Summary
Samenvatting Verpleegkundig Handelen En Redeneren 2b deel oncologie
- Course
- Institution
sv onco de mares cursus, slides, les
[Show more]
Seller
Followzovanbeylen
Content preview
VRH 2B : ONCOLOGIE1. FUNDAMENTELE ASPECTEN VAN KANKER
1.1 CEL- EN TUMORBIOLOGIE
- Apoptose
o Als een cel ergens niet hoort
o Als een cel wegens gevaarlijke beschadiging beter niet verder groeit
o Weefselhomeostase: strikte regels iv groeien en afsterven!
1.1.1 DE CELCYCLUS
o S-fase = DNA-synthese
o M- fase = mitose
o G1- fase = voorbereiding op de DNA- synthese
o G2-fase = voorbereiding op de finale celdeling
1.1.2 P53: EEN BELANGRIJK CELCYCLUSPROTEÏNE
- Eiwit P53 = controlepunt, bewaker van het genoom
o Voorkomt celdeling: eerste reparatie
o Geprogrammeerde celdood = apoptose
1.2 CARCINOGENESE
- 2 belangrijke genen bij normale celdeling
o Oncogenen = geeft groen licht aan de cel om te
delen
o Tumorsuppresorgenen = laat de celdeling stoppen
Komen in elke gezonde cel voor
- Carcinogenese = ontstaan van kanker
o Er gaat iets mis!
o Normale groei van de cel geraakt ontregeld
o = gevolg van een mutatie in één van de essentiële genen die instaan voor de regulatie van de celdeling
Als er een fout optreedt bij het overschrijven van een (proto)- oncogen en er ontstaat een oncogen
dat constant actief is, dan ontstaat er een dochtercel die veel actiever en agressiever is dan normale
dochtercellen. Ze blijft zich constant in een hoog tempo verder delen, of het lichaam dat nu vraagt of
niet.
mutatie bij een tumorsuppressorgen dochtercel die niet meer kan stoppen met delen
o Kankercel = een ontspoorde cel met gemuteerde oncogenen en/ of tumorsuppressorgenen. Die zal een eigen
leven leiden, zich ongeremd en razendsnel beginnen te delen en zich niets meer aantrekken van de
controlemechanismen die wel werken bij normale cellen.
- Kanker = meerstappenproces!
o Mutatie = absolute voorwaarde voor het ontstaan van kanker nog geen kanker!!
o Kanker = een opeenstapeling van een aantal fouten = meerstappenproces (kan jaren duren!)
o Start carcinogene proces: verandering in de cel:
1. Initiatie = induceren van deze verandering, veroorzaakt door blootstelling aan een carcinogeen
2. Promotie = het proces waarbij in een geïnduceerde cel een proliferatie ontstaat!
, Enkel promotie of enkel initiatie is niet per se voldoende om kanker te ontwikkelen, beide stappen zijn nodig
- Carcinogene proces kan positief of negatief gemoduleerd w:
o Onder invloed van modulatie door genetische, virale, chemische, fysische, hormonale, immunologische
factoren kan de getransformeerde cel wel of niet ontwikkelen tot een autonoom groeiende tumor
Positief: versnelt het proces, verkort de latente periode tussen initiatie en kankerontwikkeling,
versterkt de intensiteit of verandert de aard van de kanker.
Negatief: vertraagt het proces, verlengt de latentieperiode, vermindert de intensiteit en verandert de
aard van de kanker
1.2.1 DOUBLE HIT-HYPOTHESE VAN KNUDSON
- Alfred knudson
- Onderzoek naar retinoblastoom
o Familiale en niet-familiale (sporadische) vorm
Verschil tussen de 2 :
Familiale kwam al heel vroeg voor want de ‘eerste hit’ was al aanwezig tijdens de geboorte
(overerving)
Niet-familiale ontwikkelde zich pas later omdat er 2 ‘hits’ nodig waren tijdens het leven
Onderzoek w bevestigd, maar onderzoek wees ook uit dat geen twee, maar meerdere ‘hits’ nodig zijn voor de
ontwikkeling van een kankercel. Het concept werd daarom geherdefinieerd tot het meerstappenproces van
kanker
1.3 HOE TUMOREN GROEIEN, WOEKEREN EN ZICH IN HET LICHAAM VERSPREIDEN
- Zodra een kankercel ontstaan is, groeit die zodanig snel dat er zich op de plaats waar de eerste kankercel ontstaan is
heel veel kankercellen ophopen en een gezwel of een tumor vormen. In het begin, als de tumor nog maar enkele
millimeters groot is, geeft hij meestal nog geen symptomen. Pas wanneer hij ongeveer één centimeter in diameter is,
wat overeenkomt met ongeveer één gram in gewicht en ongeveer één miljoen cellen, zal de patiënt iets merken.
Tumordetectiegrens
Preklinische periode = tijd tss het ontstaan vd tumor en de tumordetectiegrens
,1.3.1 BENIGNE VERSUS MALIGNE TUMOREN
, - Niet alle
kankers
doen
zich
voor als
een
tastbaar
gezwel
(vb
leukemie)
- Niet alle tastbare gezwellen zijn kwaadaardig
1.3.1.1 INVASIE EN METASTASERING
- Belangrijk kenmerk v kanker: vermogen tot infiltrerende groei in omliggende weefsels
o Toegang tot lymfebanen naar lymfeklieren of via bloedbaan naar andere organen
o Metastasering = uitgroei v kanker in lymfeklieren en organen op afstand
- Infiltratieve groei ingroei in aanliggende organen of in lichaamsholten, waar zich teven metastasen kunnen vormen
o Belangrijkste kenmerk v kwaadaardige gezwelgroei
Metastasen zijn vaak slecht behandelbaar en bepalen de prognose in hoge mate
o Infiltratief groeiende kankercellen hebben het vermogen zich buiten de grenzen van het
weefselcompartiment te begeven waarin ze zijn ontstaan
Carcinomen (= kwaadaardige epitheliale tumoren) is dit het duidelijkst, waarbij de tumorcellen de
epitheliale basaalmembraan passeren
o Gelijkaardig mechanisme als normale cellen vh immuunsysteem (lymfocyten, macrofagen en granulocyten)
o Invasief en migrerend gedrag van cellen is dus als zodanig niet pathologisch; het is pas pathologisch als
epitheliale carcinoomcellen of mesenchymale sarcoomcellen dat doen
- Invasie
o Een groot aantal tumoren krijgt tijdens het groeiproces een meer grilliger vorm met een slechte begrenzing
waarbij er delen van de tumor verder groeien en binnendringen of invaderen in de omliggende normale
weefsels of organen
Deze tumoren groeien nog sneller er kunnen stukjes tumor loskomen metastasering
- Primaire tumor = oorspronkelijke tumor
- Secundaire tumoren = tumoren die elders in het lochaam ontstan door uitzaaiingen
- Benigne tumoren: groeien mooi omlijnd en invaderen en/of metastaseren niet
- Maligne tumoren: groeien snel, onregelmatig begrensd, invaderen en zorgen voor metastasen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller zovanbeylen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.90. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
51662 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now