Wat is Maatschappijleer?
Paragraaf 1: De samenleving
Samenleven
Samenleven doe je in het klein en in het groot. Met je gezin leef je in een kleine groep. Maar
in groter verband leef je samen met je vrienden, klasgenoten of collega’s. Dit noemen we je
sociale omgeving. Je ziet deze mensen regelmatig. Ook leef je met miljoenen onbekenden.
Samen vormen jullie samen de maatschappij.
Je hebt anderen nodig
Je kan niet zonder andere mensen. Je hebt andere mensen nodig om te overleven. Alles wat
jij dagelijks gebruikt is gemaakt door anderen. Er is ook van alles voor je geregeld, de bus,
trein, internet, verkeer, winkels.
Afspraken maken
Iedereen is afhankelijk van elkaar. Daarom zijn er regels zodat we kunnen samenwerken en
samenleven.
Welke twee regels zijn er?
Gedragsregels
Wetten
Over veel gedragsregels hoef je nauwelijks na te denken, je doet dit automatisch omdat
iedereen het zo doet. Er zijn allemaal wetten en wetsregels gemaakt door politici zodat wij
naar school gaan, geld krijgen, enz.
Wat leer je bij maatschappijleer?
Hoe de Nederlandse samenleving in elkaar zit: welke regels zijn er en hoe leren mensen die
kennen? Wat kan er mis gaan? Hoe los je politieke problemen op?
, Maatschappijleer
Paragraaf 2: Hoe maken we keuzes?
De een vind het heel normaal om te blowen of roken. Anderen gaan hier nooit aan
beginnen. Dit komt omdat iedereen andere dingen belangrijk vindt en verschillende keuzes
maakt. Er zijn kernbegrippen om te begrijpen waarom dit zo is. Dat zijn:
Waarden en normen
Belangen
Macht
Waarden en normen
Waarden zijn dingen die je belangrijk vind in het leven. Voorbeelden hiervan eindigen altijd
op “heid”. Bijvoorbeeld: veiligheid, gezondheid, eerlijkheid, enz.
Door waarden ontstaan altijd normen. Hoe bereik je jouw waarden? Als jouw waarde
bijvoorbeeld gezondheid is, dan is een norm van jou bijvoorbeeld veel sporten.
Normen zijn regels over hoe jij en anderen zich moeten gedragen. Hoe moet iemand zich
gedragen om een waarde te bereiken?
Sommige waarden en normen vinden bijna iedereen belangrijk. Bijvoorbeeld: gelijkheid als
waarde en niet discrimineren als norm. Sommige van deze algemene normen staan als
geschreven regels in wetten en reglementen. Ongeschreven regels zijn bijvoorbeeld niet
lopen op een autoweg of altijd rechts aanhouden, want die spreken voor zich.
Belangen
Bij keuzes die mensen maken spelen belangen een rol. Een belang is het voordeel dat je
ergens van hebt. Soms zijn er tegenstellende belangen: De een wilt bijvoorbeeld goedkoop
vliegen voor reizen, maar de ander wilt juist het vliegen duurder maken omdat het
milieuvervuilend is. Dit is een belangentegenstelling: het belang van de een botst met het
belang van de ander.
Macht
Het derde kernbegrip bij maatschappijleer is macht. Macht is de mogelijkheid om het gedrag
van anderen te beïnvloeden. Invloed of zelfs druk op iemand anders uitoefenen,
bijvoorbeeld: “Jij gaat toch zeker ook naar het schoolfeest?” In een vriendengroep kan de
mooiste of slimste van de groep ook iedereen beïnvloeden, maar je ouders kunnen dit
bijvoorbeeld ook. Zij kunnen je verbieden om dingen te doen. De overheid speelt ook een rol
bij macht. De overheid kan je bijvoorbeeld verbieden om alcohol te drinken.
, Maatschappijleer
Machtsmiddelen
Om macht uit te voeren, heb je machtsmiddelen nodig: middelen waarmee je het gedrag
van anderen kunt beïnvloeden. Dit kan bijvoorbeeld je beroep zijn: als zwemleraar ben jij de
baas over de kinderen.
Wat zijn de belangrijkste machtsmiddelen?
Je functie of beroep
een docent kan je strafwerk geven
Je speciale kennis en vaardigheden
een dokter schrijft je medicijnen voor die je moet innemen
Je aanzien of status
de paus vraagt gelovigen geen voorbehoedsmiddelen te gebruiken
Je overtuigingskracht
de verkoper praat zo goed, dat je iets koopt waar je later spijt van hebt
De hoeveelheid geld ie je hebt
een Franse voetbalclub koopt voor 222 miljoen euro een speler van een Braziliaanse
voetbalclub.
Het aantal mensen dat gezamenlijk iets wil
honderden tegenstanders van zwarte piet demonstreerden op het beursplein in
Amsterdam
Het gebruik van geweld
bij een vechtpartij in een discotheek vallen zes gewonden
Paragraaf 3: Hoe onderzoek je de samenleving?
Er gaan vaak veel dingen goed in de samenleving, maar ook veel fout. Alcoholmisbruik of
uitgaansgeweld is een voorbeeld van een maatschappelijk probleem.
Wat zijn de vier kenmerken van een maatschappelijk probleem?
1. Veel mensen hebben er last van
2. Er zijn veel verschillende meningen over
3. Het krijgt veel aandacht in de media
4. Het moet opgelost worden door de politiek
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller andrschilder. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.50. You're not tied to anything after your purchase.