Hoofdstuk 2
dinsdag 5 februari 2019
11:52
Paragraaf 1; Het zionisme
Geschiedenis van het Joodse volk: vanaf aartsvader Abraham (ca. 2000 v. Christus) tot in de
Romeinse tijd bewoonden de Joden Palestina. Diaspora: De verspreiding van de Joden over
de hele wereld, nadat de Romeinen hen tijdens een opstand hadden verslagen.
De joden hadden eerst geen vaderland; 'godsdienst was hun draagbaar vaderland', elk
paasfeest dachten ze 'volgend jaar in Jeruzalem.
Antisemitisme: Jodenhaat. In veel Europese landen woonden de Joden als minderheid ->
werden gediscrimineerd.
Het antisemitisme nam in de 19de eeuw af, door de mensenrechtenidealen van de
Verlichting.
Aan het eind van de 19de eeuw nam het juist weer toe, doordat het nationalisme
sterker werd.
Pogroms: aanvallen op de Joodse mensen en hun bezittingen
Mensen die vluchtten voor de pogroms:
1. Vertrokken naar landen zoals de Verenigde Staten en Argentinië, om een goed
bestaan op te bouwen.
2. Vertrokken naar Palestina, om dicht bij Jeruzalem te leven, waar in de Bijbelse tijden
hun voorouders leefden.
Zionisme: het streven van Joden om terug te keren naar Palestina.
Palestina was niet onbewoond; er woonden zo'n driekwart miljoen Arabieren.
Theodor Herzl (1860-1904): publiceerde in 1896 het boekje Der Judenstaat. Dit zorgde voor
nog meer zionisme.
Herzl had het proces van Alfred Dreyfus bijgewoond; de Dreyfusaffaire: veroordeling
op valse gronden van de Joodse kapitein Dreyfus wegens landverraad.
Herzl schetste in zijn boek
Een staat moderne voor de Joden, Israël geheten.
Een vlag, een gebedsdoek met een davidsster.
Een volkslied, het Hatikwa.
1897: De Zionistische Wereldorganisatie werd in Basel opgericht.
Paragraaf 2; De Balfourverklaring
2 november 1917: de Britse minister van Buitenlandse Zaken James Balfour zond een brief
aan de Zionistische Wereldorganisatie. Hierin verklaarde hij dat de Britten ook voor een
vestiging van de Joden in Palestina waren. Zijn redenen waren:
1. De Britse regering had medelijden met de slachtoffers van het antisemitisme;
2. De Britse regering zat in een oorlog en had weinig geld. Als zij de Joden zouden
helpen, zouden de Joodse bankiershuizen hen willen helpen;
3. De Britten zagen in het zionisme ondersteuning van hun imperialistische ambities. Een
westers gezinde staat in het Midden-Oosten zou een springplank kunnen vormen naar
het Suezkanaal en olievelden;
4. Chaim Weizmann, een zionist en chemicus, had de Britse regering geholpen met een
onmisbare grondstof voor dynamiet. Als dank wilde hij een nationaal tehuis voor zijn
volk.
, De twee beloftes van de Balfourverklaring waren tegenstrijdig:
Stichting Joods nationaal tehuis;
Bewaren van de rechten van de niet-Joodse gemeenschappen (Arabieren).
Januari 1919: overeenkomst tussen Chaim Weizmann en prins Feisal, dat de Joden en
Arabieren samen zouden werken aan de ontwikkeling van Palestina.
Feisal stelde wel als eis dat de Arabieren volledige onafhankelijkheid zouden krijgen.
Dat gebeurde niet; 1920 = Groot-Brittannië kreeg het mandaat over Palestina.
Paragraaf 3; Brits mandaat (1920 - 1974)
Palestina werd opengesteld voor veel Joden.
Palestina was een arm land met een onderontwikkelde Arabische bevolking. De
Britten hoopten dat de Arabieren zouden samenwerken met de Joden, die
kapitaal en kennis meebrachten.
Veel Joden leefden in kibboets: collectieve landbouwnederzetting in Israël, oorspronkelijk op
basis van socialistische idealen. -> ideologie: de Joden zouden een nieuw zelfbewustzijn
ontwikkelen door het werk op het land.
Joden veranderde moerassige gebieden in vruchtbare landbouwgrond.
Het aantal Joden groeide sterk, waardoor de Joden en Arabieren al snel tegenover elkaar
kwamen te staan.
1. De Arabieren hadden nationalistische gevoelens kregen. (als volgers van Syrië, Irak en
Egypte)
2. Joden en Arabieren vormden twee aparte levensgemeenschappen, en het bleek al
snel dat de Joden beter georganiseerd waren. De Joden vormden:
Joods Agentschap: Politieke organisatie van zionisten onder het Britse
Mandaatbestuur in Palestina. Het agentschap kocht grond en bestuurde de
Joodse gemeenschap in Palestina. Sinds 1948 bevordert het Agentschap de
immigratie naar Israël.
Histadroet: Joodse vakcentrale, opgericht tijdens het Brits mandaat. Zorgde voor
coöperaties, ziekenzorg, verzekeringen en beheer van kibboetsiem.
Hagana: Zionistisch-militante strijdgroep, opgericht in 1920 om Joodse kolonisten
in het Britse mandaatgebied Palestina te beschermen. Voorloper van het
Israëlische leger.
Mapai: Gematigd linkse politieke partij in Israël, opgericht in 1930 op basis van
zionistische-socialistische idealen, en lange tijd geleid door David Ben Goerion.
Sinds 1968 meestal Arbeiderspartij genoemd.
Mapai was verwant aan de Histadroet.
David Ben Goerion was de leider van de Mapai maar ook van het Joods
Agentschap.
De Arabieren konden weinig; ze waren iet georganiseerd. Het Joodse Nationale Fonds kocht
landbouwgrond op van de Arabische grootgrondbezitters. De Arabieren zagen de Joden op
hun stukken land trekken, en raakte hun bron van inkomen kwijt.
Hoop op samenwerking tussen Joden en Arabieren verdween.
De Britten merkte de strijd tussen de Joden en Arabieren op, en ze probeerde de
immigratiestroom te stoppen. Maar toen Hitler aan de macht kwam lukte dat niet meer; De
nazi's ontketenden een felle terreur tegen de Joden. De Joden konden niet naar de VS en
naar Canada, omdat daar strenge immigratiewetten waren. Veel Joden kwamen dus naar
Palestina.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dideeertink. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.90. You're not tied to anything after your purchase.