Summary
Hoofdstuk 5 evolutie Samenvatting Biologie voor Jou Havo 4
- Course
- Level
- Book
samenvatting hoofdstuk 5 evolutie met oefenopgaven
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
emelieborth
Content preview
Biologie H5 EvolutieParagraaf 1, de indeling van de levende natuur
Binas 78
De levende natuur wordt ingedeeld in 3 domeinen; bacteriën, archaea en
eukaryoten.
De aanwezigheid van organellen (deel van een cel met een eigen functie
bijv. celkern)
- Prokaryote organismen (bacteriën en archaea) hebben geen celkern,
vacuolen, mitochondriën of endoplasmatisch reticulum, eencellig.
- Eukaryoten organismen (schimmels, planten en dieren) hebben wel
celkernen, vacuolen, mitochondriën en een endoplamatisch
reticulum, eencellig of meercellig.
- Protisten; restgroep eencellige eukaryoten, en meercellig planten
die niet goed zijn in te delen bij schimmels, planten en dieren.
- Wel celwanden; bacteriën, archaea, schimmels en planten.
Organische stoffen; afkomstig van organismen of van producten van
organismen.
- Relatief grote, ingewikkeld gebouwde moleculen.
- De moleculen bevatten altijd een of meer koolstofatomen.
- Bijv. koolhydraten, eiwitten, vetten.
Anorganische stoffen; zowel in organismen voorkomend als in de levenloze
natuur.
- Kleine, eenvoudig gebouwde moleculen
- Bijv. koolstofmono-oxide, koolstofdioxide, water, keukenzout,
zuurstofgas.
Autotrofe organismen; kunnen organische stoffen maken uit alleen
anorganische stoffen.
- Hebben geen andere organismen nodig voor hun voedsel.
- Nemen anorganische stoffen op uit hun milieu.
- Planten en enkele soorten bacteriën en archaea.
Heterotrofe organismen; kunnen geen organische stoffen maken uit alleen
anorganische stoffen.
- Hebben andere organismen nodig voor hun voedsel.
- Nemen organische en anorganische stoffen op uit hun milieu.
- Schimmels en dieren en de meeste soorten bacteriën en archaea.
Individuen behoren tot 1 soort als ze in staat zijn zich onderling voort te
planten en daarbij vruchtbare nakomelingen voort te brengen. Een soort
bestaat uit een of meer populaties; een groep individuen van dezelfde
soort in een bepaald gebied die samen een voortplantingsgemeenschap
vormen.
Linnaeus voerde de binaire naamgeving in. Iedere soort heeft;
- Een geslachtsnaam= voorop en met hoofdletter.
- Een soortaanduiding= met kleine letter.
- Vaak nog de naam (afgekort) van de naamgever.
, - Bijv. Bellis perennis L. (madeliefje)
Paragraaf 2, prokaryoten
Prokaryoten; bacteriën en archaea.
Bacteriën
- Veel soorten hebben slechts 1 kringvormig chromosoom. Bij
sommige soorten komen ook plasmiden voor; kleinere, kringvormige
chromosomen.
- Voortplanting voornamelijk door deling.
- Pathogene bacteriën kunnen ziekten veroorzaken (bijv. cholera,
longontsteking, tuberculose)
- De meeste zijn heterotroof: ze voeden zich met dode resten van
organismen.
- Cyanobacteriën zijn autotroof; ze bevatten chlorofyl en blauwe
pigmenten.
- Bacteriën worden door de mens gebruikt bij; de productie van
sommige producten (yoghurt, kaas), de productie van
wasmiddelenzymen, de afvalwaterzuivering en de productie van
geneesmiddelen en hormonen.
Paragraaf 3, eukaryoten
Schimmels
- Zijn heterotroof; ze voeden zich met dode resten van organismen.
- Gisten zijn eencellige schimmels. Ze worden ook tot de protisten
gerekend.
- Meercellige schimmels bestaan uit schimmeldraden. Ze planten zich
voort door sporen die ontstaan aan het uiteinde van
schimmeldraden die omhoog groeien, of in paddenstoelen.
- Schimmels kunnen ziekten veroorzaken (o.a. zwemmerseczeem)
- Schimmels worden door de mens gebruikt bij; de bereiding van
sommige voedingsmiddelen (o.a. brood, alcohol) en de productie
van penicilline (een antibioticum).
Planten
Hebben celwanden en hebben chloroplasten (bladgroenkorrels)
Worden ingedeeld in de 5 volgende stammen;
- Wieren (algen) worden ook tot de protisten gerekend. Bijv. boomalg
(eencellig en zeesla (meercellig)
- Mossen, bijv. haarmos
- Paardenstaarten, bijv. heermoes
- Varens, bijv. mannetjesvaren
- Zaadplanten; naaktzadigen, bijv. naaldbomen en bedektzadigen
(zoals appelboom en paardenbloem)
Dieren
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emelieborth. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $0.00. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now