Huid
Algemene aspecten
Huidaandoeningen
Meestal niet levensbedreigend
Kunnen ernstig ongemak voor de patiënt veroorzaken
o Psychische en sociale impact
Rechtvaardiging voor (medicamenteuze) behandeling
Lokale toediening van geneesmiddel en/of indifferente basis
o Naast de farmacologische eigenschappen van een geneesmiddel is de basis belangrijk
voor het therapeutische effect
o Systemische bijwerkingen kunnen optreden als gevolg van (ongewenste) absorptie
Zeer ernstige huidaandoening: systemische aanpak
Lokale toepassing dermatica
Specifiek lokaal effect
Lokaal hogere concentraties geneesmiddel
Minder systemische belasting
Pas op voor sensibilisatie
Anatomie vna de huid
Fysiologie en functie van de huid
Epidermis
o Bescherming
o Vijf lagen
Buitenste laag: stratum corneum
Binneste vier lagen levend
o Verschillende diktes over het gehele lichaam
o Continue vernieuwing van cellen van binnen naar butien
o Keratinisering, vorming hoornachtige laag
Stratum corneum
o Buitenste laag van epidermis
o Dode, keratine bevattende cellen
o Barrière tegen water, micro-organismen, chemische stoffen, straling
o pH 5,4-5,9
o Lipoïdmembraan
,Productzorg Huid 10 maart 2020
Moleculen < 500 dalton passeren stratum corneum via passieve diffusie en
osmose
o Kan water opnemen (10-20% → 50-75%)
Occlusie, baden
Hydratatie verhoogt permeabiliteit
Dermis
o 3-5 mm dik
o Bloedvaten en zenuwen
o Voedt de epidermis
o Mechanische sterkte en elasticiteit
Hypodermis
o Subcutaan weefsel met vet
o Isolatie en bescherming
Haren, talgklieren, zweetklieren
Werking van dermatica
Oppervlaktewerking
Penetratie in de huid
Absorptie via de huid
o Systemisch effect
o Transdermale toediening
Biofarmacie van dermatica
Geneesmiddel (drug [compound], active substance, API)
o Oplosbaarheid in basis, partitiecoëfficiënt huid/basis, molecuulgrootte,
deeltjesgrootte (suspensie), lading, concentratie in basis
Drijvende kracht voor geneesmiddelpenetratie: passieve diffusie, osmose
Lipofiel geneesmiddel penetreert sneller in huid dan hydrofiel geneesmiddel
Basis (vehicle)
o Koelend, indrogend, beschermend, hydraterend
o Hydrofiel geneesmiddel penetreert sneller in de huid vanuit waterige basis dan
vanuit vette basis
Al gedeeltelijk opgelost
Oververzadigde oplossing door verdamping oplosmiddelen
Hulpstoffen (excipients)
o Penetratiebevorderaars
Ureum, salicylzuur
Organische oplosmiddelen (bijv. propyleenglycol, isopropylalcohol, dmso)
Emulgatoren
o pH basis in combinatie met pH huid
Occlusie
o Verhoogt absorptie
Contactoppervlak en dikte van aangebrachte laag
Plaats op het lichaam
o Huiddikte op plaats van toediening
Conditie van de huid
o Hydratatie
o Beschadiging → Epidermis is de enige barrière
Mechanisch → Wrijven, massage
, Productzorg Huid 10 maart 2020
pH huid en pH dermatica
Dermatologische preparaten met fysiologische pH (huid: 5,4- 5,9) geven minste irritatie
pH beïnvloedt dissociatie van zwak zuur of zwak basisch geneesmiddel
o In ongeïoniseerde vorm penetreert geneesmiddel sneller en beter in de huid
o Beïnvloeding absorptie en dus werking
o pH-partitietheorie
Waarop berust de keuze van de basis?
Conditie van de huid
o Herstelvochtbalans naar normale waarde
o Nat op nat, vet op droog
Nattende huidaandoening; vloeibaar preparaat
Droge huidaandoening; halfvast preparaat met vet
Plaats op het lichaam
o Behaarde huid: afwasbare basis
o Huidplooien: vermijd occlusie
Aanvaardbaarheid voor gebruiker
Verenigbaarheid met geneesmiddel
Fysische eigenschappen basis
Gebruikt voor optimalisering van de therapie
Indifferente therapie
Koelend of drogend door aanwezigheid vluchtige oplosmiddelen → Water, ethanol
Drogend en beschermend door gedispergeerde indifferente stoffen → Zinkoxide, talk,
zetmeel
Tegengaan dehydratatie met hydrofobe bestanddelen → Paraffine, vaseline, plantaardige olie,
glycerine
Pathofysiologische factoren
Medebepalend voor effectiviteit van een dermaticum
Penetratie sneller via dunnere huid dan dikkere huid
o Achter oor, ooglid, scrotum versus handpalm, voetzool
Penetratie sneller via beschadigde huid dan intacte huid
Penetratie sneller in gehydrateerd huid dan in droge huid
Doseren van dermatica
Fysische werking
o Ruim aanbrengen
o Zo frequent als nodig > 2x per dag
Farmacologische werking
o Dun aanbrengen
o 1-2x per dag
FTU → FingerTip Unit
o 1 FTU: streepje creme ofzalf met lengte van distale deel wijsvinger volwassene; 0,5 g
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jasmijn4855. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.52. You're not tied to anything after your purchase.