Volledige, gedetailleerde, gestructureerde samenvatting van het vak Marketing . Samenvatting bevat alle geziene slides en uitgebreide aanvullingen uit het handboek. (Excl. gastcolleges B2B-marketing, retailing en sponsoring). Prof: W. Lagae (Campus Carolus, Antwerpen). Ik behaalde 17/20 in eerste ...
SAMENVATTING MARKETING
2020-2021
Inhoud
Inhoud ..................................................................................................................................................... 1
1. Inleiding: het marketingproces (p. 2 – p. 43) .................................................................................. 8
1.1. Wat is marketing?.................................................................................................................... 8
1.1.1. Een definitie van marketing ............................................................................................ 8
1.1.2. Het marketingproces ....................................................................................................... 8
1.2. Stap 1: Analyse ........................................................................................................................ 9
1.2.1. Niveau van planning ........................................................................................................ 9
1.2.2. De visie en missie .......................................................................................................... 10
1.2.3. Marktafbakening ........................................................................................................... 10
1.2.4. Doelstellingen ................................................................................................................ 11
1.3. Analyse op niveau van product/markt .................................................................................. 11
1.3.1. Behoeften, wensen en vraag ......................................................................................... 11
1.3.2. Het marketingaanbod – goederen, diensten en ervaringen ......................................... 12
1.3.3. Ruil, transacties en relaties ........................................................................................... 12
1.3.4. Een markt ...................................................................................................................... 12
1.3.5. Een marketingsysteem en omgevingsinvloeden ........................................................... 12
1.4. Stap 2: Een marketingstrategie formuleren .......................................................................... 13
1.4.1. De doelgroep ................................................................................................................. 13
1.4.2. Waardepropositie kiezen .............................................................................................. 14
1.4.3. Waarde halen uit klanten .............................................................................................. 14
1.5. Stap 3: Van marketingstrategie naar -tactiek........................................................................ 15
1.5.1. Een geïntegreerd marketingprogramma ....................................................................... 15
1.5.2. Relatiemanagement ...................................................................................................... 16
1.6. Stap 4: Marketing implementeren en evalueren .................................................................. 16
1.6.1. Organisatie van de marketingafdeling .......................................................................... 16
1.6.2. Controle ......................................................................................................................... 17
1.6.3. Verantwoording en rendement..................................................................................... 17
1.7. Het veranderende marketinglandschap ................................................................................ 17
1.7.1. Duurzame marketing ..................................................................................................... 18
1.7.2. De onzekere economische omgeving ............................................................................ 18
1.7.3. De online omgeving ....................................................................................................... 18
1.7.4. Snelle globalisering ........................................................................................................ 19
1.7.5. De groei van not-for-profitmarketing............................................................................ 19
,2. Business-to-businessmarketing (p. 160 – p. 183).......................................................................... 19
2.1. Businessmarkten ................................................................................................................... 19
2.1.1. Marktstructuur en vraag ............................................................................................... 20
2.1.2. De aard van de decision making unit (DMU)................................................................. 20
2.1.3. Soorten beslissingen en het besluitvormingsproces ..................................................... 20
2.2. Het koopgedrag van organisaties .......................................................................................... 21
2.2.1. Wat zijn de belangrijkste soorten koopsituaties? ......................................................... 21
2.2.2. Wie nemen deel aan het koopproces van organisaties? .............................................. 22
2.2.3. Wat zijn de belangrijkste invloeden op bedrijfsinkopers? ............................................ 22
2.3. Hoe komen bedrijfsinkopers tot hun koopbeslissing? .......................................................... 22
2.3.1. Bedrijfsmatig inkoopproces........................................................................................... 22
2.3.2. E-procurement: kopen via internet ............................................................................... 23
2.4. Institutionele en overheidsmarkten ...................................................................................... 24
2.4.1. Institutionele markten ................................................................................................... 24
2.4.2. Overheidsmarkten ......................................................................................................... 24
3. Marktonderzoek (p. 90 – p. 127) ................................................................................................... 24
3.1. Marketinginformatie en inzicht in klantgedrag..................................................................... 24
3.1.1. Het belang van marketinginformatie ............................................................................ 24
3.1.2. Het marketinginformatiesysteem ................................................................................. 25
3.1.3. Bronnen voor marketinginformatie .............................................................................. 25
3.2. Marktonderzoek .................................................................................................................... 26
3.2.1. Stap 1: De probleemstelling en onderzoeksdoelstellingen formuleren........................ 27
3.2.2. Stap 2: Het onderzoeksplan opstellen........................................................................... 27
3.2.3. Stap 3: De onderzoeksmethode bepalen ...................................................................... 28
3.2.4. Stap 4: Implementatie, interpretatie en rapportage .................................................... 34
3.3. De marktvraag bepalen ......................................................................................................... 34
3.3.1. De potentiële markt ...................................................................................................... 34
3.3.2. De totale marktvraag..................................................................................................... 34
3.3.3. Voorspelling toekomstige vraag .................................................................................... 35
3.4. Specifieke toepassingen ........................................................................................................ 35
3.4.1. Marketinginformatie vana klanten analyseren ............................................................. 35
3.4.2. Internationaal marktonderzoek .................................................................................... 35
3.4.3. Regelgeving en ethiek in marktonderzoek .................................................................... 35
3.4.4. Enkele kernbegrippen.................................................................................................... 35
4. Consumentengedrag (p. 128 – p. 159) .......................................................................................... 36
4.1. Factoren die van invloed zijn op het consumentengedrag ................................................... 36
4.1.1. Het stimulus-responsmodel .......................................................................................... 36
4.1.2. Culturele factoren.......................................................................................................... 37
2
, 4.1.3. Sociale factoren ............................................................................................................. 38
4.1.4. Persoonlijke factoren .................................................................................................... 38
4.1.5. Psychologische factoren ................................................................................................ 40
4.2. Het besluitvormingsproces van de consument ..................................................................... 41
4.2.1. Soorten koopgedrag ...................................................................................................... 41
4.2.2. Fasen in het koopgedrag ............................................................................................... 42
4.3. Besluitvorming bij de aankoop van nieuwe producten......................................................... 43
4.3.1. Fasen in het adoptieproces ........................................................................................... 43
4.3.2. Verschillen in het adopteren van innovaties ................................................................. 44
4.3.3. Invloed van producteigenschappen op de adoptiesnelheid ......................................... 44
5. Klantgerichte marketingstrategie (p. 228 – p. 259) ...................................................................... 45
5.1. Marktsegmentatie ................................................................................................................. 45
5.1.1. Segmentatiecriteria voor de consumentenmarkt ......................................................... 45
5.1.2. Segmentatie van businessmarkten ............................................................................... 47
5.1.3. Segmentatie van internationale markten ..................................................................... 47
5.1.4. Vereisten voor effectieve segmentatie ......................................................................... 48
5.2. Keuze van de doelgroep ........................................................................................................ 48
5.2.1. Marktsegmenten beoordelen ....................................................................................... 48
5.2.2. Doelgroepen selecteren: marktbenaderingsstrategieën .............................................. 49
5.2.3. Sociaal verantwoorde doelgroepmarketing .................................................................. 49
5.3. Differentiatie en positionering .............................................................................................. 50
5.3.1. Mogelijke waardeverschillen en concurrentievoordelen vaststellen ........................... 50
5.3.2. De juiste concurrentievoordelen kiezen ....................................................................... 50
5.3.3. De positioneringsstrategie kiezen en implementeren .................................................. 51
5.3.4. Gevolgen voor de marketingmix ................................................................................... 53
6. Product-, dienst- en merkbeleid (p. 262 – p. 305) ........................................................................ 53
6.1. Product .................................................................................................................................. 53
6.1.1. Wat is een product? ...................................................................................................... 53
6.1.2. Productniveaus .............................................................................................................. 53
6.1.3. Productindelingen ......................................................................................................... 53
6.2. Product- en dienstbeslissingen.............................................................................................. 55
6.2.1. Beslissingen over afzonderlijke producten en diensten................................................ 55
6.2.2. Merkbeslissingen ........................................................................................................... 55
6.2.3. Verpakking ..................................................................................................................... 56
6.2.4. Etiketteringsbeslissingen ............................................................................................... 56
6.2.5. Beslissingen over productondersteunende diensten.................................................... 56
6.3. Productgroepbeslissingen ..................................................................................................... 57
6.3.1. Beslissingen over de lengte van de productgroep ........................................................ 57
3
, 6.3.2. Beslissingen over het assortiment................................................................................. 57
6.4. Diensten ................................................................................................................................ 58
6.4.1. Kenmerken van diensten en gevolgen voor de marketing............................................ 58
6.5. Marketing van diensten......................................................................................................... 59
6.5.1. Drie extra P’s ................................................................................................................. 59
6.5.2. De winstketen van de dienstverlening .......................................................................... 59
6.5.3. Zich onderscheiden van de concurrentie ...................................................................... 59
6.5.4. Levering van superieure dienstkwaliteit ....................................................................... 60
6.5.5. Productiviteit beheren .................................................................................................. 60
6.6. Merkbeleid: sterke merken opbouwen................................................................................. 60
6.6.1. Merkwaarde .................................................................................................................. 60
6.6.2. Sterke merken opbouwen ............................................................................................. 61
6.6.3. Merkbeleid .................................................................................................................... 62
6.6.4. Merken beheren ............................................................................................................ 62
7. Productontwikkeling en levenscyclusstrategieën (p. 306 – p. 332) .............................................. 63
7.1. De ontwikkeling van nieuwe producten................................................................................ 63
7.2. Het proces van de ontwikkeling van nieuwe producten ....................................................... 63
7.2.1. Het genereren van ideeën ............................................................................................. 63
7.2.2. Ideeën screenen ............................................................................................................ 64
7.2.3. Ontwikkeling en testen van het concept ....................................................................... 64
7.2.4. Het ontwikkelen van een marketingbeleid ................................................................... 64
7.2.5. Bedrijfseconomische analyse ........................................................................................ 64
7.2.6. Productontwikkeling ..................................................................................................... 64
7.2.7. Testmarketing................................................................................................................ 65
7.2.8. Commercialisering ......................................................................................................... 65
7.3. Het management van nieuwe productontwikkeling ............................................................. 65
7.3.1. Klantgerichte ontwikkeling van nieuwe producten ...................................................... 65
7.3.2. Teamaanpak van ontwikkeling van nieuwe producten................................................. 65
7.3.3. Systematische ontwikkeling van nieuwe producten ..................................................... 65
7.4. Productlevenscyclusbeleid .................................................................................................... 65
8. Prijsbeleid (p. 334 – p. 375) ........................................................................................................... 67
8.1. De belangrijkste soorten prijszettingsbeleid ......................................................................... 67
8.1.1. Wat is prijs? ................................................................................................................... 67
8.1.2. Factoren die prijszetting beïnvloeden ........................................................................... 68
8.1.3. Vraaggeoriënteerde prijszetting.................................................................................... 68
8.1.4. Kostengeoriënteerde prijszetting .................................................................................. 68
8.1.5. Concurrentiegeoriënteerde prijszetting ........................................................................ 69
8.2. Andere interne en externe factoren die van invloed zijn op de prijszetting......................... 69
4
, 8.2.1. Algehele marketingstrategie, -doelstellingen en -mix .................................................. 69
8.2.2. De invloed van de marktvorm ....................................................................................... 70
8.2.3. Andere externe factoren ............................................................................................... 71
8.3. Bijzondere soorten prijsbeleid .............................................................................................. 71
8.3.1. Prijsbeleid voor nieuwe producten ............................................................................... 71
8.3.2. Prijsbeleid voor het assortiment ................................................................................... 71
8.4. Prijsaanpassingsbeleid........................................................................................................... 72
8.4.1. Kortingen ....................................................................................................................... 72
8.4.2. Prijsdiscriminatie en prijsdifferentiatie ......................................................................... 72
8.4.3. Psychologische prijszetting............................................................................................ 72
8.4.4. Promotieprijszetting ...................................................................................................... 72
8.4.5. Dynamische prijszetting ................................................................................................ 72
8.4.6. Internationale prijszetting ............................................................................................. 73
8.5. Prijswijzigingen ...................................................................................................................... 73
8.5.1. Prijswijziging initiëren.................................................................................................... 73
8.5.2. Op prijswijzigingen reageren ......................................................................................... 73
9. Distributiebeleid (p. 376 – p. 409) ................................................................................................. 73
9.1. Distributiekanalen en -systemen........................................................................................... 73
9.1.1. De bedrijfskolom en het value delivery network .......................................................... 73
9.1.2. De aard en het belang van distributiekanalen .............................................................. 74
9.1.3. Gedrag en organisatie van distributiekanalen .............................................................. 75
9.2. Kanaalbeslissingen................................................................................................................. 77
9.2.1. De belangrijkste alternatieven op een rijtje zetten....................................................... 77
9.3. Kanaalmanagementbeslissingen ........................................................................................... 78
9.4. Marketinglogistiek en ketenmanagement ............................................................................ 78
9.4.1. De aard en het belang van fysieke distributie en marketinglogistiek ........................... 78
9.4.2. Primaire logistieke functies ........................................................................................... 78
9.4.3. Geïntegreerd logistiek management............................................................................. 79
9.5. Kernbegrippen ....................................................................................................................... 79
10. Detailhandel en groothandel (p. 410 – p. 439) ......................................................................... 79
10.1. Detailhandel ...................................................................................................................... 79
10.1.1. Wat is detailhandel? ...................................................................................................... 79
10.1.2. Soorten detaillisten ....................................................................................................... 80
10.2. Detaillisten en hun marketingbeslissingen........................................................................ 81
10.2.1. Marketingstrategie ........................................................................................................ 81
10.2.2. Segmentatie, doelgroepbepaling en positionering ....................................................... 81
10.2.3. De overige marketingmixinstrumenten ........................................................................ 81
10.3. Detailhandelstrends .......................................................................................................... 81
5
, 10.4. Groothandel ...................................................................................................................... 82
10.4.1. De rol van groothandelaren .......................................................................................... 82
10.4.2. Soorten groothandelaren .............................................................................................. 82
10.4.3. Marketingbeslissingen van groothandelaren ................................................................ 83
10.4.4. Trends in de groothandel .............................................................................................. 83
11. Geïntegreerde marketingcommunicatie (p. 440 – p. 472)........................................................ 83
11.1. Geïntegreerde marketingcommunicatie ........................................................................... 83
11.1.1. Het snel veranderende landschap van marketingcommunicatie.................................. 83
11.1.2. De noodzaak van geïntegreerde marketingcommunicatie ........................................... 83
11.2. Effectieve marketingcommunicatie .................................................................................. 84
11.2.1. Het marketingcommunicatieproces .............................................................................. 84
11.2.2. Stappen bij het ontwikkelen van effectieve communicatie .......................................... 85
11.3. Communicatiemiddelen .................................................................................................... 86
11.3.1. Het POEM-model ........................................................................................................... 86
11.3.2. De promotiemix ............................................................................................................. 87
11.4. Het promotiebudget opstellen .......................................................................................... 88
11.4.1. Het promotiebudget (4 mogelijke methoden) .............................................................. 88
11.5. Direct marketing ................................................................................................................ 89
11.5.1. Voordelen voor afnemers.............................................................................................. 89
11.5.2. Voordelen voor aanbieders ........................................................................................... 89
11.5.3. Het belang van klantenbestanden ................................................................................ 89
11.5.4. Regelgevingsaspecten: overheidsbeleid en ethische kwesties in direct marketing ..... 89
11.6. Maatschappelijk verantwoorde marketingcommunicatie ................................................ 90
11.6.1. Misleidende communicatie ........................................................................................... 90
11.6.2. Laakbaar verkoopgedrag ............................................................................................... 90
12. Betaalde media (p. 474 – 509) .................................................................................................. 90
12.1. Reclame ............................................................................................................................. 90
12.1.1. Traditionele reclame ..................................................................................................... 90
12.1.2. Online reclame .............................................................................................................. 90
12.2. Het opzetten van een reclamecampagne ......................................................................... 91
12.2.1. Doelstellingen formuleren............................................................................................. 91
12.2.2. Het reclamebudget opstellen ........................................................................................ 91
12.2.3. De reclamestrategie ontwikkelen ................................................................................. 91
12.2.4. De evaluatie van de reclame en de rentabiliteit van de reclame-investering .............. 93
12.2.5. Reclame organiseren ..................................................................................................... 93
12.2.6. Internationale reclame .................................................................................................. 93
12.3. Sales promotion................................................................................................................. 93
12.3.1. De snelle groei van sales promotion ............................................................................. 93
6
, 12.3.2. De doelstellingen van sales promotion ......................................................................... 94
12.3.3. Instrumenten voor sales promotion ............................................................................. 94
12.3.4. Een sales promotion-programma opzetten .................................................................. 94
12.4. Zoekmachinemarketing ..................................................................................................... 95
12.5. Andere vormen van betaalde media ................................................................................. 95
12.5.1. Affiliate marketing ......................................................................................................... 95
12.5.2. Direct mail ..................................................................................................................... 95
12.5.3. Narrowcasting ............................................................................................................... 95
12.5.4. Mobiele marketing ........................................................................................................ 95
12.5.5. Sponsoring ..................................................................................................................... 95
12.6. Case: ‘Kopen’ van ambush-marketing ............................................................................... 95
12.6.1. Begrip............................................................................................................................. 95
12.6.2. Verschijningsvormen ..................................................................................................... 96
12.6.3. Negatieve perceptie ...................................................................................................... 96
12.6.4. Juridische actie .............................................................................................................. 96
12.6.5. Wettelijke bescherming ................................................................................................ 97
12.6.6. Contractuele bescherming ............................................................................................ 97
12.6.7. Rechten van de ambusher ............................................................................................. 97
13. Eigen en verdiende media (p. 510 – p. 533).............................................................................. 98
13.1. Vormen van eigen media .................................................................................................. 98
13.1.1. Traditionele vormen van eigen media .......................................................................... 98
13.1.2. Nieuwe vormen van eigen media.................................................................................. 98
13.2. Social media....................................................................................................................... 98
13.3. Vormen van verdiende media ........................................................................................... 99
13.4. Case ................................................................................................................................. 100
14. Implementatie en evaluatie (p. 534 – 559) ............................................................................. 100
14.1. Implementatie ................................................................................................................. 100
14.2. Organisatie van de marketingafdeling ............................................................................ 102
14.3. Controle en verantwoording ........................................................................................... 102
7
,1. Inleiding: het marketingproces (p. 2 – p. 43)
1.1. Wat is marketing?
Openingscase: Marktleider wordt niche-innovator (Polaroid)
• Zeer winstgevend in de jaren ’60 en ’70
Marktleider • In de jaren ’90 beslist Polaroid niet mee op de digitale trein te stappen
in fotografie
•Faillissement in 2001, omdat Polaroid de digitale omwenteling had genegeerd.
•De markt werd overgenomen door Samsung en Canon met digitale fotografie.
•Polaroid probeerde de instant-films te blijven produceren, waardoor een 2de faillissement volgde. De
De val allerlaatste Polaroid-fabriek die instant-filmrolletjes kon produceren werd in 2008 verkocht een aan
kleine start-up, The Impossible Project.
• Iconisch merk, dus Polaroid stond aan de basis voor Instagram
• Polaroid kreeg financiële hulp om nieuwe producten te ontwikkelen → o.a. de bekende Cube
Nu
•Lancering Cube: Polaroid stapt een nieuwe markt binnen met als concurrent GoPro
•Ze leveren beide kwalitatieve actiecamera’s, maar aan andere segmenten.
•GoPro: actiesporters
Concurrentie •Polaroid: familiegebruik
•Polaroid verkoopt nu vooral via digitale kanalen en zet in op mond-tot-mondreclame.
Case: Lotus Bakeries
Ondanks corona behaalde Lotus zeer goede resultaten in 2020 en verovert zij de wereld. De naam
“speculaas” wordt geïnternationaliseerd en wordt “Biscoff”. Lotus kwam met een reeks nieuwe
producten op de markt (o.a. chocolade), maar ook gezondere alternatieven (o.a. Nakd-repen).
1.1.1. Een definitie van marketing
Marketing = het proces waarmee bedrijven waarde creëren voor de klant en sterke klantrelaties
opbouwen om in ruil daarvoor waarde van de klant te krijgen
➔ Het is een sociaal proces en een managementproces
➔ Klanten: zowel B2B als B2C
1.1.2. Het marketingproces
STAP 4
STAP 2 STAP 3
STAP 1 Implementatie plan
Marketingstrategie Strategie vertalen in
Analyse en controle
formuleren tactiek
resultaten
8
,STAP 1: Men vormt zich een beeld van de missie, visie en de marktafbakening van het bedrijf → kader
waarbinnen het marketingbeleid zal worden bepaald
STAP 2: Men richt zich op marktgroei en -ontwikkeling + klantgerichte marketingstrategieën
STAP 3: Hoe gaat het bedrijf de geformuleerde strategische doelen realiseren? Men ontwikkelt een
aangepaste marketingmix
STAP 4: Bedrijfsorganisatie is hier belangrijk om het plan naar behoren uit te voeren. Periodieke
evaluatie is vereist.
1.2. Stap 1: Analyse
1.2.1. Niveau van planning
Er zijn 3 planningsniveaus:
• Ondernemingsniveau: met een visie en missie
• Strategic business unit (SBU) niveau: bedrijfsonderdeel met een eigen missie en
doelstellingen, een aparte afnemersgroep en specifieke concurrenten, waarvoor een
onafhankelijke planning kan opgesteld worden
Bv. Philips: consumer lifestyle, lighting, healthcare
Bv. Nestlé: persoonlijke verzorging, huishoudelijke verzorging, voeding
• Product/marktcombinatie niveau (PMC): Afgebakende productgroep gericht op een duidelijk
gedefinieerde markt. Bv. KitKat (chocolade en snoep), Häagen-Dazs (ijs)…
9
, 1.2.2. De visie en missie
Visie = de kijk op toekomstige ontwikkelingen in de
branche dan wel een definitie van wat een bedrijf in
de toekomst wil zijn
Missie = formulering van de doelstelling van een
bedrijf → beschrijven wat men wat men wil doen,
voor wie, waarom, alsook hoe dit kan bijdragen aan de
visie over de toekomst
4 eisen waaraan een goed missiestatement voldoet:
• Realistisch: haalbare doelstellingen
• Specifiek: afbakening van het werkterrein
(maar niet té specifiek)
• Gebaseerd op onderscheidende competenties: waarin willen we goed zijn? Waarin
onderscheiden we ons van de concurrentie?
• Motiverend: de missie moet mensen iets geven om in te geloven. Bv. Philips: “Let’s make
things better” (1995), “Sense and simplicity” (2004), “Innovation and you” (2013)
Het activiteitenterrein
Dit is sterk gerelateerd aan de missie → productgericht versus marktgerichte definitie
• Productgerichte definitie: “bedrijf X maakt meubels”, “bedrijf Y is een chemisch bedrijf”
• Marktgerichte definitie: omschrijven van de marktactiviteit → deze heeft de voorkeur!
1.2.3. Marktafbakening
Abell & Hammond-diagram: geeft het werkgebied van een bedrijf weer aan de hand van 3 dimensies
Alternatieve oplossingen
Afnemersbehoeften Afnemersgroepen
Op welke (verschillende)
Wat zijn de behoeften van de Welke afnemersgroepen zijn
manieren wordt in hun
afnemers? er?
behoeften voorzien?
Het diagram maakt als het ware een foto van de markt en de positie van het bedrijf hierin
➔ Kubus bakent de huidige activiteiten af en de aspecten buiten de kubus behoren tot de
groeimogelijkheden
➔ Het is ook mogelijk om de positie van concurrenten weer te geven
➔ Marktafbakening wordt aan het begin van de strategische bedrijfsplanning opgesteld
10
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller amberschuurmans. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.58. You're not tied to anything after your purchase.