Nederlandse aantekeningen hoorcolleges Historiografie en Geschiedfilosofie Deeltentamen 2 (college 7-12)
77 views 11 purchases
Course
Historiografie En Geschiedfilosofie (5772V001)
Institution
Universiteit Leiden (UL)
Nederlandse aantekeningen van de hoorcolleges Historiografie en Geschiedfilosofie voor deeltentamen 2 (college 7 tot en met 12). Uitgebreid en geschreven in goed Nederlands. Dit vak is onderdeel van de bachelor Geschiedenis aan Universiteit Leiden. Tentamencijfer 8,7. Neem ook een kijkje op mijn ac...
Hoorcollege Historiografie en Geschiedfilosofie 01042021
De basis van historiografie
De betekenis van het woord historiografie
Het woord historiografie heeft twee betekenissen:
1. Wat historici vertellen over het verleden. We spreken bijvoorbeeld over de historiografie van
de Franse Revolutie.
2. Hoe historici vertellen/denken over het verleden. Dit is vooral een methodologische
benadering.
Dit college zal zich vooral met de tweede betekenis van historiografie bezighouden.
Popkin definieert historiografie als de kritische beoordeling van de manieren waarop historici
proberen gebeurtenissen in het verleden te reconstrueren, als onderscheiden van de statements die
zij maken over het verleden.
De tweede betekenis van het woord historiografie kan op zichzelf weer vanuit twee perspectieven
benaderd worden:
2a. De filosofie van geschiedenis: wat is historisch denken/vertellen?
2b. De geschiedenis van historisch denken/vertellen: de studie van de variaties hierin in tijd en
plaats.
Dit college zal zich vooral met betekenis 2b bezighouden.
De (selectieve) chronologische benadering
Selectief omdat het college niet alles kan behandelen. Er is dus een selectie gemaakt van de
belangrijkste zaken.
Chronologische benadering: wil een overzicht geven van historiografie vanaf het begin tot nu.
Het is lastig te bepalen waar dit begin ligt. Het conventionele, Eurocentrische perspectief (‘dead
white males’ perspective) belicht historici zoals Herodotus, Voltaire en Von Ranke. Echter kunnen we
ook dingen vanuit een wat breder perspectief zien. De eerste beschavingen ontstonden namelijk in
andere werelddelen dan Europa. Al deze beschavingen hebben ook hun eigen historiografische
traditie. Het lijkt erop dat de geboorte van record-keeping samenviel met de geboorte van grote
beschavingen. Record-keeping van geschiedenis is dus niet uitgevonden in één plek, en zeker niet in
Europa. Voor zover we weten was Mesopotamië het eerste rijk met een historiografische traditie en
was India de laatste van de eerste beschavingen waar zo’n traditie ontstond. In de andere
1
,beschavingen (Joods, Grieks, Romeins, Chinees) zien we dat een historiografische traditie vrijwel op
hetzelfde moment ontstond.
Waarom wordt geschiedenis opgetekend?
Omdat het nuttig is.
Veranderingen in de distributie van macht en grondgebied werden bijgehouden om de
huidige verdeling te legitimeren. Daarnaast werd het gebruikt om tijd bij te houden.
Voor educatieve doeleinden; om mensen dingen te leren over religie, ethiek en politiek en
om lessen uit het verleden te halen.
Om gemeenschappen en generaties te verbinden. Een gemeenschappelijke geschiedenis
hebben draagt bij aan een gevoel van gemeenschappelijke identiteit.
Wat vooral interessant is, zijn de overeenkomsten en verschillen tussen verschillende
historiografische tradities.
De (selectieve) globale benadering
Selectief omdat het college niet alles kan behandelen. Er is dus een selectie gemaakt van de
belangrijkste zaken.
Globale benadering: focus op verschillende historiografische tradities in verschillende werelddelen.
Typologieën
1. Typology of fields: welke velden van het leven worden bestudeerd?
Ten eerste zijn er de velden die vallen onder ‘hard history’ (politiek, diplomatiek, militair, economisch
en sociaal). In de tweede helft van de twintigste eeuw zijn deze velden bestempeld als traditioneel,
omdat ze gaan over negentiende-eeuwse tradities die nog steeds met ons zijn vandaag. Deze velden
zijn ook wel ‘hard history’ genoemd, omdat ze zouden gaan over dingen die makkelijker meetbaar
zijn. Daarnaast focussen deze velden vaak op grote politieke actoren.
Ten tweede zijn er de velden die vallen onder ‘soft history’ (cultureel, intellectueel). Ze worden
traditioneel gezien als zaken die meer interpretatie en speculatie vereisen omdat de bronnen niet
altijd duidelijk zijn en omdat zaken soms lastig meetbaar zijn. Vaak wordt er minder gefocust op
handelingen en gevolgen, maar eerder op redenen, motivaties, mentaliteiten, stiltes en emoties.
Deze verdeling is behoorlijk problematisch:
De afgelopen decennia zijn er veranderingen geweest in deze historische velden.
Deze classificatie is vrij simplistisch en kan dus soms niet de complexiteit van bepaalde
historische werken vatten. Niet alles laat zich makkelijk indelen in een van beide categorieën.
De labels zijn wel nuttig, omdat ze ons toestaan dingen te classificeren.
2. Typology of approaches: geen indeling in velden, maar een indeling aan de hand van hoe de
velden bestudeerd worden. Er zijn drie grote criteria hier:
2
, Scope: waar op de schaal tussen wereldgeschiedenis, regionale geschiedenis
(nationaal/continentaal) en lokale geschiedenis bevindt het werk zich?
Explanation: waar op de schaal tussen universele wetten, historicisme (uniciteit van tijden en
plaatsen, oftewel de tijd waarin je leeft en de cultuur waarvan je onderdeel maakt hebben
invloed) en vrije wil (individuen bepalen op basis van hun vrije wil geschiedenis) bevinden de
verklaringen in het werk zich?
Access to truth: waar op de schaal tussen objectiviteit (bronnen bevatten de waarheid en die
is toegankelijk voor historici) en subjectiviteit (de historicus staat centraal en waarheid is
geconstrueerd en dit is niet erg) ziet de historicus zichzelf staan? Hier kunnen we achter
komen door een beetje tussen de regeltjes van hun werk door te lezen.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sophiedeleeuwx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.35. You're not tied to anything after your purchase.
