de vorm heeft
van een executoriale titel (een veroordeling van de rechter). In het Romeinse recht kreeg je
hulp van de praetor. In het Romeinse recht luiden ALLE VEROORDELINGEN IN GELD. Dus
GEEN nakoming, bezit of iets dergelijks. ALTIJD GELD.
Er is wel een uitzondering. Maar stel dat je je eigendom wel terug wil en eigenlijk helemaal
geen geld wilt. Je wil het object terug. Als je dit dus wilde, kon je een restitutieclausule laten
opnemen in het dagvaardingsformulier bij de goederrechtelijke acties.
De praetor helpt met het innen van het geldbedrag. Dit is fysiek, net als bij een deurwaarder.
Formula procedure
Deze procedure kent een beperkte rechtsingang, waardoor je niet over ieder probleem kon
procederen. Pas als was voldaan aan bepaalde onrechtmatige daden of wanprestatie, kon
men pas procederen.
3 soorten rechtsmiddelen
Acties (rechtsvorderingen)
Dit is de actie van een koper in een bepaalde, specifieke positie. Dergelijke acties staan
beschreven in de wet en men moest dus aan een bepaald aantal voorwaarden voldoen. Dit
vergroot de rechtszekerheid.
, Bezitsinterdict
Ook dit staat nauwkeurig in de wet en heeft betrekking op de bezitter.
Verweermiddelen
De verweermiddelen staan limitatief in de wet beschreven.
De bewoording van het dagvaardingsformulier staan beschreven in de wet en moeten
daaraan voldoen. Dit heeft ook te maken met de grote ongeletterdheid in de Romeinse tijd.
Als de gedaagde niet op kwam dagen, werd hij als het ware bij verstek veroordeeld. Alles
wat in de procesovereenkomst staat is uitgangspunt voor de rechtszaak en de rechter. Dit
staat bekend als de consumerende werking van de procesovereenkomst.
Je krijgt eigenlijk een geheel voorgekookte rechtszaak. Bij deze rechtszaak is het vooral
handig om een pleiter te hebben, zodat men kan worden overtuigd. Deze retoren waren
gebonden aan de procesovereenkomst. De rechter kon uiteindelijk de vordering toewijzen of
afwijzen.
Hoorcollege 2
Vermogensrecht
Vermogen: het geheel van op geld waardeerbare rechten en plichten. Vermogen is
opgebouwd uit 3 onderdelen: 1. Absolute rechten (rechten met betrekking tot een zaak en
die werken jegens eenieder) 2. Relatieve rechten (werken jegens een persoon) en 3.
Relatieve plichten of schulden. Dit verband tussen relatieve rechten en plichten heet een
verbintenis.
Een absoluut recht wordt in het leven geroepen door: Vestigen. Bij afspreken betekent niet
dat er een absoluut recht ontstaat. Naast de afspraak heeft vestigen ook nog andere
vereisten, zoals publiciteitsvereisten.
Relatieve kunnen uit overeenkomsten, de wet of zelfs onrechtmatige daad voortvloeien.
Niet iedere afspraak is echter juridisch afdwingbaar en leidt tot een verbintenis.
Het belang tussen het onderscheid van relatieve en absolute rechten hangt samen met het
onderscheid tussen opvolging onder bijzondere titel en opvolging onder algemene titel (art.
3:80 lid 1 BW).
Opvolging onder algemene titel: opvolging in een geheel vermogen of een evenredig deel
daarvan (dus ook de schulden). Een erfenis is een voorbeeld hiervan
Opvolging onder bijzondere titel: opvolging in een deel van het vermogen afzonderlijk, zoals
opvolging in een schuld, absoluut recht of relatief recht.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller thomas_zz. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $0.00. You're not tied to anything after your purchase.
