Samenvatting van het vak goederenrecht, gegeven door Stanislas Ossieur. De samenvatting is gebaseerd op de uiteenzettingen van de lector, en dus alle informatie die te kennen is staat er in.
Goederenrecht
Eerste deel: kijk inleiding privaatrecht:
INDELING VAN DE GOEDEREN
Zaken volgens hun aard
o Lichamelijke en onlichamelijke goederen (waarneembaar <-> niet waarneembaar)
o Onroerende en roerende goederen (onverplaatsbaar <-> verplaatsbaar) door aard, door
bestemming, door voorwerp waarop ze betrekking hebben (opstal, erfdienstbaarheid,…)
Zaken naar graad van toe-eigening
o Zaken i/d handel <-> zaken buiten de handel (menselijk lichaam, drugs)
o Buiten de handel
Res communes (niet voor private toe-eigening vatbaar)
Res in uso publico (publiek domein, staat= eigenaar)
o Aantal specifieke gevallen (o.a. res nullius -> behoren tot niemand; eerste die het vindt
wordt eigenaar bv visser die vis vangt in meer)
Zaken volgens aanwendingsmogelijkheden
o Gebruiks- en verbruiksgoederen
Gebruik: kan je meerdere gebruiken
Verbruik: kan je maar 1x gebruiken
o Vervangbare en niet-vervangbare goederen
Hangt veel af van de interpretatie
ZAKELIJKE RECHTEN VS VORDERINGSRECHTEN
o Zakelijke rechten: geeft u onmiddellijke heerschappij van zaak (genotsrecht,
beschikkingsrecht op zaak zelf) numerus clausus beginsel= beperkt aantal zakelijke
rechten, er zijn er geen meer dan die dat er in de wet staan en kunnen ook geen meer
gecreëerd worden(bel= eigendomsrecht) Ook volgrecht; maakt niet uit waar je goed
naartoe gaat, je blijft je rechten erop hebben. Zakelijke rechten gelden voor iedereen
(=erga omnes)
o Vorderingsrechten: werken inter partes (tussen partijen op wie ze betrekking hebben)
Verbintenis= voorwerp van een vorderingsrecht. Met schuldeiser en schuldenaar
o Zakelijke zekerheid -> accessoir karakter (=bijzaak dat vasthangt aan de hoofdzaak; iets
bijkomend bij de hoofdverbintenis) tov vorderingsrechten
Voorrechten
Hypotheken
Pand
1
,EIGENDOM
EIGENDOM: BEGRIP
o Eigendom drukt toebehoren v/e zaak uit aan 1 of meerdere personen
Recht om over een zaak te beschikken (=beschikkingsrecht= je mag beslissen wat
met die zaak gebeurd)
Zowel lichamelijke als onlichamelijke goederen
Volheid van bevoegdheid
Genot (huurgelden innen)
Beheer: je beslist wat ermee gebeurd (verhuren, uitlenen)
Beschikking: kies zelf wat hij met de zaak doet: behouden, vernietigen,
vervreemden (=eigendom afstaan)
Eigendom is niet vatbaar voor bevrijdende verjaring: men kan je
eigendomsaanspraken niet verliezen na verloop van bepaalde tijd -> eens eigenaar
altijd eigenaar (eigendomsrecht kan niet verdwijnen)
Verkrijgende verjaring: er is een zekere tijd voorbijgegaan en rechten vervuld
geweest dat men een zakelijk recht verkrijgt -> je wordt eigenaar
(Art. 2219)
o Art. 544 BW, art. 16 GW (eigendom kan maar ontnomen worden, met de vw dat het gebeurt
ten algemene nutte/kader van algemeen belang; enkel en alleen op strikt geregelde
manieren/door de wettelijk geregelde manieren; als je dit doet moet het met een
voorafgaande schadeloosstelling zijn ten aanzien van die eigenaar), art. 1 Eerste aanvullend
protocol EVRM (heeft directe werking= direct toepasbaar op nationaal niveau; iedere burger
in BE ook al heeft BE wetgever die verdragsbepaling in nationale wetgeving nog niet heeft
omgezet elke BE burger kan er beroep op doen (als BE wetgeving regel instelt dat
tegenstrijdig is met dat art 1 van EVRM kan burger bij nationale rechtbank die regel
aanvechten))
o Kenmerken
Absoluut recht (bij uitoefening mag er geen misbruik van gemaakt worden; niet
schadelijk voor anderen)
Eeuwigdurend recht (je kan het niet verliezen door bevrijdende verjaring; eeuwige
titularis)
Algemeen recht (kan alles doen, behalve wat de wet verbiedt bv eigenaar van stuk
grond, mag niet zomaar alle dingen doen met die grond zonder dat dat door
overheid is toegestaan; je mag niet zomaar iets bouwen -> moet toestemming
hebben van overheid)
Zelfstandig zakelijk recht; staat op zich; hangt van geen ander recht af (geen
accessorium; moet dit zijn zou het wel teniet kunnen gaan want dan zou het
afhangen v/e ander recht, en als dit recht vervalt zou het bijkomend recht hier dan
eigendomsrecht ook vervallen)
BEPERKINGEN VH EIGENDOMSRECHT
o Beperkingen van privaatrechtelijke aard (verhouding tussen burgers onderling)
Eigenaar mag geen handelingen stellen die de rechten van andere personen
aantasten
2
, Verbod rechtsmisbruik (Je bent een normaal en voorzichtige persoon maar bij
uitoefening v/h recht overschrijdt je de grenzen van hoe de normale uitoefening
is van dat recht schuldig aan rechtsmisbruik is abstract want wat is buiten
de grenzen?
Hinderlijke activiteit (art. 1382 BW/ art. 544 BW) -> ik heb rechten uitgeoefend
op manier die normale uitoefening (niet zoals barmhachtige huisvader) te buiten
gaan -> schuldig aan buitencontractuele AH
Evenwichtsleer (art. 544 BW en art. 16 GW) (Cass. 6 april 1960, kanaal- en
schoorsteenarrest) Bij het graven van kanaal Charleroi-Brussel had burger hinder
ondervonden; betrokken partijen waren BE staat (eiser) en eigenaar die schade had
geleden (verweerder1) en privébedrijf (verweerder2), hof van beroep had geoordeeld
dat privébedrijf en BE staat dit hadden moeten voorzien, en dat de normale hinder
overstegen was -> feitenrechter had dat bedrijf en BE staat aangesteld voor
schadevergoeding te betalen -> BE staat was niet akkoord met uitspraak van
feitenrechter -> ging naar cassatie. Cassatie hebben op zelfde manier gehandeld bij
kanaal- en schoorsteenarrest -> cassatie heeft oordeel van feitenrechter verbroken 2
belangrijke mijlpaalarresten
Schoorsteenarrest: eiser in cassatie bouwt appartement, hij verhoogt
gemeenschappelijke muur -> schoorsteen buurman werd verstikt (geen luchtcirculatie
meer zoals voorheen) -> buurman naar rechter gegaan om bouwer van appartement AH
te stellen -> feitenrechter oordeelde dat bouwer geen fout had begaan maar wel dat het
de normale burenhinder te boven ging -> buur had recht op schadeloosstelling -> bouwer
vond dat dit om een onrechtmatige daad ging dus vocht tis arrest aan
ZEKER DEZE 2 ARRESTEN EENS LEZEN OP HOF VAN CASSATIE SITE
o Beperkingen van publiekrechtelijke aard (tussen overheid en burger)
Onteigening (=door beslissing van overheid iemand zijn eigendomsrecht
afnemen -> kan niet zomaar (beschreven in art. 16, 1)) bv overheid wilt treinspoor
leggen waar er een huis staat van iemand -> onteigening (maar hier zal dan een
schadeloosheidvergoeding tegenover staan) Beide partijen zullen tot een
compromis moeten komen; indien niet -> vrederechter zal knoop moeten
doorhakken (eigendomsrecht wordt ontnomen; je bent niet langer eigenaar)
Opeising door de overheid (=het recht om over u eigendom te beschikken wordt
je ontnomen voor gedurende een bep periode)
BURENHINDER: ART 544 OF 1382?
Kan je behandelen op 2 manieren (adhv 2 artikels)
o Art. 1382 BW (fout-schade-causaal verband) -> foutAH
o Fout: inbreuk rechtsregel (overtreding v/e rechtsnorm) -> zal leiden tot een
schadeloosstelling indien er schade volgt en er een oorzakelijk verband is tussen de
schade en de fout. / zorgvuldigheidsplicht (niet gedragen als een normale
zorgvuldige huisvader -> abstract -> feitenrechter beslist hierover of je aan
zorgvuldigheidsplicht hebt voldaan of niet)
o Schade:
Geringste/kleinste schade komt in aanmerking (ALLE schade komt in
aanmerking)
Integrale schadevergoeding (=volledige)
Schadeloosstelling
3
, o Herstel in natura: onrechtstreeks bv isoleren/ rechtstreeks bv
stopzetten
o Pecuniaire vergoeding: indien herstel in natura niet meer
mogelijk
Oorzakelijk verband: soms moeilijk te bewijzen
o Art. 544 BW -> evenwichtsleer
Verschil met 1382: hier foutloze AH (burenhinder wordt niet aangepakt met de fout die is
gemaakt)
Burenhinder zonder fout (mijn eigendomsgenot wordt verstoord door
handelingen v/e andere, andere kan verplicht worden om mij schadeloos te
stellen)
Cassatie 6 april 1960: kanaal- en schoorsteenarrest
Bv uitvoeren van bouwwerken: evenwicht tussen eigenaars wordt vaak
verstoord door werken: aannemer voert werken correct uit,
opdrachtgever geeft ook juiste instructies, architect juiste plannen,
overheid heeft vergund, TOCH zijn er burgers die schade lijden (als de
normale hinder overschrijdt wordt-> schadevergoeding) Bv er komen
barsten in je woning door werken -> kan niet beschouwd worden als
normale hinder -> schadeloosstelling
Hinder overschrijdt normale hinder uit nabuurschap -> “rechtmatige en
passende compensatie”
Doel: herstel van evenwicht tussen erven (=onroerende goederen)
Objectieve AH: je bent AS zonder fout (AS door vastgestelde schade) ->
barsten bij uitvoering van werken; je bent objectief AS, productAH:
fabrikant van product dat gebrek vertoond, AH voor medische schade; bij
operatieve ingrijp overlijdt er iemand zonder dat er fout is begaan ->
nabestaanden kunnen schadeloosstelling kunnen verkrijgen
Zie ook art. 16 GW
o BURENHINDER: ART 544 BW?
3 cumulatieve vw (= alle 3 moeten vervuld zijn om 544 toe te kunnen passen)
Nabuurschap (moeten dus buren zijn) tussen slachtoffer en storende
partij
Normale en aanvaardbare burenhinder is overschreden (overlast)
Causaal verband tussen schade en activiteit v/d storende nabuur
Deze 3 van toepassing 544 is aan de orde!!
1ste vw: NABUURSCHAP TUSSEN SLACHTOFFER EN STORENDE PARTIJ
Niet alleen toepasselijk op aanpalende/ aangrenzende/ aanliggende/
naburige erven (je kan dus ook burenhinder inroepen als je niet de
onmiddellijke buur bent; moet wel in de omgeving zijn)
Soevereine beoordeling door de rechter (=absoluut, onafh rechter,
soeverein: moet zich niet verantwoorden, kan wel deskundige
hiervoor inroepen)
Nabuurschap veronderstelt niet dat buren ook titularis zijn v/h
eigendomsrecht
o Ook vruchtgebruiker, huurder, enz.: titularis zakelijk of een
persoonlijk recht over één v/d attributen v/h
eigendomsrecht -> kunnen ook iets vorderen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller student608. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.67. You're not tied to anything after your purchase.
