Thema 4, VWO 6: Bescherming
P. 1 De huid en bescherming
De huid beschermt het lichaam tegen invloeden van buiten en gaat ook waterverlies door
verdamping tegen.
De huid en het onderhuidse bindweefsel
Huid bestaat uit twee lagen:
Opperhuid
o Hoornlaag
Dode, verhoornde epitheelcellen
(dekweefselcellen)
Beschermt tegen beschadiging,
uitdroging en infecties
o Kiemlaag
Levende epitheelcellen
Onderste laag deelt
voortdurend, de bovenliggende
lagen cellen schuiven op naar
buiten, verhoornen en sterven af
Bevatten pigmentvormende cellen: de melanocyten, deze vormen het
donkere pigment melanine en geven dit via hun uitlopers aan de nabij
gelegen opperhuidcellen af. Deze vorming van melanine wordt gestimuleerd
door blootstelling van de huid aan zonlicht, melanine beschermt de delende
cellen in de kiemlaag tegen de schadelijke invloed van ultraviolette straling
Geen bloedvaten in opperhuid, cellen krijgen zuurstof via weefselvloeistof
van lederhuid
Door de opperhuid heen steken haren, haren groeien vanuit haarzakjes. In
haarzakjes bevinden zich talgklieren die talg afscheiden. Talg is een vettige
stof die het haar en de hoornlaag soepel houdt.
Lederhuid
o Bestaat grotendeels uit bindweefselcellen. In de lederhuid liggen:
Zintuigcellen
Uitlopers van zenuwcellen
Haarspiertjes
Bloedvaten
Zweetklieren
Onderhuidse bindweefsel
o Onder de huid light het onderhuidse bindweefsel, in het onderhuidse bindweefsel
ligt vet opgeslagen in vetcellen. Vet heeft een warmte-isolerende werking
Temperatuurregulatie
Huid speelt belangrijke rol bij de regeling van lichaamstemperatuur.
Het lichaam geeft via de huid warmte af aan de omgeving, deze warmteafgifte is groter naarmate het
verschil tussen de temperatuur van de huid en de omgevingstemperatuur groter is.
De temp. Van de huid kan worden geregeld door:
de bloedvaten in de huid te verwijden
productie van zweet, zweet bestaat voornamelijk uit water en zouten, door verdamping van
het water uit zweet wordt warmte aan het lichaam onttrokken
, Evolutie – huidskleur
Tijdens evolutie is bij de mensen een groot deel van de beharing verdwenen. Hierbij veranderde de
huidskleur van blank naar zwart. Net als een vacht, beschermt een zwarte huidskleur tegen uv-
straling. Een teveel aan uv-straling kan leiden tot huidkanker en beschadigt foliumzuur (vit. B11)
In een blanke huid wordt veel sneller vitamine D gemaakt dan in een donkere huid. Een tekort aan
vitamine D veroorzaakt rachitis die o.a. leidt tot afwijkingen aan het beenderstelsel en het immuun
stelsel
P. 2 Afweer
Pathogeen = ziekteverwekkend
Het bindringen van ziekteverwekkers in je lichaam noem je een infectie
ontstaat bij bacteriën, schimmels en dieren vooral door giftige stoffen die ze afgeven.
Schimmels infecteren meestal de huid of de luchtwegen, terwijl bacteriën, virussen en
eencellige dieren vaak het lichaam binnendringen.
Stoffen en cellen die niet in je lichaam thuishoren worden lichaamsvreemd genoemd
Virus:
Bestaat uit een molecuul DNA en RNA met daaromheen een eiwitmantel
Is veel kleiner dan een bacterie
Kunnen zich niet zelfstandig voortplanten
o Gebruiken hiervoor specifieke gastheercellen, na aanvechting aan receptoren op de
gastheercel vindt er een proces plaats waarbij hun DNA of RNA terechtkomt in het
cytoplasma, in de gastheercel vindt dan vermenigvuldiging van het virus plaats
Virusinfectie = virale infectie
Virussen kunnen hun gastheer op verschillende manieren ziek maken
o Door cellen te doden
o Door beschadiging door afgifte van eiwit verterende enzymen
o Door geïnfecteerde cellen toxinen te laten produceren, waardoor de cel beschadigd
raakt of sterft
De eerste verdedigingslinie
Huid + slijmvliezen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller eslin-pleunis. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.42. You're not tied to anything after your purchase.