Summary
Samenvatting Feniks VWO overzicht van de geschiedenis, ISBN: 9789006464917 Geschiedenis
- Course
- Level
- Book
Volledige samenvatting van tijdvak 8 en 9, ofwel hoofdstuk 8 en 9, voor het VWO geschiedenis examen
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
More summaries for
-
Samenvatting Feniks VWO overzicht van de geschiedenis, ISBN: 9789006464917 Geschiedenis
Seller
Follow
samhoogendoorn
Content preview
Geschiedenis SV Tijdvak 8 & 98.1
KA: De industriële Revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële
samenleving
Vroegmoderne tijd
- Autarkische samenleving
- Monopolie van Gilden
- Huisnijverheid om van gilden te ontkomen
Uitvindingen
- Schietspoel (door John Kay) en Spinning Jenny (door Hargreaves)
o Gebruik voor huisnijverheid
- Waterframe (door Arkwright): energie door een waterrad
o Ongeschikt voor huisnijverheid productie in fabriek
Ondernemers nijverheid investeerden in ‘Mills’ fabrieken
investering snel terugverdienen zo veel mogelijk produceren
o Arbeiders uit huisnijverheid nu werken in fabriek: families naar Mills fabrieken
halen en hen laten werken in ruil voor huisvesting
Fabrieken niet meer laten lopen door water maar door middel van stoommachine
- 18e eeuw eerste stoommachines James Watt (1736-1819) verbeterd
stoommachine zodat deze de functie van het waterrad konden overnemen
o Bij droogte gebruik van stoommachine, bij breuk gebruik van waterrad
Industriële revolutie: overgang van het maken van producten met de hand naar een
fabrieksmatige productie.
- Kenmerk 1: Engeland van agrarisch-urbaan naar industriële samenleving, meeste
mensen werkten in industrie verdwijnen huisnijverheid
- Kenmerk 2: snelle bevolkingsgroei en urbanisatie, meer naar stad door
fabrieksvestigingen
- Kenmerk 3: uitbreiding van vervoer door stoommachines, in GB vanaf 1775
Eerste industriële revolutie: technische verbeteringen en uitvindingen afkomstig van
hobbyisten met praktische kennis van productieproces
- Steenkool belangrijkste energiebron, rond 18950 werd dit elektriciteit en aardolie,
elektriciteit werd zelfregelend maakte massaconsumptie en productie mogelijk
- Aardolie benzine auto
Tweede industriële revolutie: gebruik van chemische industrie die halffabricaten
produceerden die in gebruiksgoederen als verf, kleding, zeep en margarine werd verwerkt
- Zorgde ook voor overgang van economie gebaseerd op productie van
kapitaalgoederen naar economie gebaseerd op productie van consumptiegoederen
- Verhogen van levensstandaard consumptie van goederen boven basisbehoeften
Ontwikkeling Nederland
- Ambachtelijke productiemethoden verfijnen i.p.v. machines gebruiken, ook door
onbetrouwbaarheid en het was niet energiezuinig
- 1850: moderne economische groei. Oost- en Zuid-Nederland loonniveau lager met
arbeidsintensieve industrieën. In Holland kapitaalintensieve industrieën als
, scheepsbouw en machinefabrieken. Op het plattenland vooral agrarische
grondstoffen.
8.2
KA: De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie
Grondstoffen (motief voor koloniën)
- Niet meer uit Amerika door onafhankelijkheid, verlichtingsideeën, en nederlaag van
Napoleon koloniën konden niet meer gebruikt worden voor exploitatie van
grondstoffen
- 1850: veroveren delen Afrika en Azië voor aanvoer van goedkope grondstoffen door
Europa (vooral Engeland)
o Britten koloniën India en Eqypte
- Industriële revolutie kolonisatie als afzetmarkten productie uit eigen land
verkopen aan de grote bevolking in koloniën
o Gevolg: modern imperialisme: opbouwen van een groot rijk door andere
gebieden te veroveren (voor macht en economie
Machtsverhoudingen (motief voor koloniën)
- Engeland, Frankrijk, Duitsland en Italië veroverden ook koloniën zonder grondstoffen
voor macht
- Rivaliteit tussen landen vooral omdat Frankrijk weer grootmacht wilde worden
o 1898 Fashoda: Frankrijk en Engeland willen zelfde gebied innemen voor hun
‘Empire’, zij voorkomen een gevecht maar het wantrouwen is groot
- Duitsland begon met koloniën, dit had economisch geen nut en er woonden weinig
Duitsers
Cultuur en ideologie (motief voor koloniën)
- 1859: Darwins evolutietheorie werd gebruikt in politiek en in de samenleving: alleen
die soorten blijven voortbestaan die zich het bet aan de veranderende
omstandigheden aanpassen
o ‘sociaal-darwinisten’ vatten dit op als: eigen volk en blanke ras superieur
o Frankrijk mission civilisatrice: opleiden en opvoeden van inheemse volken uit
koloniën tot ‘zwarte Fransen’ met staatsburgerschap. Doel hiervan: volledige
integratie. Dit werd door uniforme en centralistische bestuursvorm gedaan.
Exploitatie Congo door België
- Eerst alleen ivoor, gewild product in Europa uit Congo
- Later rubber na uitvinding van het wiel, hierdoor erg grote vraag
o Gevolg: economische exploitatie, imperiale roem en nationale trots van België
o Nog geen plantages, dus oogsten in oerwouden hard werk met hoge
belasting (betaald in rubber) geen belasting betalen betekende de dood
, 8.3
KA: De opkomst van de politiek-maatschappelijke stromingen nationalisme, liberalisme,
socialisme, confessionalisme en feminisme.
Verdeling Duitsland
- Voorheen 300 afhankelijke steden/staten, na Congres van Wenen teruggebracht naar
30 met Pruisen de grootste en belangrijkste. Deze werd bij Rusland gevoegd en kreeg
een deel aan de Rijn in Frankrijk om hier stabiliteit te vergroten.
o Stabiliteit vergroot omdat Pruisen Napoleon heeft verslagen, dus goed leger
Nationalisme: taal maakt volk een eenheid omdat via taal ieder volk een eigen cultuur
ontwikkelt.
- In Duitsland gedachte van eenheid
- Culturele nationalisme door geleerden en schrijvers om hun geschiedenis te
ontdekken stond onder invloed van de kunststroming Romantiek.
Eenheid van Duitsland
- Culturele nationalisme politiek nationalisme. Oorzaak: maatschappelijke
veranderingen en technische vooruitgang als gevolg van Industriële Revolutie.
- Pruisen sticht ‘douane-unie’ (Zollverein) zodat er geen invoerrechten en ID-controle
meer was. Eerst alleen economische samenwerking, later ook politiek
o Parlement Frankfurt: alle Duitssprekende landen bijeenvoegen behalve
Zollverein.
- Friederich Wilhelm IV keizer van het nieuwe Duitsland in 1848
- Otto van Bismarck minister-president van Pruisen
o Alle Duitssprekende gebieden wel bij Duitsland voegen, hierdoor oorlog met
Denemarken en Oostenrijk die hij won.
o 1866: 22 Duitse staten vormen Noord-Duitse Bond
Frankrijk bang oorlog Frankrijk verliest en gaf gebied Elzas (met
veel mijnbouw) verplicht af aan Duitsland
o Veel Duits nationalisme na winst tegen Frankrijk noord en zuid Duitsland
voegen samen in Noord-Duitse Bond
18 januari 1871: koning Wilhelm I van Pruisen werd ik Versailles (paleis
zonnekoning Frankrijk) uitgeroepen tot keizer van het nieuwe land:
Duitsland
o Bismarck ging over tot alliantiepolitiek: bondgenootschappen en
vriendschappen sluiten om vrede te bewaren
Onrust door bewegingen tegen modernisering, snelle industrialisering
en urbanisering, Bismarck zorgde dat groepen niet botsten
Wilhelm II aan de macht na overlijden Wilhelm I ontslaat Bismarck voert Weltpolitik:
wilt een rijk waar de zon nooit onder gaat door middel van oorlogen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller samhoogendoorn. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67866 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now