Summary
Samenvatting Systeem aarde hoofdstuk 3
- Course
- Level
- Book
Dit is een samenvatting van systeem aarde hoofdstuk 3
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
kimkleeven
Reviews received
Content preview
Hoofdstuk 3 klimaat en landschap zones3.1 de atmosfeer: een omhulsel van gas
De toestand van de dampkring op een bepaald moment en voor een klein gebied noem je het weer
De atmosfeer werd gevormd toen de aarde na haar ontstaan 4,6 miljard jaar geleden, begon af te
koelen. In de loop van de tijd ontstond een gasvorming omhulsel dat de aarde als een deken bedekt.
De zwaartekracht zorgt ervoor dat de gassen niet verdwijnen in de ruimte. De samenstelling van de
atmosfeer is uniek en verschilt nogal met die van andere planeten in ons zonnestelsel. De atmosfeer
is opgebouwd uit vier lagen. De lagen worden van elkaar gescheiden door ‘pauzes’. Dit zijn hoogtes
waarop de temperatuur toeneemt of juist afneemt. De onderste laag wordt de troposfeer genoemd.
Deze laag is bij de polen 9 kilometer dik en bij de evenaar 12 kilometer. Gemakshalve kun je stellen
dat met elke 100 meter die je in de troposfeer stijgt, de temperatuur daalt met 0,6 ˚C. dit noem je de
temperatuurgradiënt. Afwijkingen van de gemiddelde temperatuurgradiënt hangen af van de
luchtvochtigheid. Hoe droger de lucht, hoe groter de temperatuurgradiënt. Vanaf de tropopauze
omhoog blijft de temperatuur 10 kilometer constant. Dan wordt het langzamerhand warmer en is
het 0˚C in de stratopauze. De laag tussen de tropopauze en de stratopauze heet de stratosfeer. De
stratosfeer bevat veel ozongas. Dit gas filtert de voor mens schadelijke ultraviolette straling van het
zonlicht. Door de opname van de ozon wordt de stratosfeer warm. Ten slotte zijn er nog de
mesosfeer en de thermosfeer. De meeste meteorieten die op de aarde afkomen, beginnen in de
mesosfeer te verbranden en zijn op een hoogte van 25 kilometer uiteengevallen. De thermosfeer
bevat minder dan 1% van de atmosferische gassen.
De aarde maakt deel uit van het planetenstelsel waarvan de zon het stralende middelpunt is.
Aangezien de aarde niet voortdurend warmer of kouder wordt, moet er een evenwicht bestaan
tussen de hoeveelheid straling die de aarde bereikt en de hoeveelheid straling die de atmosfeer weer
verlaat. Dit heet stralingsbalans of energiebalans. Van de energie van de zon die de atmosfeer
bereikt, wordt 20% door de wolken weerkaats en 4% door het aardoppervlak. Samen met de 6% die
wordt verstrooid door de gasdeeltjes, bedraagt de albedo 30%. In de troposfeer wordt nog eens 23%
van de energie door de wolken en door waterdamp en andere gassen geabsorbeerd
De hoeveelheid straling die een bepaald gebied op aarde ontvangt, is afhankelijk van de
breedteligging, de albedo en de gesteldheid van het aardoppervlak. Het verschil tussen land en zee
speelt ook een rol. Water wordt langzamer warm en koud dan land. Dit heeft vier oorzaken:
- Het zonlicht kan dieper in het water doordringen dan in het land
- Doordat water in beweging is, wordt de warmte beter verdeeld dan op het land
- Het kost meer energie om water een graad in temperatuur te laten stijgen dan land
- Bij verdamping van water gaat energie uit het water naar de dampkring. Boven land is de
verdamping natuurlijk veel lager
3.2 warmtetransport door wind en zeestromen
In de koude kolom is de soortelijke massa van de lucht door het krimpen toegenomen en daalt de
lucht, de luchtdruk, aan het aardoppervlak neemt toe en neemt de luchtdruk van de warme kolom
af. Er ontstaat aan het aardoppervlak een gebied met een overschot aan lucht, een hogedrukgebied,
en een gebied met een tekort aan lucht een lagedrukgebied
De winden die het hele jaar uit oostelijke richting van de subtropische hogedrukgebieden aar de
evenaar waaien heten passaten.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kimkleeven. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.80. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now