Middelenmisbruik: Preventie En Behandeling (H002205A)
Institution
Universiteit Gent (UGent)
Dit is een samenvatting van het vak middelenmisbruik: preventie en behandeling gegeven in door prof Wouter Vanderplasschen. De samenvatting is een integratie van slides en eigen notities EN werkcolleges.
Middelenmisbruik: Preventie En Behandeling (H002205A)
All documents for this subject (4)
1
review
By: Pokerkid • 3 year ago
Seller
Follow
pastalover
Reviews received
Content preview
Middelenmisbruik
LES 1: MONITORING VAN DE DRUGSSITUATIE IN BELGIË
❖ Epidemiologie: onderzoeken factoren die fysieke, sociale gezondheid gaan
beinvloeden van mensen
❖ Sciensano: het Belgisch gezondheidsinstituut
• Verzamelen van gegevens ivm gezondheid
• “one world, one health”
• Dagelijkse missie: continue toezicht houden
o Relevante en gevalideerde gegevens verzamelen
o Nauwkeurig analyses uitvoeren en risicoanalyse
o Adviezen formuleren ter voorkoming, beperking en beheersing van
ongewenste verschijnselen inzake gezondheid
• Geen wetenschappelijke vooruitgang zonder onderzoek
• Kwaliteitsvolle dienstverlening
o (begrijpare) info ter beschikking van professionelen en de algemene
bevolking
❖ Belgische monitoring centrum voor drugs & drugsverslaving
• Doelstelling:
o Verzamelen van objectieve en betrouwbare informatie inzake alle
aspecten drugs
o Impact assessment & Early Warning System
o Ondersteunen van evidence-based drugsbeleid
o Ondersteunen van (inter)nationale professionals
❖ Reitox national focal point voor
• Focal point: verzamelt alle info over
belgische drugssituatie zodat dit kan
doorgegeven worden aan het Europese
agentschap. Link tussen politieke en
onderzoekwereld
❖ Het belang van correcte cijfers
• Let’s Wooclap
• De wetenschappers versus de
krantenkoppen
• Multi-method: enquêtes, registers,
toxicologische analyses, big data,
modelling,…
Stand van zaken 2021
❖ De Belgische drugmarkt
• Import
• Export
• Productie
,❖ Prevalentie: een globale indicator
• Hamvraag: “ Hoeveel mensen gebruiken er nu eigenlijk drugs?” →
Prevalentie
• Tools:
o Algemene populatie: Gezondheidsenquête Sciensano (elke 5 jaar)
o Subpopulaties:
▪ leerlingenbevraging (VAD, ESPAD, HBSC,..)
▪ uitgaansenquête
▪ injecterende druggebruikers
▪ gevangenispopulatie
▪ …
❖ Druggebruik in de algemene populatie
(15-64y)
o Belgian Health Interview Survey
2018
❖ Prevalenties leerlingenbevraging (12-18y) – VAD
,❖ Andere subpopulaties??
• PUSH project Sciensano (2019)
o Capture – recapture strategy & multiplying method
o People Who Inject Drugs (PWID)
• The total population of PWID is estimated to be 703 (95%CI 538 – 935) for
Brussels and between 6,620 (95%CI 4,711 – 8,576) and 7,018 (95%CI 4,794
– 9,527) for Belgium.
• Why?
o Treatment settings
o Harm reduction settings: zorgen dat de schade beperkt wordt
• ! in order to reach the HCV (Hepatitis V) targets set by WHO for 2030 effort
needs to be maximized!
❖ Monitoring ≈ puzzelen
• Other Key Indicators EMCDDA
o Probleemgebruik van drugs
o Overdraagbare aandoeningen ten gevolge van druggebruik
o Mortaliteit ten gevolge van druggebruik
o Behandelingsaanvragen
o Supply
❖ De Treatment Demand Indicator (TDI): focus op behandeling
• Eerst/ eerder in behandeling
,❖ TDI: meest recente trends
• APC: Jaarlijks procentuele verandering
❖ Opioid Substitutie Therapie : meest recente trends ?
❖ TDI : Profielschets ? (2019)
• Cannabis
o Vrouw: 19% / man: 81%
o Gemiddelde leeftijd: 29,3 jaar
o Voor het eerst in behandeling: 49%
o Gemiddelde leeftijd bij eerste behandeling: 26 jaar
o Aandeel referentie via justitie: 22%
• Opiaten
o Vrouw: 21% / man: 79%
o Categorie 40+ neemt toe
o Voor het eerst in behandeling: 11%
o Gemiddelde leeftijd bij eerste behandeling: 39 jaar
o 83% volgt OST
o Problematisch gelijktijdig cocaïnegebruik neemt toe (+~4% / jaar)
o Injecterend gebruik blijft beperkt: 13%
• Cocaïne
o Vrouw: 22% / man: 78%
o Gemiddelde leeftijd: 34,4 jaar
, o Voor het eerst in behandeling: 35%
o Gemiddelde leeftijd bij eerste behandeling: 32 jaar
o Aandeel dat cocaine als enige problematiek opgeeft stijgt
o Grote verschillend poeder (zout) versus crack
• Alcohol
o Vrouw: 34% / man: 66%
o Gemiddelde leeftijd: 46 jaar
o Voor het eerst in behandeling: 33%
o Gemiddelde leeftijd bij eerste behandeling: 46 jaar
o Aandeel patiënten stijgt (zowel ambulant (+5%) als resident (+5,5%)
o Minst vaak geconfronteerd met problematisch meervoudig gebruik
❖ Van indicatoren naar risk en impact analysis
• Early Warning System (EWS)
• Trendspotting
• Beleidsondersteuning
De impact van COVID-19 op de drugsituatie
❖ “Never let a good crisis go to waste” (Churchill)`
• Sinds maart 2020 :
o General population : COVID-19 – HIS Survey 5 waves
6th wave ~ midden maart
o Zorgverleners: COVID-19 BE-HEROES
o Druggebruikers : COVID-19 Drug Surve
▪ 3 waves
▪ 4de wave ~midden maart
o ? Wastewater analysis, network analysis, etc.
❖ Impact op druggebruik: algemene populatie?
• → 73,5% van de respondenten gebruikt alcoholische dranken en van hen
geeft
▪ 29% aan dat hun gebruik is afgenomen in vergelijking met de
periode voor de coronacrisis,
▪ 20% een toegenomen gebruik aangeeft.
• → 6% van de respondenten gebruikt drugs en van hen geeft
, ▪ 33,5% aan dat hun gebruik is afgenomen in vergelijking met de
periode voor de coronacrisis,
▪ 34,5% een toegenomen gebruik aangeeft (in april nog maar 23,5%)
❖ COVID-19 Drug Survey ~ 8000 respondenten
,LES 1: INLEIDENDE LES
Inleiding en situering
❖ Middelen?
• Vaak klassiek beeld, heel stereotype
• Vaak ook in “glamourwereld”
• Alcohol is een sociaal aanvaarde drug die alomtegenwoordig is
• Gebruik van slaapmedicatie is tijdens COVID sterk gestegen
• Missing link 1: allemaal gestorven aan een overdosis OxyContin (legale
pijnstiller/opiaat in Amerika), zeer verslavend
• Missing link 2: voetballers verslaafd aan cocaïne en alcohol
• Paul Gascoigne
o Bejubeld als voetballer
o Verguisd na zijn carrière
o Mikpunt van de Britse tabloids
• Missing link 3: celebraties die verslaafd waren maar nu clean zijn
❖ Alcohol
• “Despite rising drug use levels, alcohol is clearly the star of the night in
clubs” (Van Havere et al., 2013)
• Often taken in combination with illegal drugs → heel vaak in combinatie
met andere drugs
, • First alcohol use, often at very young age
• Important ‘gateway-drug’, also for relapse → alcohol is vaak het eerste
middel dat mensen gaan gebruiken
• Great number of addicts, only few in treatment (‘treatment gap’)
• Evidence-based demand reduction strategies:
o Reducing availability : taxation, ban on public advertising, price
control, opening hours, legal age, …
o Intervening early: brief interventions, warning messages, …
❖ Preventie en behandeling
Interventiespectrum voor psychische stoornissen (naar Mrazek en Haggerty, 1994)
Vroeginterventie
Hulpverlening
g
delin
identi
ehan
ficati
ge
g
in
ïnd
Preventie el
ge b
e
nd
ice
a
eh
e rd
vroe
b
rd
se d aa g
le lin Voortgezette
ctie an de
f st h an zorg
be
m ijn
ter
ge
lan
unive
rsee ntie
l reve
hte p
org geric
rg / z
nazo
❖ Evoluerend drugsbeleid: cannabis
• Verschillen in de EU op vlak van drugsbeleid
o Als je een tolerant drugbeleid voert
dan is het ook meer beschikbaar
o Rood: je wordt niet vervolgd als je in
bezit bent van drugs
o Blauw: je wordt vervolgd voor
drugbezit
• Multiperspectivisme
o Bio-psycho-sociaal-ecologisch
perspectief
o Onderzoek, praktijk en beleid
o Multidisciplinaire benadering
(orthopedagogisch, psychologisch,
medisch-psychiatrisch, sociologisch, …)
o Ervaringsdeskundigen, ex-gebruikers,
praktijkwerkers, wetenschappers,
beleidsmensen, …
❖ Internationaal/intercultureel perspectief
• Druggebruik is van alle tijden en alle culturen
o In ontwikkelingslanden is er een groter wordend probleem van
alcohol gebruik
• Integratie van theorie, onderzoek en praktijk
,Evoluerende visies op verslaving en herstel
❖ Verslaving/afhankelijkheid en zijn oorzaken?
• Wanneer is iemand verslaafd?
• Ken je iemand die verslaafd is en waarom is dat volgens jou zo?
• Opgelet met boutades en veralgemeningen:
o “hij zit aan de spuit …”
o “zij drinkt dagelijks”
o “>10 eenheden/week is schadelijk”
o “Eens verslaafd, altijd verslaafd”
❖ Veranderende visies op ‘verslaving’(Van
den Brink, 2005)
❖ Theory of addiction (EMCDDA, 2015)
❖ verslaving als chronisch, recidiverende hersenziekte
❖ Addiction: need for a shifting focus
• Addiction is diagnosed as an INDIVIDUAL problem with various social
implications (American Psychiatric Association, 1994; Hser & Anglin, 2010),
including a negative impact on public health, social cohesion, safety and
employment rates (McLellan e.a., 2000).
• For a long time, a clinical approach of the concept 'dependence' was
dominant:
o Dependence as an acute condition, where short, intensive,
symptom-oriented treatment should aim at achieving an abstinent
lifestyle (Laudet & White, 2010).
o Recovery as a set status, which requires abstinence to be
maintained
o Abstinence/treatment as THE way to cure from addiction
• Addiction is regarded as a chronic, relapsing brain disease (Van den Brink,
2005).
o Within addiction treatment the focus shifted from ‘cure’ to ‘care’
and control and stabilizing the problem (Hser & Anglin, 2010;
McLellan, 2002; Van den Brink, 2005; White, 2004; White, 2007b).
• Brain imaging studies have shown that addiction is a brain disease
o Inherited/increased vulnerability as basis for misuse of substances ~
repeated use of substances leads to changes in the brain
o Craving is central in uncontrolled use and relapse during periods of
abstinence
• Addiction may be depicted as a chronic and relapsing disorder, BUT recovery
is possible
❖ Als verslaving als een chronische, recidiverende hersenziekte is, moeten we de
verslavingszorg anders organiseren en evalueren ! (McLellan, 2002)
• Behandelingsontrouw en herval hoog bij verslaafden !?
, o Minder dan 50% neemt medicatie volgens voorschrift
o Minder dan 30% houdt zich aan gedragsvoorschriften (dieet, …)
o 40-60% heropnames, …
o Meestal geen remissie na 1ste behandeling
• En toch, niet altijd chronisch:
o Herstel mogelijk, zelfs zonder behandeling
o Langdurige remissiefase
• Velen hervallen evenwel, blijvende (deels aangeboren) kwetsbaarheid
❖ Hoe kijken naar resultaat behandeling?
❖ Implicaties voor behandeling
• Nood aan een zorgcontinuüm + combinatie van behandelvormen: detox,
langdurige behandeling, medicamenteuze behandeling, counselling,
psychotherapie, schadebeperking, dienstverlening en ondersteuning:
o Niet veronderstellen dat behandeling de oorzaken wegneemt en
resulteert in langdurig herstel
o De symptomen verminderen en het functioneren verbetert zolang
men in behandeling blijft/ondersteuning krijgt …
o Nood aan een ‘continuing care’-perspective (zorgcontinuïteit)
• Slechts een fractie van de personen met verslavingsprobleem in
behandeling: hoe aantrekkelijker + cliëntvriendelijker maken?
o Bestaande barrières en drempels vaak gezien als gebrek aan
motivatie
• Nood aan monitoring, coördinatie + integrale probleemaanpak
❖ Findings after 20 years of harm reduction in the UK
• Aantal infectieziekten gedaald (HIV, HCV), maar nog steeds hoog
• Aantal (nieuwe) gebruikers blijft hoog
• Criminaliteitscijfers nauwelijks gedaald
• Grote impact op families, buurten en samenleving als geheel
• < 3% blijkt abstinent 5 jaar na starten van methadonbehandeling
• Ontstaan van intergenerationele verslavingscycli
• Nood aan preventieve en herstelgerichte aanpak!
❖ Ook in Nederland worden tekortkomingen erkend (Stollenga, 2014)
• Te hoge kosten van verslavingszorg in vergelijking met opbrengsten
• Nood aan gelijkwaardig burgerschap: “je wordt als junk behandeld”
• Te weinig betrokkenheid van cliënten/ervaringsdeskundigen in beleid
• Veel onvermoede en onbenutte krachten in de verslavingszorg
• Herstel als leidend principe in de zorgsector
❖ The recovery journey of Russell Brand
❖ Toenemende aandacht voor herstel (abstinentie)!
• Nood aan een herstelgericht/ondersteunend alcohol- en drugbeleid
o Harm reduction draagt niet (direct) bij tot abstinentie/gecontroleerd
gebruik + eenzijdige focus op abstinentie/residentiële behandeling
als de weg naar herstel is te eng
o ‘Intergenerationele verslaving’ + teveel en te snel herval
• Herstel is geen synoniem van abstinentie, betreft ook andere leefgebieden
• Kosten-baten analyse: hoge kost aan werkverlet, gezondheidsschade,
politionele en justitiekosten, maatschappelijke impact + op gezin
• Belang van de therapeutische relatie! Identificatie met een behandelaar
• Deelname aan zelfhulpgroepen (zoals AA) en nazorg bevorderen voor het
consolideren/initiëren van herstel
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller pastalover. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.90. You're not tied to anything after your purchase.
