Summary
Samenvatting Psychologische gespreksvoering
- Course
- Institution
Samenvatting van 13 pagina's voor het vak Psychologische gespreksvoering aan de Viaa
[Show more]
Seller
Follow
Lizav
Reviews received
Content preview
Samenvatting Psychologische gespreksvoering1. Inleiding
1.1 Doel
1). Bijdrage leveren aan het inzicht in de processen die een rol spelen bij het voeren van
hulpverleningsgesprekken. Inzicht op verschillende aspecten:
- inzicht in de bedoelingen die de hulpverlener in een gesprek nastreeft
- de hulpverlener leert zien wat voor invloed het eigen gedrag heeft op degene die hij wil helpen.
2) Nauwkeurig mogelijk beschrijven van de concrete vaardigheden die nodig zijn om iemand met een
persoonlijk probleem te helpen.
2 De gezindheid van de hulpverlener
2.1 Inleiding
Bij aanvang van psychologische gespreksvoering roept het vragen op:
- Hoe willen we met de ander omgaan?
- Welke methoden van werken kies je?
- In wat voor situaties bevinden hulpverleners en cliënten zich ten opzichte van elkaar?
Om deze vragen te beantwoorden neemt een hulpverlener een eigen standpunt in, een algemene
uitgangspunt = gezindheid.
2.2 De gezindheid van de naaste
Mensen hebben vaak de neiging om problemen te bagatelliseren in hun eigen belang. Het bespreken
van persoonlijke problemen met naasten kan problemen oproepen omdat het een vertekend beeld
geeft. Naasten kijken op een heel andere manier naar een probleem ,waardoor niet altijd de beste
oplossing wordt uitgekozen.
2.3 De gezindheid van de hulpverlener
2.3.1 Het diagnose-receptgesprek
Dit model heeft als gevaar dat het belang van de psychologe om deskundig te lijken leidt tot een
doelgerichte en eenvoudige aanpak van problemen. Doordat het gesprek in de hand wordt gehouden
heeft de cliënt weinig ruimte. Het gaat er om mensen maximaal bij te staan in hun zoeken naar eigen
vormgeving in het leven, niet zo deskundig mogelijk lijken. Uit onderzoek blijkt ook dat deze
psychologen weinig werden opgevolgd.
2.3.2 Het samenwerkingsmodel
Dit model is veel zelfstandiger, de cliënt moet uiteindelijk zelf zijn oplossing kiezen. Een belangrijk
aspect in deze werkmethode is dat de psycholoog zich zeer bewust als doel een beter inzicht in de
gevoels-, denk- en leefwereld van de cliënt stelt. Er is sprake van een samenwerking, er moeten
echter wel grenzen worden gesteld.
2.4 De geraffineerde hulpverlener
De hulpverlener in het samenwerkingsmodel is de deskundige die haar psychologische kennis
maximaal benut en dus ook probeert een stimulerende situatie voor de cliënt te creëren. De echte
spontaniteit is ver te zoeken →vandaar geraffineerde manipulator. (oneens →kennis wordt
gebruikt om problemen zo veel mogelijk te verminderen)
3. De cliëntgerichte benadering
3.1 Inleiding
Hulpverlener niet alleen gezindheid, maar er is ook kennis nodig over het vakgebied psychologie.
“Niets is zo praktisch als een goede theorie” Wat is een ‘goede’ theorie →
- biedt concreet inzicht in het functioneren van de mens
- maakt duidelijk hoe persoonlijke problemen kunnen ontstaan
- biedt relatief eenvoudige richtlijnen om de problemen van de cliënt te verminderen
De cliëntgerichte benadering →de cliënt met zelf actief zoeken naar een oplossing. De hulpverlener
stelt zich primair op.
,3.2 De theorie van Rogers
Rogers →eerst landbouwkunde, daarna psychologie. Opvallend was dat hij vanuit een afstandelijk
wetenschappelijke benadering van de mens in het directe contact overging op een meer betrokken,
haast persoonlijke manier van werken (ongebruikelijk in zijn tijd).
3.2.1 Zelfactualisering
Self-actualizing tendence →neiging tot zelfactualisering is een kenmerk van al het leven. Bij
mensen
gebeurt echter meer dan het realiseren van een biologisch proces;
- De mens beschikt over een bijzonder vermogen, bewust van zichzelf en omgeving.
- Mensen hebben voor hun zelfactualisering verbondenheid nodig met anderen
- De mens ontwikkelt een toekomstgericht streven, maakt doelbewust beslissingen.
Dit ontwikkelingsproces bepaald door kwaliteit experiencing; belevings- ervaringsproces persoon.
3.2.2 Onvoorwaardelijke acceptatie
Unconditional positive regard →van essentieel belang dat een persoon van jongs af aan deze
aandacht krijgt van zijn omgeving. Dit gaat vooral dat de persoon het gevoel heeft als mens
geaccepteerd wordt.
3.2.2 Hoe ontstaan problemen?
De omgeving van grote invloed hierop.
Conditional regard (acceptatie op basis van gedrag, niet om hoe de persoon zelf is) Als hier sprake
van is, is de kans groter dat er problemen zullen ontstaan. (incongruentie)
3.3 De methode van Rogers
De hulpverlener moet volgens Rogers tegenover de cliënt gedrag vertonen dat een compensatie
bevat voor het verstorende gedrag van belangrijke personen in de omgeving van de cliënt die het
proces van zelfactualisering belemmeren. Hoe moet je dit doen? →De hulpverlener streeft ernaar
een goede, helpende relatie met de cliënt te krijgen. Dit kan de hulpverlener bereiken door middel
van drie voorwaarden.
→Onvoorwaardelijke positieve waardering
De hulpverlener laat de ander in zijn waarde met al datgene wat hij is, kan en niet kan. En dat we dit
respecteren.
→Echtheid
De hulpverlener dient binnen de relatie met de cliënt authentiek, transparant en geïntegreerd te
functioneren. Er wordt gestreefd naar de ideaaltoestand van congruentie (‘echtheid’) .
Het gaat er vooral om dat de hulpverlener eerlijk is tegenover zichzelf.
→Empathie
Dit betreft het inleven in de belevingswereld van de cliënt. Daarbij moet de cliënt merken dat we
aanvoelen en begrijpen wat er in hem omgaat.
Doelen van empathie →vrijheid en veiligheid bij de cliënt.
3.4 Kritiek op Rogers
Rogers is te optimistisch:
1) met nadruk op de aanname dat met de juiste omstandigheden iemand vanzelf tot ontplooiing
komt. (Persoon zou meer gestimuleerd en gecorrigeerd moeten worden in het leerproces)
2) wat betreft de algemene toepasbaarheid van zijn methode. De cliënt moet goed over zichzelf
nadenken, zijn gedachten en gevoelens verwoorden en het vermogen hebben om inzichten vorm te
geven in adequaat gedrag. (Vereist redelijk hoog intellectueel niveau)
3) wat betreft dat mensen in een omgeving met veel onvoorwaardelijke acceptatie vanzelf uitgroeien
tot sociaal voelende en handelende burgers.
Rogers is te vaag:
4) vanuit de cognitieve psychologie; bij problemen moet de oplossing dus soms ook gezocht worden
in een gerichte bijsturing van het informatieverwerkingsproces.
5) cognitieve psychologie bezwaard ook het gebrek aan directiviteit; er is te weinig gerichtheid op
doelbewuste beïnvloeding van het cognitieve proces.
6) de wijze waarop zelfactualisering totstandkomt. Met name het feit dat experiencing zelf zou
, gebeuren.
3.4.1 Rogers wel essentieel
Kritiek kortom→in de hulpverlening moet men meer doen dan de cliënt de ruimte bieden zich te
ontplooien. Echter zijn de opvattingen van Rogers een basis voor de hulpverlening. Daarbij is zijn
theorie over zelfbeeld en zelfideaal bij veel mensen herkenbaar.
3.5 Een cognitieve theorie over het beleven
3.5.1 Het beleven als actief proces
Waarnemen en beleven van allerlei informatie is een actief proces. (volgens Rogers passief).
Volgens Wexler vooral actief in de zin dat de mens zelf selecteert, ordent en betekenis toekent aan
wat hij ziet en hoort. Passiviteit zou leiden tot overdonderend veel informatie.
Men probeert zijn wereld overzichtelijk te houden door:
- slechts een deel van de prikkels van buiten door te laten dringen
- door die prikkels snel te vergeten
- via een systeem van ordeningsprincipes te organiseren en er betekenis aan toe te kennen.
Informatieverwerkingsproces gecompliceerd, echter twee aspecten van belang voor hulpverlening
→1. Bij het verweken van informatie is de taal een belangrijke rol, verwoorden draagt bij aan het
begrijpen, ordenen en opslaan in het geheugen van informatie.
→2. Differentiatie (nuancering in opvattingen of interpretaties plaats op grond van
binnenkomende
informatie) & Integratie (samenhang, het gemeenschappelijke in onderdelen van informatie wordt
gezien en er worden verbanden tussen gelegd)
(Problemen hierbij? Help cliënt informatie te ordenen)
3.5.2 De plaats van gevoelens
- In Rogeriaanse beleving spelen gevoelens een belangrijke rol
Wexler legt de nadruk op dat gevoelens niet op zich ontstaan, maar direct verbonden zijn met
cognitieve processen in de persoon.
Verwerken van gevoelens
Waarom gaat het verwerken van informatie soms wel, en soms niet met gevoelens gepaard?
1) De betekenis van de informatie voor de persoon in kwestie
2) Grote verandering waardoor er desorganisatie ontstaan in zijn systeem van informatieverwerking
3) Als de nieuwe informatie wordt veroorzaakt door een nieuwe kijk op dezelfde feiten.
4. De sociaal-leertheoretische benadering
4.1 Inleiding
Mensen die hun problemen willen veranderen moeten leren en afleren.
Rogers →nadruk ligt op groeien, niet op leren
Wexler →nadruk op anders leren te denken
Sociaal-leren →nadruk op het anders leren te gedragen
4.2 Kijk op de persoon
4.2.1 Persoon, omgeving, gedrag
Wisselwerking tussen persoon, gedrag en omgeving.
Persoon = verzameling van eigenschappen, stijlen van denken en doen en andere persoonlijke
kenmerken. (Biografische gegevens, erfelijke eigenschappen, biologische kenmerken)
Gedrag = actuele, waarneembare gedrag in diverse situaties
Omgeving = veelheid van situaties, al of niet bestaande uit andere personen die gewild of ongewild
invloed hebben op de persoon en het gedrag.
Persoon en gedrag nauw verbonden (persoon vaak beschreven in termen van gedrag), echter
onderscheid omdat gedrag een belangrijk aangrijpingspunt is als we ertoe willen bijdragen dat een
persoon óf de omgeving verandert.
→menselijk functioneren vanuit verschillende perspectieven dient te worden benaderd.
4.2.2 Hebben mensen eigenschappen?
Eigenschappen verwijzen naar:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Lizav. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.22. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now