Biologie H12 Gezondheid
12.1 Voorkomen is beter dan genezen
Een aantal factoren hebben een sterke invloed op de gezondheid van mensen:
1. Lichamelijke factoren = Bewegen en gezond eten.
2. Psychische factoren = Bijvoorbeeld langdurige stress en ingrijpende gebeurtenissen.
3. Sociale factoren = Bijvoorbeeld armoede, goede gezondheidszorg die niet in bereik ligt.
Erfelijke factor = Het berust op afwijkende informatie in een allel.
Hygiëne = Manier om besmetting met ziekteverwekkers te voorkomen.
Leefstijl = De manier van leven.
Om gezond te blijven beschikt je lichaam over een aantal mechanismen om je te beschermen
Aan de buitenkant heb je je huid. Deze beschermt je in kou en in warmte.
Kou De bloedvaatjes net onder de huid trekken samen Er stroomt minder bloed aan het
huidoppervlak en de warmteafgifte neem af. De vetlaag in het onderhuidse bindweefsel vlak
onder de lederhuid levert een prima isolatielaag.
Warmte De bloedvaatjes net onder de huid staan open. Er stroomt extra bloed naar het
huidoppervlak. Zweetklieren, exocriene klieren geven zweet af aan het uitwendige milieu.
Zon Om zich te beschermen tegen het uv-licht heeft de huis de mogelijkheid een uv-filter te
maken. Uv-licht stimuleert pigmentvormende cellen in de onderste laag van de opperhuid De
kiemlaag wordt gestimuleerd om pigmentkorrels te maken. Huid krijgt bruine kleur.
De hoornlaag = De buitenste laag van de huid. Gaat vochtverlies tegen en voorkomt
binnendringen van pathogenen (Bacteriën, schimmels, virussen, parasieten en gifstoffen.) Als
deze toch binnendringen is een infectie/besmetting een feit.
Op de plekken waar geen huid zit heeft het lichaam andere afweermechanismen Ogen hebben
traanvocht, luchtwegen, maag, darmen en vagina hebben slijmvliezen. Produceren een slijmlaag
die stof en pathogenen tegenhoudt. Trilharen in de luchtpijp duwen het slijm met stof en
ziekteverwekkers naar de keelholte.
Stekels en doornen vormen een mechanische afweer.
Planten hebben een andere verdediging Zij maken geurstoffen = Signaalstoffen. Gifstoffen.
Chemische afweer = giftige en vies smakende stoffen in een plant.
Middenlamel = Laag van pectine in de celwand tussen de celwanden van aangrenzende cellen;
ontstaat als eerste na een celdeling. Pectine = Plakkerige polysacharide, gevormd door het Golgi
systeem.
Primaire celwand = Laag rondom de plantencel Bestaat uit cellulosevezels.
Secundaire celwand = Extra versteviging van de celwand Bijvoorbeeld van houtstof.
Tussencelstof = Alle stoffen rond het celmembraan van een plantencel.
Biologische landbouw = Het verbouwen van voedselgewassen volgens vastgelegde regels, zoals het
niet gebruiken van chemische bestrijdingsmiddelen en kunstmest.
12.2 Eigen afweer en antibiotica
Fagocyten = Witte bloedcellen Nemen ziekteverwekkers op via fagocytose.
Vooral de macrofagen = Een deelgroep van de fagocyten Zijn actief. De opgenomen
ziekteverwekkers breken ze met behulp van enzymen af.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ekristelijn. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.