1. Muziek op de basisschool
1.1. Jij en muziek (pag 11)
- Het beeld dat je hebt over muziek wordt bepaald door je eigen verleden en door je eigen
schoolervaring.
- Je moet je vooraf realiseren hoe je tegenover muziek staat. Zo kun je weten wat je nog moet
leren om het vak muziek te kunnen geven.
1.2. Het belang van muziek voor de ontwikkeling van kinderen (pag 11)
- Een kind ontwikkelt zich op allerlei gebieden (lichamelijk, motorisch, cognitief…) maar ook
op muzikaal vlak.
- Kinderen die op de basisschool goed muziekonderwijs krijgen zullen zich muzikaal goed
kunnen ontwikkelen, functioneren muzikaal veel beter: ze zijn gevoelig voor muzikale
impulsen, bewegen goed op muziek, zingen thuis of in een koor of band en zijn in staat om
actief deel te nemen aan de muzikale structuur.
- Muziek stimuleert hersenfuncties, functies die we vaak nodig hebben in het dagelijkse leven.
- Muziek kan leerlingen iets stimulerend en uitdagends aanbieden door middel van een voor
iedereen toegankelijk concept.
1.3. Wat is muziek (17 – 22)
1.3.1. Klank
- Klanken zijn op het gehoor te onderscheiden
- Muziek kan variëren in klankduur (maat, ritme, tempo, articulatie), klankhoogte
(toonhoogteverschillen, samenklank en melodieën), klanksterkte en klankduur
(instrumenten en materialen, stem, ensembles en orkesten).
1.3.2. Vorm
- De vorm van muziek wordt bepaald door herhaling, contrast en variatie.
- Er zijn ook enkele begrippen rond vorm: vormprincipes (herhaling, contrast, variatie),
vormeenheden (motief, thema, muzikale zin) vormtechnieken (echo, imitatie,
stapelen, ostinaat) en compositievormen (canon, rondo, varatievorm)
1.3.3. Betekenis
- Muziek doet iets met mensen. Muziek kan je iets vertellen.
- Absolute muziek: muziek zonder verwijzingen naar niet muzikale betekenissen.
- Begrippen rond betekenis: muziek kan uitbeelden (geluiden en bewegingen,
karakters, mensen en dieren, gebeurtenissen en verhalen, stemmingen, gevoelens en
sfeer), eigen betekenisgeving en muziek heeft verschillende functies (praktische
functies).
1.3.4. KVB-model
- Muziek is de in vorm gezette klank die betekenis heeft voor mensen.
- Muziek heeft altijd een vorm en betekenis voor mensen.
- De essentie van muziek (vorm, klank en betekenis) wordt
gecombineerd met de 5 domeinen (zingen, luisteren, muziek maken,
muziek lezen en noteren en bewegen op muziek).
1
, - De buitenring vertelt iets over de manier waarop mensen bezig zijn met klank, vorm
en betekenis van muziek.
1.4. Jij als leraar
- Je moet weten wat kinderen op een bepaalde leeftijd aankunnen, je moet leiding
geven aan zingen, luisteren…
Klank (194 – 201)
Muziek is in vorm gezette klank die betekenis heeft voor mensen. Dit leidt samen met de vijf
domeinen. (zingen – luisteren – muziek maken – muziek vastleggen – bewegen)
Vier eigenschappen: klankduur, klankhoogte, klanksterkte en klankleur.
Klankduur: puls, ritme en tempo (pg. 196)
Klankhoogte (196)
Klanksterkte en klankkleur (197)
Doorlopende leerlijnen
Onderwijsaanbod pagina 199 – 201
Vorm ( 202- 221)
Wals
Muzikale eenheden: vorm in muziek ontstaat door het herhalen, afwisselen of variëren.
Motief : drie tonen
Muzikale zin : iedere componist heeft zijn eigen opvattingen over de lengte van een zin,
soms voorzin en nazin, lange en korte samengestelde zinnen (Robinson)
Thema : bestaat vaak uit een volledige zin
Vormschema’s
Door toepassing van herhalingen, contrasten en variaties ontstaat vorm in muziek. Deze
vorm kun je weergeven met behulp van een letterschema of vormschema.
Herhaling (202-221)
Baby’s, kleuters en peuters leren vooral door herhaling.
Intensief luisteren naar muziek zou een vermoeiende bezigheid zijn er steeds iets nieuws zou
klinken en er nooit iets herhaald. Herhaling heeft rust.
Echo
Het is in principe een natuurkundig verschijnsel. Het gaat erom kinderen gericht te laten
luisteren naar muziek die ze nauwelijks kennen en ze bewust te maken van het spel van
herhalingen.
Imitatie
Het gaat om herhaling van korte of langere motieven, waarbij de herhaling niet altijd
identiek hoeft te zijn om toch als imitatie te worden ervaren.
2
, Vaak gebruikte muzikale techniek. Ook prima als werkvorm te gebruiken om structuur te
geven aan het bewegen op muziek. De kinderen krijgen een groter bewegingsrepetoire.
Ostinaat
Het is een herhalingstechniek die in allerlei muziekstijlen gebruikt wordt. ‘hardnekkig’
Het is dan ook een hardnekkige, voortdurende herhaling van een ritme of een melodie.
Door de herkenbaarheid en omdat het vaak korte motieven zijn, biedt deze voortdurende
herhaling van een ritme of een melodie veel mogelijkheden voor luister- en speelactiviteiten.
Stapelen
Bij een herhaling steeds iets nieuws toegevoegd. Dat kan een uitbreiding van de melodie
zijn, maar je kunt ook klankkleuren stapelen.
Contrast
Hoe vaker een bepaald muzikaal gegeven wordt herhaald, des te sterker is het effect van het
contrast. Contrast in muziek kan optreden in alle klankaspecten. Stageles (213)
Variatie
Essentieel onderdeel van muziek. In muziek variëren componisten motieven, melodieën,
ritmes, klankkleuren en thema’s om letterlijke herhalingen te voorkomen. Er zijn allerlei
mogelijkheden om te variëren: de melodie omspelen, een melodie toevoegen, het ritme
variëren enz. het origineel blijft herkenbaar.
Variatiemogelijkheden klankeigenschappen = 215
Vaste vormen = 216
Liedvorm
Een compositie die uit één, twee of drie delen bestaat.
Canon
Een imitatievorm waarbij twee of meer stemmen exact dezelfde melodie zingen of spelen,
maar na elkaar inzetten. De meeste is het lied verdeeld twee, drie of vier gelijke delen en
volgen de verschillende inzetten de structuur van de muzikale zin(nen).
Blues
Een bekend genre met een vaste vorm uit de populaire muziek is de blues. Oorspronkelijke
v.d. zwarte gemeenschap uit Noord-Amerika. Couplet betstaat uit drie regels. Elke regels
bestaat uit vier maten. Het lied bestaat uit 12 maten.
Rondo
Bijzondere vorm van herhaling en afwisseling. Het begint met een refrein. Dat afgewisseld
wordt met enkele coupletten. Na elk couplet komt weer een refrein. ABACADA
Doorlopende leerlijnen
Onderwijsaanbod muziek – vorm
Les – stage pg. 219 – 220
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller katovandenbilcke. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.91. You're not tied to anything after your purchase.