Summary
Samenvatting Feniks VWO overzicht van de geschiedenis, ISBN: 9789006464917 Geschiedenis
- Course
- Level
- Book
Samenvatting van tijdvak 10, hoofdstuk 10, voor VWO examen geschiedenis
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
More summaries for
-
Samenvatting Feniks VWO overzicht van de geschiedenis, ISBN: 9789006464917 Geschiedenis
Seller
Follow
samhoogendoorn
Content preview
Geschiedenis SV Tijdvak 1010.1
KA: De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een
wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog.
Verenigde Naties (VN) 1945
- Door Amerikaanse president Roosevelt
- Sovjet-Unie onder leiding van Stalin ook in VN
- Wederzijds wantrouwen Amerika en Sovjet-Unie door tegenovergestelde ideologieën
Kapitalisme en communisme
- Westen: kapitalisme, democratische besluitvormingen, meerpartijenstelsel,
regelmatige vrije verkiezingen, vrije meningsuiting, naleven mensenrechten, weinig
bemoeienis economie door overheid (vanuit Verlichting)
- Sovjet-Unie: communisme door Karl Marx; ineenstorting kapitalisme, proletariaat zou
de macht grijpen.
o 1917: Lenin vestigt dictatuur van de communistische partij, tegenstanders
vervolgd
o Particuliere eigendoom van productiemiddelen planeconomie met
staatsbedrijven
o Jozef Stalin (1927-1953) regeerde als tiran, staatsvijanden slachtoffer van
terreur en verdwenen in strafkampen
Koude Oorlog 1946-1962: spanningen tussen Amerika en Sovjet-Unie
- Uitkomst WWII zorgde voor conflict over heerschappij in Europa tussen US en SU
- Conferentie van Jalta (februari 1945): staten in Midden-Europa (voornamelijk Polen)
kregen democratische regering, maar moesten ‘bevriend’ zijn met de SU
o Stalin maakte van deze staten satellietstaten met communisten in regering
o Churchill bang, scheid Westen en Oosten als IJzeren Gordijn.
- 1949: Sovjet-Unie beschikt ook over atoomwapens wapenwedloop van
massavernietigingswapens bondgenootschappen sluiten, spionage,
propagandaoorlog Blokvorming: kapitalistische (westerse) landen vs.
Communistische landen (onder invloed van Sovjet-Unie)
Trumandoctrine 1947: ieder land dat zich bedreigd voelde kon rekenen op Amerikaanse hulp
(door president Truman)
- Containmentpolitiek: Amerika wil machtsuitbreiding van tegenstander inperken
Marshallhulp: Amerika schenkt/leent geld aan landen die door de oorlog getroffen zijn, want
arme landen zijn vaak aangetrokken tot communisme
- Rusland en Oostbloklanden wijzen (gedwongen) Marshallhulp af duidelijkere
scheiding Oost en West
Situatie Oostbloklanden
- Maatschappelijke omwenteling: fabrieken werden staatseigendom, collectieve
boerderijen, politieke partijen monddood, geen vrije pers, kerken moesten in gareel
lopen, geheime diensten controleerde bevolking, communistische regering, totalitair
systeem, communistische dictatuur
- Tegenstanders veroordeeld en vermoord, tegenstanders intimideren
, Verdeling Duitsland
- Conferentie van Potsdam 1945: DU door Geallieerden opdelen in 4 bezettingszones:
een deel van de VS, ENG, FR en SU
o Ook Berlijn verdeeld in 4 zones
- Bestuur valt uiteen: Oostelijke zones (SU) geen hulp maar herstelbetalingen,
westelijke zones Amerikaanse economische hulp
o 1948: invoering D-mark Westen SU-blokkade van Berlijn luchtbrug door
VS om Berlijn te bevoorraden (11 maanden) 1949 ophef blokkade
NAVO 1949: militair bondgenootschap van VS, Canada en Europese landen
- 1949 Bundesrepubliek Deutschland (BRD) en Demokratische Republik (DDR)
- 1955: West-Duitsland treedt NAVO toe Warschaupact Sovjet-Unie:
bondgenootschap Oost-Europese landen Oostbloklanden ontevreden, burgers uit
DDR vluchten via gaatje in ijzeren gordijn (via West-Berlijn)
- 1961: Berlijnse Muur: afsluiten Oost-Berlijn om leegloop te stoppen/voorkomen
Chinese revolutie & Koreaoorlog
- 1949: Chinese regime van president Chiang valt Communistische partij van
guerrillaleider Mao Zedong neemt regering over communistisch blok Azië
o Mao een marxist-leninist/ stalinist, neemt economisch model SU over in 1949
(collectivisatie), ‘Haat-Amerika’ campagnes
Grote Sprong Voorwaarts 1958: collectieve boerderijen samengevoegd
als grote zelfvoorzienende eenheden, industrie gedecentraliseerd,
bevolking onder druk met slavenarbeid zonder planning
economische ramp, 45 miljoen doden 1961 tijdelijk nieuwe
regering, Mao leider, geeft fouten niet toe
- 1945: verdeling Korea na bezetting Japan
o Noord-Korea: onder invloed SU, communist Kim Il-Sung macht, totalitaire
dictatuur, persoonsverheerlijking
o Zuid-Korea: onder invloed VS, prowesters regime
- Juni 1950: Koreaoorlog
o Noord neemt Zuid in met toestemming van Stalin Truman reageert en
veroverd Zuid en Noord-Korea terug Mao Zedong biedt als vriendendienst
aan Stalin een leger aan en dringt Zuid-Korea/VS weer terug 1953
wapenstilstand na veel doden
Cubacrisis
- 1959: Cuba onder leiding van communistische Castro
- 1961: Kennedy geeft toestemming aan Cubaanse tegenstanders van Castro om Cuba
binnen te vallen SU (Chroesjtsjov) installeert kernbommen op Cuba om Castro te
beschermen en de VS onder druk te zetten VS blokkeert zee rond Cuba voor
leveringsschepen van SU op het laatste moment compromis: bommen Cuba
weghalen door SU, bommen Turkije weghalen VS
- Gevolg: 1963 directe telefoonverbinding (hotline) tussen Witte Huis en Kremlin
- Gevolg: détente: SALT-akkoorden: grenzen gesteld aantal raketten, en relatieve
politieke ontspanning Oost en West
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller samhoogendoorn. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67866 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now