Summary
Samenvatting tentamenbundel Inleiding SJD | Leerjaar 1
- Course
- Institution
Samenvatting van de tentamenbundel van Helen ten Cate. Voor de SJD studenten uit leerjaar 1.
[Show more]
Seller
Follow
tSJD14
Reviews received
Content preview
Samenvatting tentamenbundelDeel 1: Nederlandse samenleving
1.1 Het beroep SJD
Sociaaljuridische dienstverleners zijn professionals die mensen met vragen of problemen op
het gebied van wet- en regelgeving ondersteunen door met hun uit te zoeken wie er in zijn
recht staat of wat een passende oplossing is. De clientgroep is dan ook zeer divers.
Sociaaljuridische dienstverlening wordt uitgeoefend in veel verschillende maatschappelijke
organisaties en verbanden, vooral in de non-profit sector, maar ook op commerciële basis.
Oorsprong
Er is vanaf 1850 in Nederland aandacht voor de sociale kwestie; het feit dat er een groot
onderscheid tussen arm en rijk was ontstaan en dat er een maatschappelijk vraagstuk is. De
ongelijke toegang tot het recht werd opgevat als sociale en juridische misstand. De SJD is
eigenlijk ontstaan uit de gedachte dan het recht voor iedereen toegankelijk gemaakt moest
worden. Dat mensen die dat te moeilijk vonden begeleid, ondersteund en geadviseerd
moeten worden. Vanaf 1850 werden er al wel kosteloze spreekuren en dienstverlening op
juridische vlak aangeboden. Als eerste waren het vooral vrijwilligers uit hoger
sociaaleconomische klassen die dit deden. Later werd dit al meer gedaan door
professionals.
De gebieden waar hulp en recht dan samen komen zijn: werk en inkomen, schulden,
veiligheid en criminaliteit, zorg en welzijn, wonen en leefbaarheid. Op al deze gebieden zijn
er dus verschillende organisaties ontstaan die de burgers verder hepen, tot hun recht komen.
Professionalisering
De opleiding is opgericht in 1989 en dan wel vanuit twee verschillende beroepsgroepen:
maatschappelijke werkers en juristen. Bij beide groepen hielden ze zich bezig met zwakkere
in de samenleving en hun toegang tot hun recht. De maatschappelijke werkers bleken te
weinig kennis te hebben van de steeds meer ingewikkelder wordende rechtsregels en
juristen konden onvoldoende aansluiting vinden bij hun doelgroep. De opleiding is gestart in
Culemborg (Utrecht). Het aantal arbeidsplaatsen voor de SJD-functie ligt zo jaarlijks tussen
6.500 en 10.000 fte, en is voor een belangrijk deel te vinden in de gemeentelijke sector.
Beroepsrollen
Het werkveld van een SJD kent een heleboel verschillende functies. Je hebt bijvoorbeeld:
sociaal raadsman/vrouw, reclasseringswerker, medewerker bezwaarschriften,
woonconsulent, bewindvoerder, schuldhulpverlener, WMO-consulent, juridische medewerker
en ga zo nog maar door. Bij de functie hoort dan ook weer een of meerder verschillende
rollen. De rollen die je als SJD kan uitvoeren zijn:
- Belangenbehartiger; komt op voor de belangen van zijn cliënt.
- Wetsuitvoerder; probeert de client zo goed mogelijk te helpen binnen de kaders die
door de organisatie of overheid worden opgelegd.
- Wetsuitvoerder in een gedwongen kader; de dienstverlening aan de client opgelegd,
als de client zich dan ook niet aan de afspraken houdt, kan er een sanctie opgelegd
worden.
- Toetser; controleert of het werk van de uitvoerder goed is uitgevoerd.
- Handhaver; degene die de cliënt een straf of maatregel oplegt als de cliënt onterecht
gebruikt maakt van een voorziening of een wet overtreedt.
- Bemiddelaar; bemiddelt als neutrale derde tussen twee partijen.
- Outreachend werker; de SJD’er schat in dat het verlenen van een dienst wel
noodzakelijk is, hoewel de cliënt nog in staat is om een eigen hulpvraag te
formuleren.
, Uitdagingen
Bij de uitvoering van het beroep als SJD’er kom je ook als professional veel verschillende
uitdagingen tegen. Zo kunnen burgers te veel (misbruik) of te weinig (onderbenutting)
gebruik maken van wat degene kan ontvangen van de verzorgingsstaat. Je moet dus al
professional goed op de hoogte zijn van wat je kan, mag en wat er nodig is. Zo kan je dan
ook gebruik maken van discretionaire ruimte, dat wil zeggen dat je binnen het wettelijke
kader, je eigen inzicht kan volgen en zelfstandig beslissen over het toepassen van de
bevoegdheden.
1.2 Samenleving: algemene begrippen
Samenleving is een verwijzing naar een groepering van mensen die samenleven. Als deze
mensen dan ook samen werken, handelen en instituten vormen dan wordt er ook gesproken
van een maatschappij. Zij moeten zich dan in een samenleving op wat voor een manier dan
ook, verbonden voelen met elkaar. Door het hebben van dezelfde nationaliteit is een
voorbeeld. Wat niet noodzakelijk is, is dat je elkaar binnen deze groepering ook allemaal
kent.
Cultuurkenmerken
Cultuurkenmerken van een samenleving verwijzen naar kenmerken binnen de cultuur; het
geheel aan waarden, normen, attitudes en algemeen aanvaard gedrag dat je als lid van de
samenleving doorgeeft. Dat doorgeven van de waarden en normen gebeurt door middel van
leerprocessen, dat wordt ook wel het socialisatieproces genoemd. Voor het grootste deel
gebeurt dit dan ook onbewust. Binnen de primaire socialisatie leert diegene hoe het eigenlijk
allemaal werkt in de wereld om zich heen. Maar wanneer mensen leren over wat wel of niet
hoort binnen een formele groepering en in contact komen met anderen, noem je dit
secundaire socialisatie (tweede socialisatie).
Waarden zijn fundamentele ideeën over wat belangrijk is, respect, eerlijk, trouw en moed.
Normen zijn dan juist concrete gedragsregels die volgens een groepering bij een bepaalde
waarden hoort. Zo kan je dan ook zien dat dit verschilt onder de groepering, wat de een
normaal vindt, kan de andere weer vreemd vinden. Een attitudes is een houding tegenover
iets of iemand, dit kan per groepering ook weer verschillen. Algemeen aanvaard gedrag is
gedrag wat vastgesteld is in routine, gewoonten, tradities en rituelen. Elke groepering kent
eigen regels over wat zij belangrijk vinden en gewoon.
Je kan op verschillende manieren kijken naar de cultuurverschillen. De cultuur relativistische
visie gaat ervan uit dat elke groepering mensen zijn eigen waarden, normen en gebruiken
heeft en dan ook mag hebben. Wordt dus geen oordeel gegeven. Het universalisme gaat er
dan vanuit dat er sommige waarden en normen voor iedereen gelden. Dan hebben we het
pluralisme die gaat er weer vanuit dat mensen onderdeel zijn van verschillende groeperingen
en waardensystemen.
Culturen vergelijken
Geert Hofstede is een Nederlandse socioloog en is dan ook een van de bekendste experts
op het gebied van cultuurvergelijking. Hij zegt dat het belangrijk is om de verschillende
culturen te begrijpen om beter te kunnen handelen. Zo heeft hij een model ontworpen met
een zestal dimensies, hoe je de culturen met elkaar kunt verschillen. Aan de hand van een
puntenschaal van 0-100 gaat dat. Zo kunnen de landen met elkaar vergeleken worden. De
zes dimensies zijn:
1. Grote of kleine machtsafstand: gaat over de mate waarin een cultuur ongelijkheid of
hiërarchie (rangorde) geaccepteerd wordt. Een grote machtsafstand is het normaal,
bij een kleine machtsafstand is het onwenselijk.
2. Individualisme of collectivisme: gaat om het belang van de eigen verantwoordelijkheid
en de zelfontplooiing van de mens of het belang van de groepering en de wens erbij
te willen horen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tSJD14. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.77. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75057 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now