Deze samenvatting geeft per lesbrief de belangrijkste informatie. Erg handig om te gebruiken bij het leren voor het CE, omdat het een duidelijk overzicht geeft van de belangrijkste stof.
- Stroomgrootheid: grootheid die over een bepaalde periode wordt gemeten (bv inkomen,
zakgeld, ook uitgaven)
- Voorraadgrootheid: grootheid die op een bepaald moment wordt gemeten (bv
spaarrekening, vermogen)
Lorenz-curve = geeft de mate van ongelijkheid van de inkomensverdeling over personen weer (hoe
dikker de buik van de lorenz-curve, hoe ongelijker de verdeling)
- Nivelleren = inkomensverdeling wordt gelijker (belastingpercentage stijgt naarmate het
inkomen hoger is)
- Denivelleren = inkomensverdeling wordt ongelijker (iedereen betaalt hetzelfde bedrag
belasting)
- Gini-coëfficiënt = de oppervlakte tussen de lorenzcurve en de diagonaal : de totale
oppervlakte van de grafiek onder de diagonaal (altijd waarde tussen de 0 en de 1)
- Herverdeling van inkomens = verdeling van de inkomens na loonheffing. Iemand die veel
verdient moet meer belasting + sociale premies betalen dan iemand die weinig verdient
gelijkmatiger inkomensverdeling
Mensen verzekeren omdat ze risico-avers zijn. Bij verzekeren is er sprake van:
- Asymmetrische informatie: bij afsluiten verzekering weet verzekerde meer over kans op
risico dat hij loopt dan verzekeringsmaatschappij
- Moreel wangedrag: iemand neemt meer risico’s omdat hij verzekerd is
Door asymmetrische informatie en moreel wangedrag ontstaat averechtse selectie = alleen slechte
risico’s verzekeren stijging premie verzekeren zinloos
Averechtse selectie voorkomen door:
- Verplichte verzekering (collectieve dwang)
- Premiedifferentiatie: hoge risico’s betalen meer premie dan lage risico’s
- Invoering van eigen risico / maximumvergoeding: verzekerde meebetalen bij schade
- Bonus-malusregeling: mensen die jaren zonder schade rijden krijgen korting op premie en
mensen met veel schade moeten extra premie betalen
Premie = kans op schade x gemiddelde hoogte verwachte schade
Sociale verzekeringen = door de overheid verplichte verzekering tegen inkomensverlies door
werkeloosheid, overlijden, ouderdom, ziekte:
- Volksverzekeringen (voor iedereen): AOW, AWBZ (zorg), ANW (nabestaanden), AKW
(kinderen)
- Werknemersverzekeringen (voor mensen in loondienst, premies betaald door werkgevers):
WW (werkeloosheid), ZW (ziektewet), WIA (arbeidsongeschiktheid)
Sociale uitkeringen worden betaald als belastingen en premies. Om ze betaalbaar te houden is het
van belang dat er genoeg betalers zijn tegenover uitkeringsgerechtigden:
i/a-ratio = verhouding tussen inactieven en actieven (inactieven / actieven) x 100%
, Vraag en aanbod
Prijselasticiteit van de gevraagde hoeveelheid:
Ev = procentuele verandering van gevraagde hoeveelheid / procentuele verandering prijs
Bij een elasticiteit staat de oorzaak in de noemer en het gevolg in de teller
- Minteken bij prijselasticiteit: negatief verband als prijs stijgt zal gevraagde hoeveelheid
dalen en als prijs daalt zal gevraagde hoeveelheid stijgen
- Is Ev groter dan 1 vraag elastisch (kijk niet naar + of -)
- Is Ev kleiner dan 1 vraag inelastisch
Kruiselingse prijselasticiteit van de vraag:
Ek = procentuele verandering van gevraagde hoeveelheid van een product / procentuele verandering
van de prijs van een ander product
- Ek positief: prijsstijging van bv. thee leidt tot grotere vraag naar koffie substitutiegoederen
- Ek negatief: prijsstijging van bv. Cd’s leidt tot minder vraag Cd-spelers complementaire
goederen
- Ey positief: bij hoger inkomen stijgt de vraag naar normale goederen
o Primaire goederen: reageert niet sterk op inkomensverandering inelastisch
o Luxe goederen: bij inkomensstijging meer gekocht worden elastisch
- Ey negatief: een hoger inkomen leidt tot daling van gevraagde hoeveelheid = inferieure
goederen, bijvoorbeeld merkloze spijkerbroeken. Inferieure goederen worden vervangen
door luxere goederen
MK = extra kosten bij uitbreiding van de productie met 1 eenheid delta TK / delta q
MO = extra opbrengt bij uitbreiding van de productie met 1 eenheid delta TO / delta q
Prijselasticiteit van het aanbod:
Ea = procentuele verandering vraag / procentuele verandering verkoopprijs
- Verkrapping van de arbeidsmarkt: werkgelegenheid + vacatures groeit harder dan de
beroepsbevolking (verhouding tussen vraag en aanbod groter)
- Verruiming van de arbeidsmarkt: beroepsbevolking groeit harder dan werkgelegenheid +
vacatures (verhouding tussen vraag en aanbod kleiner)
- Schaars product = kost geld
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller iljakuiper. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.
