Class notes
Internationale geschiedenis HHS - Geschiedenisles aantekeningen
- Course
- Institution
aantekeningen van de lessen van internationale geschiedenis
[Show more]
Seller
Follow
BerryDG
Reviews received
Content preview
SamenvattingInternati onale geschiedenis
Wereldrijken
Deel 1 Wereldrijken rond 1500
Tot 1500
Verschillende ‘wereldrijken’, die – hoewel er handelscontacten waren (Zijderoute) –
onafhankelijk van elkaar functioneerden.
Machtsverhoudingen lagen niet vast.
China was verreweg het grootste, machtigste en hoogst
ontwikkelde rijk.
Europa was – sinds de val van het (West-) Romeinse Rijk
een samenraapsel van staten en staatjes.
Amerika was nog niet ‘ontdekt’.
Sheng He: China’s kortstondige interesse in de
wereld.
Ontdekkingsreizen met enorme vloot
1405 – 1433.
Daarna verbood de Keizer verdere ontdekkingsreizen en de vloot werd vernietigd.
Wat zegt dit over China?
Autocratie, de keizer had de positie en de macht om de hele vloot te vernietigen.
Het Chinese Rijk
Voelde zich bedreigd door Mongoolse en Russische expansie.
Rond 1700 bracht de Qing-dynastie veel omringende volkeren onder Chinees Bestuur.
‘Vereniging’ in plaats van verovering. Geen ambitie tot verdure expansie.
Inheemse culturen werden niet ‘gesinificeerd’. Er kwam wel een einde aan het
nomadenbestaan in Centraal Azie.
Bleef een ‘gesloten rijk’ tot het midden van de negentiende eeuw
Was in zichzelf gekeerd
‘Rijk van het Midden’: China voelde zich het centrum van de wereld.
Pas in de negentiende eeuw werd China met geweld opengebroken door koloniale
bemoeiienis vanuit Europa.
China 6 maart 2021
China has built the world's largest navy (vloot). Now what's Beijing going to do with it?
Vanaf ca. 1500: ontstaan van de ‘moderne’ wereld in Europa.
Belangrijke kenmerken van de Moderne Tijd (de zaken die vanaf toen veranderden):
beheersing van natuur en samenleving door wetenschap en techniek
effectieve stelsels van belastingheffing en rechtshandhaving
moderne geneeskunde en volksgezondheidszorg
oorlogvoering met modern wapentuig
snelle communicatiemiddelen
democratisering
, individualisering
voortdurend streven naar vernieuwing, verandering en verbetering
Nieuwe Tijd 1: Vroegmoderne tijd 1500 – 1700
Europa in 1500
Geen ‘rijk’, maar een verzameling staatjes die onderling constant aan het vechten waren.
Geen eenheid van godsdienst:
Rond 1000 – scheuring tussen Orthodox en Katholiek
Na 1500 reformatie
Wedijver en oorlog tussen staten leidde tot steeds effectievere ‘administratie’. Een goed
functionerend belastingsysteem is cruciaal om een oorlog te kunnen winnen.
Heraclitus schreef ca. 500 v. Chr. al: ‘Oorlog is van alles de vader, maar ook van alles de
koning, en die hier heeft hij goden laten zijn, maar die daar mensen, die heeft hij tot slaven
gemaakt, maar deze tot vrijen.’
De Europese expansie vanaf 1500s
Genua en Venetië, Sevilla, Lissabon en Amsterdam waren de havensteden waar de mondiale
expansie van Europa begon.
Ontdekkingsreizen leidden tot handelsrelaties en later veroveringen.
In tegenstelling tot andere rijken die aanpalende gebieden veroverden vond de expansie ver
weg, aan de andere kant van de oceaan plaats.
De kolonisatie van Amerika
Waarom Europa?
West-Europese landen als Spanje, Portugal, Franrijk, Nederland en Engeland liggen relatief
dicht bij Amerika.
Europa had een enorme achterstand in te halen. Machthebbers stimuleerden de handel.
Toegang tot Aziatische handelswaar liep via het Ottomaanse Rijk. Men zocht directe toegang
tot Azië.
Columbus zocht een nieuwe route naar Azië en kwam in 1492 per ongeluk in Amerika
terecht. Vandaar dat wij de oorspronkelijke bewoners van Amerika nog steeds ‘Indianen’
noemen.
Redenen van het ‘succes’ van de Europese kolonisatie van Amerika
De inheemse volkeren, waaronder hoogontwikkelde rijken als die van Inca’s en de Maya’s,
waren niet bestand tegen Europese ziektes.
Op sommige plaatsen stierf naar schatting wel 90% van de inheemse bevolking aan deze
ziektes.
Zo ontstond ruimte voor nieuwkomers.
De Amerika’s werden door immigratie uit Europa en (gedwongen) vanuit Afrika cultureel en
economisch volledig veranderd.
Landbouw en veeteelt op Europese manier veranderden het landschap drastisch.
Anderzijds werden ook veel Amerikaanse producten door Europeanen overgenomen:
aardappelen, mais, tabak, cassava.
Vooral de aardappel ontwikkelde zich tot volksvoedsel nummer 1 in Europa.
Amerikaanse kolonies (direct bestuurt vanuit Spanje)
Van groot belang was ook de vondst van goud- en zilvermijnen.
, Hierdoor een enorm handelsvoordeel.
Mercantilisme: in het vroegmoderne denken over economie ging men er vanuit dat landen
machtiger worden naarmate ze meer goud en zilver bezitten. De manier om dit te bereiken
was meer te exporteren dan te importeren.
Met goud en zilver hadden de Europese staten een gewild ruilmiddel in handen voor de
handel met Azie.
Latijns-Amerika kende een op ras gebaseerde stratificatie, maar de grenzen tussen, inheems,
gemengd en ‘Spaans’ waren vloeiend. De belangrijkste overheidsfuncties waren echter
gereserveerd voor ‘Spaanse Spanjaarden’ van over zee.
Plantagelandbouw (suiker) in Brazilie, de Guyana’s en het Caribisch gebied was gebaseerd op
Afrikaanse slavenarbeid.
Noord Amerika
In wat tegenwoordig de VS en Canada zijn vestigden zich Europese migranten die zich vooral
als kleine boeren vestigden.
Sommigen waren uitgeweken om aan religieuze onderdrukking te ontkomen (Pilgrims en
andere ‘puriteinen’, strenge protestanten)
‘protestants karakter’ Noord-Amerika in tegenstelling tot het katholieke Zuiden.
Aanvankelijk was Latijns-Amerika veel hoger ontwikkeld dan de boerensamenleving van
Noord-Amerika
Even nadenken: de effecten van demografie
De relaties tussen bevolkingsgroepen in zowel Zuid- als Noord-Amerika kun je als racistisch
kenschetsen.
In Latijns Amerika behoorde echter, doordat na ‘het grote sterven’ de bevolking zich weer
herstelde, een hoog percentage oorspronkelijke bewoners over: ‘Indianen’. In Noord-
Amerika bleef dit percentage erg klein en maakte niet of nauwelijks onderdeel uit van de
koloniale samenleving.
In Latijns Amerika kregen ‘gemengdbloedigen’ (mestiezen), afkomelingen van Europeanen en
Indianen een aparte status.
Wat was het effect op de samenleving?
(niet beantwoord)
Even nadenken: de effecten van rechtsregels
In Latijns Amerika kregen ook afkomelingen van Europeanen en Afrikanen, een aparte status.
In de VS werden nakomelingen van (meestal) witte slavenhouders en zwarte slavinnen tot de
‘zwarten’ gerekend.
‘Gemengdbloedigen’ bleven meestal slaaf, al kwam ook hier wel ‘manumissie’, letterlijk
‘handlichten’: vrijkopen van slaven, voor.
In welke samenleving zouden de rassentegenstellingen het hoogst zijn?
Noord-Amerika ‘
Het Russische Rijk
De kern van het Russische Rijk was het leengoed Moskou. (Leengoed van de Mongoolse
heersers van de ‘Gouden Horde’)
Van daaruit werd een groot deel van de Aziatische landmassa, het tegenwoordige Rusland,
veroverd.
Motieven:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller BerryDG. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
77254 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now