Summary
Samenvatting De Republiek - vwo6 examenstof geschiedenis
- Course
- Level
- Book
Dit document is een samenvatting van het eerste hoofdstuk van het examenkatern van Geschiedenis Werkplaats voor het vwo.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
Maja114
Content preview
De republiek (1515 – 1648)1.1 Het begin van de opstand (1515-1572)
1515: Karel V wordt heer van de Nederlanden. In 1543 wordt hij landsheer van alle 17
gewesten. Dit is de eerste keer dat alle gewesten onder 1 heer vallen.
Karel ging de centralisatie uitbreiden -> hij vormt centrale adviesraden:
Raad van State: meeste aanzien, belangrijkste edelen, advies geven over grote zaken.
Geheime Raad: rechtsgeleerden, stelden wetten op, hielden toezicht op bestuur.
Raad van Financiën: hielden zich bezig met zaken zoals belasting.
Deze adviesraden waren collaterale raden (= naast elkaar bestaande raden)
Luther had kritiek op rijkdom en zelfgemaakte wetten van de Rooms-Katholieke kerk.
Luther behaalde successen door: verspreiding van zijn ideeën via boeken en
pamfletten + steun van Duitse vorsten.
1521: Rijksdag in Worms; Karel wil geloofseenheid redden en roept edelen, vorsten en
Luther bijeen. Luther blijft alsnog bij zijn standpunten staan -> Luther werd ketter verklaard.
De vorst van Saksen ging hem beschermen.
1555: Vrede van Ausburg: iedere vorst in Duitsland mag het geloof van zijn onderdanen
bepalen.
Calvijn: zelfde opvattingen als Luther.
Verschil: Calvijn was meer sober + hij vond dat burgers in opstand tegen de regering
mochten komen.
Dit past bij Nederland, omdat hier geen protestantse vosten waren die het volk
konden beschermen.
1521: inquisitie in Nederland. Stadhouders werkten voor Karel V. Hun taak was om voor rust
en orde te zorgen. De inquisitie leidde echter tot onrust, waardoor de stadhouders tegen de
inquisitie waren.
1550: Bloedplakkaat: alle ketters moeten worden gedood.
Doel: centralisatie
Na Karel V komt Filips ll op de troon.
Bestuurders vonden de inquisitie te hard: aantasting van privileges want eigenlijk kunnen
burgers alleen door hun stedelijke rechtbank gerechtigd worden. Karel vond echter dat hij
absolute macht heeft en deze privileges dus mag aantasten. In 1566 trekken honderden lage
edelen naar landvoogdes Margaretha van Parma om te vragen om het bloedplakkaat
minder streng uit te voeren. Van Parma geeft toe en calvinisten denken dat ze hun gang
kunnen gaan -> ze beginnen de beeldenstorm. Als reactie op de beeldenstorm stuurt Filips ll
hertog Van Alva naar de Nederlanden. Willem van Oranje vlucht.
Alva stelt de Raad van Beroerten (Bloedraad) in: deze ging calvinisten straffen.
Doel: orde stellen.
1568: Oranje vormt een huurlingenleger en van de Nederlanden binnen. Hij kreeg steun van
watergeuzen. Zij kregen toestemming om guerrilla-acties uit te voeren. Op 1 april 1572
nemen zij per ongeluk Den Briel in. Door inname van het stadje sluiten veel steden zich bij
aan de Opstand. In hetzelfde jaar wordt Oranje tot stadhouder en leider benoemd door de
opstandige gewesten.
Motieven voor opstandigheid tegen Filips ll:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Maja114. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.34. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
59804 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now