Summary
Samenvatting Economie
- Course
- Institution
Samenvatting van het vak Economie, gedoceerd door Vermeulen
[Show more]
Seller
Follow
wallyfh
Reviews received
Content preview
EconomieInhoud
Table of Contents
Inhoud...................................................................................................................................................1
4.1.4. Normale goederen en Giffen-goederen.............................................................................24
4.1.5. De prijselasticiteit van het aanbod.....................................................................................25
5.3.5. Belasting op consument of producent?.............................................................................34
5.4. De woonbonus: een subsidie voor de koper?...........................................................................35
9. Winst, output en volmaakte mededinging.......................................................................................42
9.1. De output en prijs van de winstmaximaliserende onderneming..............................................42
9.1.1. De vraagfunctie van de onderneming: de keuze van output versus prijs...........................42
9.1.2. Opbrengsten, kosten en winst...........................................................................................43
9.1.3. Twee regels voor winstmaximalisatie................................................................................46
9.2. Individueel aanbod van de competitieve onderneming............................................................47
9.2.1. Gemiddelde en marginale opbrengsten voor de competitieve onderneming...................47
9.2.2. Het aanbod van de individuele onderneming op korte termijn.........................................48
9.2.3. Het aanbod van de individuele onderneming op lange termijn.........................................49
9.3. Marktevenwicht bij volmaakte mededing................................................................................50
9.3.1. Kenmerken van de competitieve marktvorm.....................................................................50
9.3.2. De marktvraag, het marktaanbod en het marktevenwicht op korte termijn.....................50
10. Monopolie en onvolmaakte mededinging.....................................................................................53
10.1. Monopolie: definitie en oorzaken...........................................................................................53
10.1.1. Technologische belemmeringen......................................................................................53
10.1.2. Wettelijke belemmeringen..............................................................................................54
10.2. De outputkeuze van de monopolist in geval van uniforme prijzen.........................................54
10.3. Prijsdiscriminatie.....................................................................................................................55
10.3.1. Perfecte prijsdiscriminatie...............................................................................................55
10.3.2. Prijsdiscriminatie door marktsegmentatie.......................................................................55
10.3.3. Prijsdiscriminatie door zelfselectie...................................................................................56
10.4. Onvolmaakte mededingen (als vervanging hoofdstuk 11)......................................................56
12. De onzichtbare hand?....................................................................................................................58
12.1. Coördinatie en arbeidsverdeling.............................................................................................58
12.1.1. Traditie en sociale normen..............................................................................................58
12.1.1. Traditionele systemen......................................................................................................58
12.1.2. Bevelsystemen.................................................................................................................59
, 12.1.3. Marktsystemen................................................................................................................59
12.1.4. De werkelijkheid is ingewikkeld.......................................................................................60
12.2. Pareto-efficiëntie en verdeling................................................................................................60
12.2.1. Pareto-efficiëntie.............................................................................................................60
12.2.2. Volmaakte mededinging en Pareto-efficiëntie.................................................................61
12.2.3. Verdeling van de welvaart...............................................................................................63
12.3. Marktfalingen..........................................................................................................................64
12.3.1. Onvolmaakte mededinging (MKj ≠ Pj)..............................................................................64
12.3.2. Externe effecten (MKj ≠ MMKj)........................................................................................65
12.3.3. Publieke goederen (MPBij ≠ MBB)...................................................................................65
12.3.4. Imperfecte rationaliteit (MPBij ≠ MBBij)..........................................................................66
12.3.5. Asymmetrische informatie (MPBij ≠ MBBij).....................................................................66
12.4. Overheid en markt..................................................................................................................67
12.4.1. Zonder overheid geen markt, of: de markt is een keuze..................................................67
12.4.2. De signaal- en coördinatiefunctie van het prijsmechanisme............................................67
12.4.3. Overheidsfalingen............................................................................................................67
13. Publieke goederen en externe effecten.........................................................................................68
13.1. Publieke goederen..................................................................................................................68
13.1.1. Niet-uitsluitbaarheid en niet-rivaliteit in consumptie......................................................68
13.1.2. Quasi-publieke goederen.................................................................................................68
13.1.3. Maatschappelijk wenselijk aanbod van zuiver publieke goederen..................................69
13.1.4. Het vrijbuitersprobleem...................................................................................................70
13.2. Externe effecten......................................................................................................................71
13.2.1. Positieve en negatieve externe effecten in productie en consumptie.............................71
13.2.2. Pareto-efficiëntie bij externe effecten en het ‘optimale’ vervuilingsniveau....................72
13.2.3. Uitstootnormen...............................................................................................................73
13.2.4. Milieuheffingen................................................................................................................73
13.2.5. Verhandelbare emissierechten........................................................................................75
14. Verdeling........................................................................................................................................76
14.1. Verdeling van wat?.................................................................................................................76
14.1.1. De primaire verdeling: inkomen uit arbeid en uit vermogen...........................................76
14.1.2. Beschikbaar inkomen.......................................................................................................76
14.1.3. Welvaart..........................................................................................................................77
14.1.4. Gezinsgrootte en equivalentieschalen.............................................................................77
14.1.5. Verklaringen voor veranderingen in ongelijkheid............................................................78
14.2. Personele verdeling................................................................................................................78
14.2.1. De statistische verdeling van het beschikbaar gezinsinkomen.........................................78
14.2.2. Decielverdeling................................................................................................................79
, 14.2.3. Lorenz-curve....................................................................................................................79
14.2.4. Ongelijkheidsmaatstaven.................................................................................................79
14.2.5. Hoe groot is inkomensongelijkheid en neemt deze toe?.................................................80
14.3. Armoede.................................................................................................................................81
14.3.1. Een absolute definitie van armoede................................................................................81
14.3.2. Een relatieve definitie van armoede................................................................................82
14.3.3. De armoede in rijke landen..............................................................................................82
15. Herverdeling..................................................................................................................................83
15.1. Enkele cijfers...........................................................................................................................83
15.2. Inkomstenbelasting.................................................................................................................83
15.2.1. Gemiddelde en marginale aanslagvoet............................................................................83
15.2.2. Effectieve gemiddelde en marginale aanslagvoeten........................................................84
15.2.3. Principes van belastingheffing.........................................................................................84
15.3. Sociale zekerheid....................................................................................................................85
15.3.1. De verschillende takken van de sociale zekerheid...........................................................85
15.3.2. De financiering van de sociale zekerheid.........................................................................85
15.3.3. Effect van sociale bijdragen op de arbeidsmarkt.............................................................85
15.3.4. Basisprincipes van de sociale zekerheid...........................................................................86
15.3.5. Uitdagingen voor de sociale zekerheid............................................................................88
15.4. Alles heeft een prijs, ook herverdeling....................................................................................90
18. Macro-economische analyse: wat en waarom?.............................................................................90
18.1. De economische kringloop en de wet van Say........................................................................91
18.2. Het belang van geld................................................................................................................91
18.3. Informatie- en coördinatieproblemen....................................................................................92
18.3.1. Voorbeeld 1: Investeringen..............................................................................................92
18.3.2. Voorbeeld 2: Spaarders....................................................................................................93
18.4. Van Keynes naar de klassieken en terug.................................................................................93
20. Het bbp als maatstaf van de economische activiteit......................................................................95
20.1. Nominaal en reëel bbp............................................................................................................95
20.2. De link tussen nominaal en reëel bbp: de bbp-deflator..........................................................96
20.3. Van niveau naar groei.............................................................................................................96
20.4. Groeicijfers als bril op wereld en geschiedenis.......................................................................97
20.5. Inflatie en nominale groei.......................................................................................................97
20.6. Groei van het bbp en welvaart................................................................................................98
24. De vraagzijde: de reële sfeer..........................................................................................................98
24.1. Relatie tussen verschillende macro-economische modellen..................................................99
24.2. Een eenvoudig model: een gesloten economie zonder overheid...........................................99
24.2.1. De private consumptie...................................................................................................100
, 24.2.2. De investeringen van de bedrijven.................................................................................100
24.2.3. De structurele vorm van een economisch model...........................................................101
24.2.4. Het evenwichtsniveau van de economische activiteit: numeriek voorbeeld.................101
24.2.5. De evenwichtsproductie: grafisch voorbeeld.................................................................101
24.2.6. De evenwichtsproductie: algebraïsche benadering.......................................................102
24.2.7. Comparatieve statica via de multiplicator......................................................................102
24.3. Een realistischer model: een open economie met overheid.................................................103
24.3.1. De impact van de overheid op de aggregatieve vraag...................................................103
24.3.2. De impact van de buitenlandse handel op de aggregatieve vraag.................................104
24.3.3. Het evenwichtsniveau in het algemeen model van de reële sfeer.................................105
24.3.4. De multiplicator in een open economie met overheid..................................................105
25. Het IS-LM-model..........................................................................................................................106
25.0,1. Het verband tussen de reële en de monetaire sfeer..........................................................106
25. Intermezzo: het evenwicht op de geldmarkt.......................................................................106
25.1. Het verband tussen de reële en de monetaire sfeer.............................................................107
25.2. De IS-curve............................................................................................................................107
25.3. De LM-curve..........................................................................................................................108
25. 4 Het evenwicht in het IS-LM-schema......................................................................................109
25.4.1. Het effect van een toename van de autonome investeringen.......................................109
25.4.2. Het effect van een expansief budgettair beleid.............................................................109
25.4.3. Het effect van een expansief monetair beleid...............................................................111
25.4.4. Macro-economisch beleid 2007-2008 en recessie 2009................................................111
25.5. Het IS-LM-model en de aggregatieve vraagcurve (AV)..........................................................112
25.5.1. Afleiding van de aggregatieve vraagcurve......................................................................112
25.5.2. Verschuivingen van de AV-curve....................................................................................113
26. Het aggregatieve aanbod.............................................................................................................114
26.1. Specifieke kenmerken van de arbeidsmarkt.........................................................................114
26.1.1. Rol van vakbonden en werkgevers (sociale partners)....................................................115
26.1.2. Imperfecte informatie....................................................................................................115
26.1.3. Loonrigiditeit..................................................................................................................115
26.2. Evenwicht op de arbeidsmarkt met vakbonden en prijszetters............................................116
26.2.1. De onderhandelingscurve..............................................................................................116
26.2.2. De prijszettingscurve......................................................................................................117
26.2.3. Het macro-economisch evenwicht op de arbeidsmarkt.................................................118
26.3. De aggregatieve aanbodcurve..............................................................................................119
26.3.1. Het natuurlijk outputniveau...........................................................................................119
26.3.2. Verschuivingen van de AA-curve....................................................................................120
27. Het AV-AA-model.........................................................................................................................121
,27.1. Het AV-AA-schema................................................................................................................121
27.1.1. De aggregatieve vraagcurve...........................................................................................121
27.1.2. De aggregatieve aanbodcurve........................................................................................121
27.2. Vraagschokken (AV)..............................................................................................................121
27.2.1. Positieve vraagschok in AV-AA-schema.........................................................................121
27.2.4. De financiële crisis en de recessie van 2009 in het AV-AA-schema (Great Recession)...123
27.3. Aanbodschokken (AA)...........................................................................................................123
27.3.1. Olieprijsschokken van jaren 70 in AV-AA-schema..........................................................123
27.4. Aanbodbeleid en structurele hervormingen.........................................................................125
27.4.1. Structurele hervorming arbeids- en outputmarkten......................................................125
27.5. AV-AA, inflatie en output gap...............................................................................................125
27.5.1. De oorzaken van inflatie op de lange termijn................................................................126
27.5.2. De verstorende effecten van inflatie..............................................................................126
27.5.3. AV-AA-schema met permanente inflatie en groei.........................................................126
27.5.4. Hyperinflatie en deflatie................................................................................................128
1. Wat is economie
1.1. Onderwerp en invalshoek
Verschillende definities, er zijn verschillende facetten:
o ‘Economics is the study of economies.’
Engelse taal onderscheid tussen “economics” = economische wetenschap
“economies”= economisch gebeuren
‘Economics is what economists do.’
, Economen maken gebruik van specifieke instrumentarium/invalshoek
‘The science which studies human behaviour as a relationship between ends and scarce
means which have alternative uses.’
Wetenschap die menselijk gedrag bestudeerd als relatie tussen doelstellingen en
schaarse middelen die verschillende gebruiken hebben
Mensen moeten keuzes maken bij bv. inkomen en vrije tijd
‘Economics is the study of how human beings coordinate their wants and desires, given the
decision-making mechanisms, social customs, and political realities of the society.’
‘Political Economy or Economics is a study of mankind in the ordinary business of life; it
examines that part of individual and social action which is most closely connected with the
attainment and with the use of the material requisites of wellbeing.’
1.1. Een eenvoudige economische kringloop
1.1.1. Consumptie
Welvaart van een maatschappij hangt onder andere af van de behoeftebevrediging van de
leden van die samenleving
o Economische term is consumptie met consument
o Consument consumeert niet zijn volledige inkomen
Sparen is niet-consumeren
Sparen is uitgestelde consumptie (tijdsdimensie)
Meeste consumptiegoederen verdwijnen door ze te gebruiken: maaltijden, benzine,…
‘Duurzame’ consumptiegoederen verslijten wel, maar worden niet noodzakelijk onbruikbaar:
kleding, woonhuizen, auto’s,…
1.1.1. Productie, toegevoegde waarde en inkomen
‘Productie’ omvat alle activiteiten waardoor goederen en diensten tot stand gebracht
worden en op de gepaste tijd en plaats ter beschikking worden gesteld aan consumenten
o Goederen die geproduceerd worden, MAAR ook diensten zoals een kapper valt hier
onder, het is altijd ter beschikking
Productieproces is uiterst ingewikkeld: Zet input om naar output
o Denk aan voorbeeld broodjeszaak
Kapitaalgoederen zijn door de mens geproduceerde duurzame productiemiddelen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller wallyfh. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.68. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now