Class notes
Hoorcolleges Rechtseconomie
- Course
- Institution
Aantekeningen van de hoorcolleges van het tweedejaarsvak Rechtseconomie van de bachelor Rechtsgeleerdheid.
[Show more]
Seller
Follow
paulettevanoosten
Reviews received
Content preview
Hoorcolleges RechtseconomieHC 2 11-9
Eigendomsrechten
Markten zijn belangrijk in geval van schaarste / rivaliteit
Marktwerking is gebaseerd op
• exclusiviteit
• overdraagbaarheid
Kan niet zonder het recht: eigendomsrechten (property rights)
= bundel exclusieve gebruiksrechten, een combinatie van
• het recht om het object te gebruiken
• het recht op de opbrengsten van het object
• het recht om anderen uit te sluiten van het gebruik en de opbrengsten
• het recht om het object (of het gebruik of de opbrengsten) over te dragen aan een ander
Tragedy of the commons (Garrett Hardin, Science, 1968)
Zonder eigendomsrechten leidt rivaliteit tot inefficiënt gebruik. Kan tot uitputting van een goed
leiden. Kern van de tragedie; zodra gebruik van gemeenschappelijke middelen rivaliserend wordt,
ontstaat een probleem:
• extra gebruik leidt tot kosten/nadelen die (ten dele) bij anderen neerslaan
• omdat de gebruiker daar geen rekening mee hoeft te houden, ligt overgebruik op de loer
Je hebt individueel rationele personen.
Prisoners’ dilemma
A en B kunnen geen bindende afspraken maken. Op grond van individuele rationaliteit breiden A en
B allebei uit / spreken allebei wel, maar daardoor gaan ze er samen op achteruit; een duidelijk geval
van collectieve irrationaliteit, ofwel: een Tragedy. Dit punt is het Nash Evenwicht.
Coase theorema
Robert H. Coase vond oplossing voor Prisoners’ Dilemma: “Het inefficiënte gebruik van schaarse
middelen dat het gevolg is van de afwezigheid van private eigendomsrechten, kan worden
opgeheven als de eigendomsrechten aan één van de betrokken partijen worden toegewezen;
het maakt daarbij voor de efficiëntie niet uit aan welke van de partijen de eigendomsrechten worden
gegeven, zolang de betrokken partijen zonder kosten transacties kunnen afsluiten.”
Dus we moeten af van gemeenschappelijke goederen. Invoering (particuliere) eigendomsrechten
zorgt voor efficiënt gebruik; de initiële verdeling doet er niet toe, als transactiekosten nihil (0) zijn.
, Rol transactiekosten
Tweede deel Coase Theorema. Als A en B evenveel verdienen/ baat bij hebben / er is geen
(productiviteits)verschil, dan is er geen ruilvoordeel te behalen. Maar als A grotere productiviteit
heeft dan B, dan is efficiënt als A exclusief recht krijgt, maar inefficiënt als B exclusief recht krijgt. B
kan dan zijn exclusieve recht verkopen. Stel A heeft opbrengst 700.000 en B 550.000. B wil wel
verkopen voor > 550.000, A wil wel betalen voor < 700.000. Nu is er ruimte voor een wederzijds
voordelige ruil/deal.
Maar als er transactiekosten zijn, want moet vastgelegd worden in contract middels advocaten, dan
is het niet zeker of het een voordelige ruil is transactiekosten kunnen overdrachten verhinderen,
en daarmee efficiënt gebruik.
Afweging kosten en baten nodig
Eigendomsrechten hebben niet alleen baten, maar ook kosten.
Baten
• exclusiviteit: voorkomt inefficiënt gebruik bij gemeenschappelijke eigendom
• overdraagbaarheid: creëert basis voor wederzijds voordelige ruil als iemand grotere waarde
hecht aan object dan de huidige eigenaar
Kosten
• transactiekosten: vormen kosten en kunnen wederzijds voordelige ruil in de weg staan
• overige kosten van registratie en handhaving
Vraagt om afweging van geval tot geval en die wijzigt in de loop van de tijd.
HC 3 19/9/17
Overeenkomsten
Dragen bij aan maatschappelijke welvaart als
alle betrokken partijen
daartoe vrij en weloverwogen besluiten
en gelijk oversteken
Dan alleen basale regels voor overdracht van eigendomsrechten nodig. Maar wat als:
- niet alle betrokkenen partij zijn bij de overeenkomst?
voorbeeld: verkoop rijtjeshuis aan notoire aso
- een of meer partijen niet vrij en weloverwogen kunnen besluiten?
voorbeeld: handelingsonbekwaamheid, wilsgebreken
- de partijen niet gelijk oversteken?
voorbeeld: in tussentijd stijgen productiekosten
Dan is er ruimte voor overeenkomstenrecht dat:
zorgt voor afdwingbaarheid als voorwaarde voor totstandkoming wederzijds voordelige ruil
aanvullend recht biedt bij onvolledige overeenkomsten ter besparing op transactiekosten
mogelijkheden biedt tot ingrijpen in de overeenkomst als afspraak duidelijk ten koste gaat
van maatschappelijke welvaart
Afdwingbaarheid
Wederzijds voordelige ruil komt niet altijd tot stand als er geen afdwingbaarheid is.
Niet-nakoming
Pacta sunt servanda: alle afspraken moeten worden nagekomen. Maar omstandigheden kunnen
veranderen, waardoor wederzijds voordelige ruil niet meer zo voordelig is. Geen probleem als
heronderhandeling wederzijds voordelig resultaat oplevert. Maar transactiekosten kunnen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller paulettevanoosten. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.91. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now