Summary
Samenvatting Rode loper van oedeem
- Course
- Institution
Samenvatting van het ziektebeeld oedeem, uitgewerkt door middel van rode loper.
[Show more]
Seller
Follow
Melkenie
Reviews received
Content preview
Oedeem en lymfoedeem in armen en benenZiektebeeld uitgewerkt door middel van “rode loper”.
Wat is oedeem?
Oedeem is het ophopen van vocht in het lichaam. De afvoer van vocht uit het lichaamsdeel is dan
kleiner dan de aanvoer. Oedeem kan op iedere plek in het lichaam ontstaan. Hier richten we ons op
extremiteiten (armen en benen). Het ontstaan van oedeem kan diverse oorzaken hebben. Twee veel
voorkomende oorzaken zijn: veneuze insufficiëntie en problemen in de afvoer van lymfe. Bij veneuze
insufficiënte is het lichaam niet in staat het bloed naar het hart terug te transporteren. Lymfoedeem
ontstaat door een probleem in het lymfesysteem. Oedeem kan zorgen voor verslechterde
wondgenezing, pijn en (permanente) beschadiging van weefsels.
Ontstaan van oedeem:
Nadat het bloed de capillairen is gepasseerd, is er weinig stuwing meer vanuit het hart. Om te zorgen
dat het bloed weer in het hart uitkomt is een aantal systemen van belang.
De spierpomp zorgt voor het indrukken van de venen, waardoor het bloed
weg wordt gestuwd.
In veel venen zitten kleppen, die richting het hart toe open kunnen staan.
Op deze wijze wordt er voor gezorgd dat het door de spierpomp verplaatste
bloed maar één kant op kan: richting het hart.
Spierweefsel dat rondom venen zit kan samenknijpen, wat een gunstige
invloed heeft op het terugstromen van het bloed.
De ademhaling zorgt voor een verlaging van de druk in de grote venen,
waardoor er een zuigende werking ontstaat.
Het hart oefent een licht zuigende werking uit bij samentrekking van de
kamers.
Als je ouder wordt, worden de veneuze kleppen slechter. Hierdoor kan
bloed makkelijker terug vloeien. Verminderde activiteit zorgt voor een slechtere spierpomp. Er
ontstaat veneuze insufficiëntie waardoor bloed slecht wordt afgevoerd en vocht zich ophoopt in de
extremiteiten. Vooral in de benen zal dat tot klachten leiden. Daar werkt de zwaartekracht het meest
tegen. Het bloed moet vanuit de voeten 1 tot 1,5 meter omhoog! Venen kunnen dan gaan kronkelen,
wat resulteert in varices (spataders, zie afbeelding). De afvoer van vocht uit de ruimte tussen de
cellen (interstitieel vocht) raakt belemmerd, waardoor oedeem optreedt. Verstoorde wondgenezing
is daar een gevolg van.
Ongeveer 75% van de mensen boven de 80 heeft last van varices.
Vrouwen hebben vaker dan mannen minder ernstige varices. Het
voorkomen van ernstige varices is gelijk verdeeld onder mannen en
vrouwen. Bij 25% van de gevallen van varices treden klachten op die
onbehandeld kunnen leiden tot een ulcus cruris (‘open been’).
Oedeem dat ontstaat door hartfalen, is het gevolg van een tekort aan
pompfunctie van de rechterzijde van het hart
(‘rechtsdecompensatie’). Het bloed hoopt zich op in het veneuze
stelsel, omdat het niet snel genoeg kan worden verplaatst richting de
kleine bloedsomloop.
, Lymfoedeem:
Een belemmerde afvoer door het lymfevaatstelsel resulteert ook in ophoping van vocht:
lymfoedeem. Dit kan aangeboren zijn, of kan ontstaan door beschadiging of bij langdurige veneuze
insufficiëntie.
Bij cliënten met lymfoedeem is er sprake van een vergrote kans op infecties en ontstekingen. Dit
wordt o.a. veroorzaakt door de grote hoeveelheid eiwitten en ontstekingsbevorderende stoffen in
het interstitieel vocht. Zeker bij wondzorg dient men hier alert op te zijn.
Lymfoedeem is te herkennen aan het Teken van Stemmer: als het niet mogelijk is om een huidplooi
vast te pakken bovenop de tweede teen, is er zeer waarschijnlijk sprake van lymfoedeem. De
afwezigheid van dit teken wil niet zeggen dat er geen sprake is van lymfoedeem. Vaak worden ook
vierkante tenen gezien ten gevolge van het dragen van strak schoeisel, ook wel ‘bloktenen’
genaamd. In het begin van het ontstaan van lymfoedeem is er sprake van ‘pitting’: er kan dan een
putje in de huid worden gedrukt, dat na loslaten blijft bestaan.
Verschil tussen oedeem en lymfoedeem:
In beide gevallen is er sprake van een zwelling door het ophopen van vocht. Bij lymfoedeem wordt
dit veroorzaakt door een tekort aan afvoer in het lymfestelsel. Hierdoor ontstaat er een teveel aan
stoffen het interstitieel vocht die normaliter door het lymfesysteem worden afgevoerd. Dit is bij
oedeem ten gevolge van veneuze insufficiëntie niet het geval. Chronische veneuze insufficiëntie kan
echter ook lijden tot lymfeoedeem, doordat het lymfesysteem overbelast raakt. De twee vormen zijn
dus nauw verbonden. De behandeling van de twee vormen van oedeem is verschillend. Zo is
lymfoedeem een contra-indicatie voor het gebruik van diuretica (plasmiddelen), omdat de
concentratie van eiwitten in het interstitieel vocht hierdoor toeneemt.
Epedimiologie (verspreiding)
Vrouwen zijn meer vatbaar dan mannen voor vochtretentie (oedeem). Vrouwelijke hormonen
(progesteron) kunnen vochtretentie veroorzaken en daarom hebben sommige vrouwen last van
gezwollen enkels vlak voor een menstruatie. Oedeem kan op elke leeftijd optreden in geval van een
allergische reactie. Oudere mensen kunnen oedeem ontwikkelen, omdat ze langdurig zitten. Ze
hebben ook meer kans op onderliggende hart- of nieraandoeningen die oedeem kunnen
veroorzaken.
Anatomie/fysiologie
Bloedsomloop:
In het lichaam bevinden zicht twee bloedsomlopen:
1. De kleine bloedsomloop voert bloed van het hart naar de longen en weer
terug. In de longen vindt opname van zuurstof en afgifte van CO2 plaats..
2. De groet bloedsomloop verbindt het hart met de rest van het lichaam.
Arteriën, venen en capillairen:
In beide bloedsomlopen is een aantal soorten bloedvaten te onderscheiden:
Arteriën (slagaders). Zij voeren zuurstofrijk bloed weg van het hart. De
grootste arterie in het lichaam is de aorta (grote lichaamsslagader). Hoe verder van het hart
af, hoe kleiner arteriën worden. Hele kleine arteriën heten arteriolen.
Arteriolen gaan over in capillairen (haarvaten). In de capillairen wordt zuurstof afgestaan aan
het omliggende weefsel en wordt CO2 opgenomen. Alleen in de longcapillairen is dat
andersom. Vanuit de capillairen gaat het bloed weer terug richting het hart.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Melkenie. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.80. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now