Summary
Samenvatting Praktisch Internationaal Recht, ISBN: 9789001899721 Internationaal Recht
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting Internationaal recht (1e jaar duaal).
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
bbbbbb123
Reviews received
Content preview
Internationaal recht tentamenweek 1Hoofdstuk 1: Kennismaking met het internationaal recht
1.1.1. Geschiedenis van het internationaal recht
Het internationaal recht is van oudsher het recht tussen staten onderling. Het is
onlosmakelijk verbonden met geschiedenis.
Lang geleden, in de oudheid, beschreven volkeren in Mesopotamië hun afspraken op een
rotsblok. Zelfs in die tijd beseften volkeren dat het nuttig was om afspraken te maken, wilde
men in vrede naast elkaar voortleven. De klassieke Grieken legden in de zesde eeuw voor
Christus de basis voor debat over en de filosofie en de theorie van het natuurrecht. Deze
theorie houdt in dat rationeel regels de basis van de natuur zijn. Hierna, in de middeleeuwen
stond de kerk centraal. Ook de kerk ontwikkelde rechtsregels voor gelovigen en voor
kerkelijke rechtsorde. Zo ontstond en regelgeving voor handelaren die over de grenzen heen
trokken. Op deze manier tracht men internationale contacten te reguleren. Vervolgens stond
in de renaissance de reden, het verstand, centraal. Voor het eerst ontstonden onafhankelijke
staten zoals Engeland, Frankrijk en Spanje. Hugo de Grote stelde dat natuur echt
onafhankelijk van god zou bestaan. Rechtsbeginselen, zoals ook het internationaal recht,
zouden worden ontleend aan universele waarden. Zo past hier in de gedachte dat de zee
niet aan een specifieke staat behoren, maar aan een ieder. Deze gedachten noemen we ook
wel de vrije zee of mare liberum.
Na de middeleeuwen werden de waarden en normen van vrijheid komt naar gelijkheid en
broederschap belangrijk. Gaandeweg werd de drang naar onafhankelijkheid en
zelfstandigheid van staten groter. De industriële revolutie zorgt ervoor dat de handel tussen
staten toenam. Daarnaast werd het oude handelsrecht van de middeleeuwen uitgebreid.
Men zag de noodzaak om internationale contacten en handel te verbinden aan regelgeving.
De 20e eeuw werd gekenmerkt door twee wereldoorlogen. Een voorbeeld hiervan is de
Tweede Wereldoorlog. Uit de as van de Tweede Wereldoorlog verrees de opvolger van de
Volkenbond, de Verenigde Naties. In het oprichtingsverdrag, het handvest van de VN, is
vastgelegd dat buiten zelfverdediging geweld door de staten alleen mag plaatsvinden op
basis van machtiging van de veiligheidsraad van de VN.
1.1.2 Internationaal publiekrecht
Door de handel en de internationale contacten die hieruit voortvloeien is men gaan beseffen
dat regelgeving noodzakelijk was. Het begrip internationaal staat tegenover het begrip
nationaal. Binnen het nationaal recht creëert de overheid wetten en regels voor burgers.
Internationaal gelden er andere regels, namelijk regelgeving die staten waarvoor vinden om
daadwerkelijk na te komen. Daarmee is ook het tweede element ‘publiek’ aangestipt. Het
publiek of openbaar gezag bedenkt immers regelgeving om internationale problemen zoals
grensoverschrijdende milieuvervuiling of terrorisme, het hoofd te bieden. De term publiek
staat tegenover privaat. Internationaal privaatrecht of IPR richt zich met name op geschillen
tussen natuurlijke en rechtspersonen onderling. Tot slot, het element ‘recht’. De afwezigheid
van een internationaal systeem van handhaven, is kenmerkend voor de internationale
rechtsorde. Het ontbreken van een centraal systeem van uitvoerende, wetgevende en
,handhavende macht in het internationale systeem heeft als gevolg dat er niet een centraal
orgaan is aan te wijzen dat wetten of regels maakt. In een nationaal systeem legt de
overheid sancties op bij het overtreden van een rechtsregel. In de internationale
gemeenschap leven staat de regels na die uit onderlinge afspraken voortvloeien, omdat ze
het belangrijk en waardevol vinden.
Bovendien kunnen internationale organisaties via de organen sancties opleggen.
Internationale organisaties worden opgericht er staat een, maar hij zijn dezelfde staten die
aan deze organisaties bevoegdheden toekennen. Staten zijn hierdoor een gedeelte van hun
soevereiniteit af aan een internationale organisatie. Soms wordt in de literatuur voor
internationaal recht ook de term ‘volkenrecht’ gebruikt. Maar de term volkenrecht geeft de
indruk dat de enige spelers in het internationaal recht alleen volkeren zouden zijn. Het
tegendeel is waar. Ook internationale organisaties en individuen spelen grote rol.
1.2.1 Gelijkheid
De spelers in internationale rechtsorde zijn met name staten. Deze kunnen afspraken maken
met andere staten, die worden beschreven in verdragen. Uit een verdrag voor je rechten en
plichten voort. Staten kunnen deze verdragen sluiten omdat elke staat onafhankelijk is en
zelfstandig om te beslissen of staat hiervan partij worden.
Omdat staten gelijk zijn aan elkaar, hij staat ook zelfstandig bevoegd om rechtsbetrekkingen
met elkaar aan te gaan. Met andere woorden, staat te zijn soeverein. Het woord soeverein is
afkomstig van het Latijnse superanus of suprema potestas en betekent duidelijk hoogste
macht of hoogste gezag. Staten kunnen zelf beslissingen nemen oefenen daarmee hun recht
tot zelfbeschikking uit. Als de staat zelfstandig bevoegd is om zijn eigen beslissingen te
nemen, toont de staat hiermee zijn soevereiniteit. Een andere wijze om de soevereiniteit
kenbaar te maken, is de rechtsmacht of jurisdictie van de staat. Hierdoor kan de staat regels
stellen of handhaven ten aanzien van zijn burgers.
Nederlandse rechtsmacht uit zich niet over in het buitenland. Dit betekent dat Nederland in
beginsel geen regels kan handhaven in het buitenland. Het is daarom belangrijk te weten
waar de nationale rechtsmacht of jurisdictie eindigt en de regels van de internationale
gemeenschap beginnen.
1.2.2 Afhankelijkheid
In het internationale recht zijn staat afhankelijk van elkaar. Staten hebben bijvoorbeeld
elkaar nodig om wederzijdse afspraken met elkaar te maken. Kortom, staten zijn in
toenemende mate afhankelijk of interdependent van elkaar. Een ander belangrijk element in
de internationale rechtsorde is het uitgangspunt dat staten vreedzaam naast elkaar willen
leven. Dit wordt vreedzame co-existentie genoemd. Tot slot kan de internationale
rechtsorde niet los worden gezien van het politieke klimaat in een land. Nederlands heeft
van oudsher banden met het internationaal recht.
1.3 Doorwerking in de nationale rechtsorde
Een staat kom kiezen voor een monistische of dualistische benadering van het internationaal
recht. Als hij kiest voor monisme, dan is internationaal recht automatisch deel van de
nationale rechtsorde. Omzetten van internationaal recht naar nationaal niveau via speciale
, wet is dan niet nodig. Heeft een lidstaat echter gekozen voor het dualisme, dan moet
internationaal recht worden omgezet of getransformeerd naar internationaal recht via een
aparte wet. Nederland kent een gematigd monistisch stelsel. Dit blijkt uit een uitspraak van
de Hoge Raad. Dit staat vast dat in ieder verbindende bepaling van verdragen en van
besluiten van volkenrechtelijke organisaties verbindende kracht hebben nadat zij zijn
bekendgemaakt. Dat wil zeggen dat burgers hierop voor een nationale rechter een beroep
kunnen doen, of dat het hen kan worden tegengeworpen. Als dat niet het geval is, zegt
artikel 94 Grondwet, hebben de internationaalrechtelijke regels voorrang op de Nederlandse
regels die daarvan afwijken. Verdragen worden bekendgemaakt in het tractatenblad. Het
criterium om ‘eenieder te verbinden’ blijkt uit de tekst van de bepaling. Woorden zoals
bevorderen, stimuleren, uitvoeren of het maken van beleidsregels duiden op het nemen van
maatregelen door de overheid. Die zijn dus niet voor eenieder bindend.
Soms geeft de tekst van het verdrag een verbod of juist een opdracht om regelgeving uit te
voeren dan wel toe te passen. Ja we weten dat er binnen de nationale rechtsorde een
beroep kan worden gedaan op een internationaalrechtelijke bepalingen bijvoorbeeld een
verdrag, rijst de vraag of nationaal recht moet wijken in geval van strijd met internationaal
recht. Kortom, in geval van strijd tussen internationaal en nationaal recht, wordt nationaal
recht alleen in geval van eenieder verbindende bepalingen opzijgezet. Dit is het geval als er
sprake is van rechtstreekse werking. Een bepaling uit een verdrag is rechtstreeks werkend
als de bedoeling van partijen duidelijk is om als objectief recht zonder dat daarbij een
uitvoeren maatregel noodzakelijk is, te kunnen functioneren. Voorts moet de verdragstekst
voldoende nauwkeurig zijn om door een individu te kunnen worden ingeroepen. Het gaat
dan om recht waarop een burger een beroep kan doen. Denk bijvoorbeeld aan
mensenrechten zoals genoemd in het EVRM.
Er is echter een beperking. De rechter mag verdragen niet toetsen aan de Grondwet.
Hiermee wordt voorkomen dat de rechter op de stoel van het parlement gaat zitten.
Kortom, binnen de Nederlandse rechtsorde is het internationaal recht van invloed op de
besluitvorming door de rechter. Want hij kan toetsen of nationaal recht strijdig is met het
internationaal recht, met inachtneming van artikel 120 Grondwet. Voorts kan het individu,
de burger, zich beroepen op verdragsbepalingen. Tot slot heeft ook het parlement te maken
met internationaal recht. Het parlement moet namelijk toestemming geven voor een
verdrag.
Hoofdstuk 2: Rechtsbronnen
2.1 Verdragen
Een verdrag kan worden gesloten tussen twee of meer dan twee staat een punt tevens kan
een verdrag tussen staat en een internationale organisatie worden gesloten. We spreken van
een multilateraal verdrag als het verdrag tussen meer dan twee staten is gesloten. Als twee
staten afspraken met elkaar maken en dat schriftelijk vastleggen, noemen we dit een
bilateraal verdrag. Soms wordt zo een schriftelijke overeenkomst tussen staten ook wel
statuut, protocol, conventie, convenant of akkoord genoemd.
Een verdrag komt tot stand na de diplomatieke lobby door groeperingen of partijen die
bepaalde onderwerp een warm hart toedragen. Na de lobby starten de onderhandelingen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bbbbbb123. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.64. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now