Dit is mijn samenvatting voor het vak Onderwijs Ontwerpen, gegeven in jaar 4 van de AOLB van Groningen. Het boek: Designing Effective Instruction van Morrison (7e editie) wordt behandeld, hoofdstuk 1 t/m 9 en hoofdstuk 11 en 12. Het bevat alle tentamenstof voor het vak Onderwijs Ontwerpen als je in...
Designing Effective Instruction – Morrison
Morrison heeft een model gemaakt om effectieve instructie vorm te geven, waarbij wordt gestreefd
naar een voldoende (en dus niet minimum) niveau voor alle lerenden.
Stappen in het model:
1. Instructieprobleem wat is het probleem?
2. Eigenschappen van de lerenden wat voor lerenden heb je voor je en met wat voor
omgeving heb je te maken?
3. Taakanalyse je gaat kijken wat je gaat aanbieden om het probleem op te lossen
4. Doelen vaststellen wat voor doelen wil je bereiken
5. Volgorde vaststellen in wat voor volgorde biedt je de leerstof aan?
6. Strategieën bepalen wat voor strategieën ga je inzetten om de leerstof aan te leren
7. Boodschap ontwerpen hoe ga je de leerstof overbrengen, hoe ziet de stof eruit.
8. Overbrengen van de instructie je gaat de instructie echt vormgegeven, hoe ga je het
overbrengen? Op wat voor manier ga je de instructie geven?
9. Evalueren hoe is het gegaan, wat kan er beter?
Er zijn altijd twee personen betrokken bij een ontwerp:
Subject matter expert kan een extern persoon zijn, maar ook de docent zelf. Belangrijk is
dat deze persoon veel inhoudelijke kennis heeft en kan aangeven dat er zich ergens
problemen voor doen/gaten liggen.
Instructional designer gaat de instructie echt ontwerpen. Belangrijk is dat deze persoon
het instructieprobleem in kaart kan brengen en hierbij weet welke kennis en vaardigheden er
nodig zijn om dit probleem op te lossen. Uiteindelijk zal hij/zij hier een instructie voor
ontwerpen en dit ook gaan coördineren.
Hoofdstuk 2: Indentifying the Need for Instruction
Allereerst is het belangrijk om het instructieprobleem vast te stellen. Wanneer is er nou sprake van
een instructieprobleem? Bijvoorbeeld als:
Prestaties niet voldoen aan de verwachting
De werkomgeving is veranderd
Er is een tekort aan gekwalificeerd personeel
Je kunt het instructieprobleem vaststellen aan de hand van drie aspecten:
Needs assessment je gaat kijken waar de behoeftes liggen, waar zitten gaten in de
prestatie. Dit kan namelijk per situatie verschillen. Het probleem ligt niet altijd bij de
instructie zelf.
, Goal analysis je brengt de doelen in kaart en gaat kijken welke wel en welke niet worden
behaald. Een doelanalyse (goal analysis) is veel minder breed dan een needs assessment, je
gaat er bij een doelanalyse namelijk vanuit dat het probleem in de instructie zit.
Performance assessment je gaat echt opzoek naar de oorzaak van het probleem
Needs assessment
Om een instructieprobleem vast te stellen, kun je een needs assessment uitvoeren. Waarom zou je
dit doen?
Zo kun je relevante behoeften voor een baan of taak in kaart brengen
Je kunt hele kritische behoeften in kaart brengen behoeften die invloed hebben op de
financiën, de veiligheid of de omgeving
Je kunt prioriteiten stellen in het selecteren van een interventie niet alle interventies
sluiten goed aan bij de vastgestelde behoeftes
Het geeft je een richtlijn om de effectiviteit van een instructie/interventie te meten is er
nu wel voldaan aan de behoeftes?
Er zijn verschillende behoeftes die je nodig kunt hebben:
Normatieve behoefte er wordt vergeleken met een standaardmaat (bv. Cito) en hier zit
een gat tussen er blijkt bijvoorbeeld dat er onder de standaardmaat wordt gescoord
Vergelijkende behoefte prestaties worden vergeleken met een doelgroep en hier zit
verschil tussen groep 8A scoort bijvoorbeeld beter dan groep 8B
Gevoelde behoefte er is een gat tussen de huidige prestatie en de gewenste prestatie,
waardoor een wens ontstaat om dit te verbeteren studenten vinden een vak heel saai,
waardoor ze niet hun best doen, wens van de docenten om dit te verbeteren
Geuite behoefte een gevoelde behoefte wordt omgezet in een actie iemand wil graag
een cursus doen en meldt zich ook daadwerkelijk aan voor deze cursus
Geanticipeerde behoefte veranderingen in de toekomst worden geïdentificeerd en hier
wordt iets meegedaan docenten moeten volgend jaar lesgeven aan de hand van Ipads,
waardoor ze nu al een cursus krijgen aangeboden in technologie
Kritische incidenten er is iets zeldzaams of heftigs gebeurd met grote consequenties,
waardoor iemand een bepaalde behoefte heeft de corona pandemie: we analyseren hoe
we het onderwijs nu hebben aangepakt, waardoor we in het vervolg weten hoe we moeten
handelen bij een pandemie
Hoe voer je nou een behoefteanalyse uit? 4 stappen:
1. Planning
a. Doelgroep bepalen voor wie wil je een behoefteanalyse doen.
b. Welke behoeften moet je in kaart brengen? (Het is niet altijd nodig om alle
verschillende soorten behoeftes in kaart te brengen) Welke instrumenten ga je
gebruiken om de behoeften in kaart te brengen?
c. Hoe ga je analyseren?
d. Bij wie ga je de behoefteanalyse daadwerkelijk uitvoeren? Je deelnemers.
2. Dataverzameling
a. Je verzamelt een representatieve steekproef
b. Je maakt een planning waarin je afspraken vastlegt, dataverzameling plant etc.
c. Afnemen vragenlijst/interviews etc. je streeft naar 75 – 85 procent respons.
3. Data-analyse
a. Je kijkt welke behoeften prioriteit hebben
b. Je rangschikt de behoeften op prioriteit
4. Eindrapport
a. Samenvatting van de doelen van je behoefteanalyse
b. Samenvatting van het proces; hoe heb je het gedaan
, c. Samenvatting van de belangrijkste resultaten
d. Aanbevelingen
Goal analysis
Indien een behoefteanalyse niet haalbaar is of niet nodig, kun je een doelenanalyse doen. Je gaat
hierbij kijken welke doelen je in je instructie wilt bereiken. Een doelenanalyse is hiermee veel minder
breed en tevens minder werk dan een behoefteanalyse. Je gaat bij een doelenanalyse vooral kijken
naar wat je wilt bereiken.
Stappen in een doelanalyse:
Mogelijke doelen opstellen welke doelen passen bij de behoefte
Doelen vaststellen + subdoelen wat wil je bereiken
Doelen verfijnen je gaat je doelen concreet maken
Doelen rangschikken welke doelen zijn het belangrijkst? En welke juist minder belangrijk?
Doelen verfijnen/concretiseren zijn er nog dingen uit de praktijk waar je tegenaan loopt
m.b.t. de doelen, waardoor je ze nog verder gaat aanpassen/concretiseren.
Definitieve rangorde maken
Performance assessment
Indien het niet duidelijk is waarom er een probleem is, kan er een prestatieanalyse (performance
assessment) worden gedaan. Hiermee worden de oorzaken van het probleem in kaart gebracht.
Mogelijke oorzaken:
Gebrek aan kennis, training of instructie
Gebrek aan motivatie of beloningen
Belemmerende omgevingsfactoren VB: laptops die erg sloom werken, het licht is niet
goed, waardoor de taak niet goed kan worden uitgevoerd etc.
Management factoren VB: niet duidelijk wie waar verantwoordelijk voor is, of het wordt
niet goed begeleid/geen goede feedback gegeven.
Interpersoonlijke relaties VB: er is veel onenigheid, samenwerking verloopt niet goed etc.
Hoofdstuk 3 – Learner and Contextual Analysis
Voordat een instructie ontworpen kan worden, is het belangrijk om te weten voor wie je de
instructie maakt. Je analyseert wat voor mensen/doelgroep je voor je hebt, zodat je het ontwerp hier
op kunt aanpassen.
Punten die je in kaart brengt met betrekking tot de doelgroep, zijn:
Algemene kenmerken geslacht, leeftijd, werkervaring etc.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Wellie340. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.27. You're not tied to anything after your purchase.
