Samenvatting Examenkatern Geschiedenis:
- Duitsland –
Paragraaf 1:
Vanaf de tijd van Lodewijk XVI was Frankrijk lange tijd de machtigste mogendheid op het Europese
continent. Op het congres van Wenen in 1814/1815 kreeg het er grote gebieden in West-Duitsland
bij. Terwijl de Franse industrie zich traag ontwikkelde, ging de industrialisatie in Pruisen vanaf 1850
razendsnel. Daardoor kon het een sterk leger en een sterke wapenindustrie opbouwen. Otto von
Bismarck maakte van het Duitse nationalisme gebruik. Hij lokte een oorlog met Frankrijk uit, en liet
alle Duitse vorsten naar Versailles komen. Daar riepen ze op 18 januari 1871 het Duitse keizerrijk uit
en kroonden de koning van Pruisen tot keizer Wilhelm I.
Het Duitse keizerrijk was politiek, militair en economisch de sterkste mogendheid. Duitsland was
omgeven door 3 andere mogendheden, Frankrijk, Oostenrijk-Hongarije en Rusland. Bismarck was
bang dat Frankrijk zou samenspannen met Oostenrijk-Hongarije of Rusland. Met beide landen sloot
hij allianties, waarbij ze besloten elkaar in de oorlog te helpen, of neutraal te blijven. Op de
conferentie van Berlijn, werd afgesproken dat de koning van België in het hart van Afrika een grote
kolonie mocht stichten, maar hij moest de Congo-monding delen met Frankrijk.
Koning Wilhelm II wilde meer macht en aanzien in Duitsland. Hij ontsloeg in 1870 Bismarck. Hij
voerde een Weltpolitik die in eerste instantie was gericht op de vestiging van een wereldimperium
met overzeese kolonies. Duitsland had dus een sterke oorlogsvloot nodig, waarmee ze de Britten
konden uitdagen. In 1898 nam de Rijksdag de eerste Vlootwet aan. Uiteindelijk won Groot-Brittannië
deze wapenwedloop. Omdat de Weltpolitik geen succes werd, richtte Duitsland zich in het begin van
de 20e eeuw meer op het Europese continent. De ‘Drang nach dem Osten’ moest de Duitse politiek
bepalen, want de Duitse bevolking had meer voedsel, grondstoffen en ‘lebensraum’ nodig. De Duitse
economie nam toe, en Rusland Frankrijk en Groot-Brittannië kregen meer zorgen. Zij sloten dan ook
een bondgenootschap.
In 1914 leidde de rivaliteit tussen de grote mogendheden tot de Eerste Wereldoorlog. De Duitse
legertop had al 10 jaar een geheim oorlogsplan klaarliggen, van de inmiddels overleden Von
Schlieffen (von schlieffenplan). De Franse en Britse geallieerden troepen zetten de tegenaanval in.
Het leidde tot de eerste veldslag van de Eerste wereldoorlog. De slag bij Marne. Daarmee begon een
loopgravenoorlog die ruim vier jaar zou duren. Het Von Schlieffenplan was ook mislukt omdat
Rusland sneller mobiliseerde. Zo kreeg Duitsland de tweefrontenoorlog die het had willen vermijden.
Het was de eerste totale oorlog waarbij de hele maatschappij meevocht. Er ontstonden
voedseltekorten. Uiteindelijk gingen in steeds meer steden, mensenmassa’s de straat op, om vrede
en revolutie te eisen. Op 9 november riepen de sociaaldemocraten vanaf het parlementsgebouw in
Berlijn de republiek uit. Op 11 november 1918 werd de wapenstilstand gesloten.
Paragraaf 2:
Na de Eerste Wereldoorlog werd Duitsland een parlementaire democratie. Omdat het in Berlijn te
onrustig was, kwam de Rijksdag bijeen in Weimar, en stelde daar de grondwet vast.
Daarom wordt het Duitsland van de jaren 1919-1933 de Republiek van Weimar genoemd.
Tegelijkertijd werd de parlementaire democratie bestreden door communistische en extreemrechtse
groepen. Zij zorgden voor veel straatgeweld en probeerden de democratie met opstanden en
staatsgrepen omver te werpen.
Op 4 januari 1919 brak in Berlijn de communistische Spartakus-opstand uit. Arbeiders eisten dat het
kapitalisme werd afgeschaft en de macht in handen kwam van raden van arbeiders en soldaten. Bij
straatgevechten en moordpartijen vielen de maanden daarna duizenden doden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hannahverhagen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.