Summary
Samenvatting Begrippenlijst Filosofie H1-H11 Het Goede Leven & De Vrije Markt
- Course
- Level
- Book
Alle begrippen van dit nieuwe examenonderwerp van filosofie. H1-H11 (alles dus!)
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
2 reviews
By: kristelappels • 1 year ago
By: grevenanna • 1 year ago
Seller
Follow
nk18092
Reviews received
Content preview
NKFILOSOFIE HET GOEDE LEVEN & DE VRIJE MARKT
Begrippenlijst
HOOFDSTUK 1
BEGRIPPEN UITLEG
ANIMAL De mens is als animal symbolicum. We gebruiken symbolen en tekens om te
SYMBOLICUM kunnen reflecteren. Dankzij taal en dankzij symbolen kunnen onszelf buiten
onszelf plaatsen.
MENS ALS De mens is het niet-vastgestelde dier. De mens is niet gebonden aan een
NIETVASTGESTELDE instinct, maar we kunnen kiezen. Volgens Nietzsche is de mens een ziek dier
DIER omdat hij last heeft van keuzestress.
ÜBERMENSCH De onafhankelijke mens die zijn eigen waarden schept, een pure
individualist.
HERENMORAAL De moraal van de onafhankelijke, sterke persoon die zijn eigen waarden
schept; waarden zijn zelfstandigheid, concurrentie, vitaliteit, trots.
SLAVENMORAAL De moraal van de zwakke, afhankelijke mensen; waarden zijn naastenliefde,
bescheidenheid, behulpzaamheid. (kuddemoraal)
BNP (BRUTO Wordt al jaren als indicator gebruikt om te kijken of een land het goed doet.
NATIONAAL Hoog BNP is echter niet gelijk het goede leven. Je kunt als land een hoog BNP
PRODUCT) hebben, maar bijv slecht onderwijs.
INSTITUTIES Gemeenschappen waarin mensen handelingspatronen delen waardoor die
mensen samen iets kunnen realiseren dat ze individueel niet zouden
kunnen. Of geheel van regels en praktijken die het interactieve verkeerd
regelt zonder mensen samen te bereiken. Tastbare instituties ➛ scholen
Informele instituties ➛omgangsvormen en morele regels
NOODZAKELIJKE Zonder deze voorwaarde kan x niet het geval zijn.
VOORWAARDE
VOLDOENDE Een voorwaarde waardoor je iets kunt identificeren.
VOORWAARDE
STEADY STATE Een sociaaleconomisch systeem dat gericht is op stabiliteit, zelfvoorziening en
ECONOMY behoud van de heersende orde (vs. groei en uitbreiding).
COLLECTIVISME Inrichten van de samenleving waarbij individualiteit/ subjectiviteit opgeheven
wordt ten gunste van het geheel
KRITIEK OP DEMOCRATIE Een democratie werkt alleen als het volk in staat is om voor het
algemeen belang te kiezen. Als de meeste mensen alleen hun lust en
eigenbelang nastreven zijn de beslissingen van een democratie niet
op wijsheid gebaseerd.
STAAT ALS SPIEGEL VAN De Staat moet net zo ingericht worden als de ziel: het
DE ZIEL denkendeschouwende deel (de koning-filosoof) moet leidinggeven
aan het thymotisch-eerzichtige deel (strijders/ wachters) en het
vegatiefverlangende deel (werklieden/ boeren).
UTOPIE Een perfecte samenleving, want iedereen heeft zijn/ haar plek en kan
hierdoor goed samenwerken.
DYSTOPIE Ieders gehele leven staat in dienst van het collectief. Er is geen
keuzevrijheid.
,NK
HOOFDSTUK 2
BEGRIPPEN UITLEG
REDE, DEUGD EN Vanuit een voortreffelijk karakter (deugd) weet een verstandig mens
HANDELEN ALS (rede, praktisch inzicht) in elke situatie de juiste afweging te maken
WERKELIJKHEID VAN DE (handelen) waardoor hij zijn ziel realiseert.
ZIEL
DEUGD De intentionele houding van waaruit een verstandig mens steeds het
juiste midden weet te bepalen.
EUDAIMONIA Geluk volgens Aristoteles; het geluk als hoogste doel waar mensen
naar streven.
De ziel die door de deugd (Arète) wordt gerealiseerd en optimaal
functioneert
ARÈTE Ziel.
PAIDEIA Opvoeding is cruciaal. Houding/ voortreffelijk karakter moet gevormd
worden.
KOSMOS Dat waar we ons in bevinden.
POLIS ALS Je hebt rechtvaardige wetten en vrienden (‘gelijken’) nodig
VOORWAARDE VOOR
GELUK (EUDAIMONIA)
STAATSVORMEN DIE Monarchie Þ tirannie
ONTAARDEN Aristocratie Þ oligarchie
Politeia Þ democratie
DIANOËTISCHE Intellectuele deugden die richting geven aan de ethische deugden
DEUGDEN (primair). Denk hierbij aan alles waardoor je goed kunt denken.
Primair want zij geven richting aan de ethische deugden.
(DENKENDE DEEL)
ETHISCHE DEUGDEN Het juiste midden tussen een te weinig en een te veel
(EMOTIONELE DEEL) (karakterhoudingen). Het gaat hierbij om hoe iemand met bepaalde
situaties omgaat en hoe iemand zich gedraagt. Het doel is telkens de
juiste handelingswijze te kiezen (eerlijkheid, moed, vriendelijkheid,
trots, etc.)
VOLMAAKTE DEUGD Alle ethische deugden + praktische wijsheid = rechtvaardigheid
(dikaiosyné)
WARE VRIENDSCHAP De deugdzame mens valt niet ten prooi aan tegenstrijdige. Is dit wel
MET ZICHZELF het geval? -> te weinig deugd ontwikkelt in zijn leven.
KARAKTERHOUDING VS. Van deze drie psychische verschijnselen kan alleen het karakter als
VERMOGENS/ EMOTIES goed of slecht beoordeeld worden; het gaat erom hoe je omgaat met
de emoties die je ervaart
HANDELEN De mens die afweegt (nadenken, beoordelen) over iets moreel goed of
fout is
ANIMAL RATIONALE De mens als redelijk dier
MENS ALS POLITIEK Als talig wezen kan de mens in dialoog treden en onderscheid maken
DIER/ZOOION tussen goed en fout
POLITIKON
, NK
RECHTVAARDIGE MENS Geluk = gelukt zijn (eudaimonia)
DIE RECHTSVAARDIG De rede (logos) stelt dat de mens in staat is om te handelen. Mens is
HANDELT (ARISTOTELES) een zoon logon echon: een dier met rede.
Deugd (arète) maakt het mogelijk om goed te kunnen handelen. Een
deugd is een goede karaktereigenschap zoals moed.
Handelen (energeia) is het in zijn werking zijn van de ziel krachtens de
deugd.
Logos à arète à energeia (hebt dit nodig voor geluk).
Geluk (eudaimonia) is het verwerkelijken (energeia) van de ziel, vanuit
onze deugden (arète) die we vanuit ons redelijk nadenken (logos) in
praktijk hebben kunnen brengen.
Makkelijk:
1. Weet wat hij doet (rede -> logos)
2. Kiest bewust (deugd -> logos)
3. Kiest de handeling omwille van jezelf (handelen -> energeia)
DE DEUGD VAN EEN Kunnen besturen en bestuurd kunnen worden, gericht op het welzijn
BURGER (VRIJ MAN) van de polis als geheel.
RELEVANTIE Ook in onze tijd is het belangrijk dat burgers zorgdragen voor de
DEUGDETHIEK VOOR gemeenschap (of dat CEO’s handelen met het oog op de
ONZE TIJD medewerkers en de omgeving)
HOOFDSTUK 3
BEGRIPPEN UITLEG
‘KLASSIEKE’ Matigheid, moed, bezonnenheid, rechtvaardigheid.
KARDINALE Deze gaan uit van fundamentele ongelijkheid (hiërarchie)
DEUGDEN
THEOLOGALE De deugden geloof, hoop en liefde ontvangt men uit genade van God als men
DEUGDEN zich op God richt; liefde is de hoogste deugd.
Theologale deugden stellen de mens in staat om de ziel af te stemmen op
het komende Koninkrijk van God (hiernamaals). Iedereen even goed in staat
om dit te bereiken (geen hiërarchie).
God geeft ze, je moet ze verder ontwikkelen.
- Geloof: Het vermogen om sporen te zien van Gods koninkrijk;
goedheid zien in slechte omstandigheden.
- Hoop: Vermogen en de wil om kansen te zien om het goede te laten
groeien; doorzettingsvermogen.
- Liefde: Vermogen om jezelf in te zetten voor het welzijn en de bloei
van anderen. De hoogste deugd.
HET KONINKRIJK Het hiernamaals.
VAN GOD
VERHOUDING De klassieke, kardinale deugden kan men eigen maken door te opvoeding en
THEOLOGALE EN oefenen (paideai), de theologale deugden ontvangt men als een gift van God
KLASSIEKE
KARDINALE
DEUGDEN
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nk18092. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.39. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67866 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now