Class notes
Samenvatting Inleiding Recht Literatuur en hoorcolleges week 1 t/m 6
- Course
- Institution
Samenvatting Inleiding Recht Literatuur en hoorcolleges week 1 t/m 6
[Show more]
Seller
Followjjvh17
Reviews received
Content preview
Samenvatting Inleiding Recht Literatuur en Hoorcolleges week 1 t/m 6Inleiding Recht week 1
Hoofdstuk 1
Objectief recht = het samenstel van regels.
Subjectief recht = het gaat om een bepaalde bevoegdheid.
Positief recht ook wel stellig recht = recht dat geldt krachtens uitvaardiging; het feit dat het
door de staat als geldend wordt geproclameerd.
Natuurrecht = niet bewust door mensen gemaakt recht, maar een recht dat van nature geldt.
Formeel recht wordt ook wel procesrecht genoemd.
Rechtsstrijd = het geding.
Materieel recht = recht waarin duidelijk iets verboden is en/of de gevolgen hiervan.
Dwingend recht = recht waarvan belanghebbende niet mogen afwijken.
Aanvullend recht of regelend recht = recht dat geldt wanneer partijen zelf niets anders zijn
overeengekomen.
Publiek recht (staatsrecht, strafrecht en bestuursrecht) = Recht dat te maken heeft met de
staat.
Privaat recht (personen- en familierecht, vermogensrecht) = het recht tussen burgers
onderling.
Uit overeenkomsten vloeien verbintenissen voort.
Een verbintenis kan ook ontstaan zonder dat er een overeenkomst aan grondslag ligt,
namelijk wanneer jij iets kapot maakt van een ander moet je de schade vergoeden (dat is in de
wet opgenomen en liggen geen overeenkomsten aan ten grondslag).
Men spreekt van het strafrecht als sanctierecht.
Misdrijven = zwaardere delicten.
Overtredingen = minder ernstige vergrijpen.
Opzet = wanneer een dader het verbodene heeft gewild, doleuze delicten.
Schuld = wanneer de dader de strafbare feiten uit onvoorzichtigheid heeft teweeggebracht,
culpoze delicten.
Grondwet = een geschreven document waarin de belangrijkste bepalingen van het staatsrecht
zijn neergelegd.
constitutie = kan ook ongeschreven recht op het gebied van de staatsinrichting bevatten.
Nederland wordt gezien als een constitutionele monarchie met parlementair stelsel, dit houdt
in: Nederland is geen republiek maar een monarchie; er staat een koning aan het hoofd van de
staat; maar de koning is niet almachtig, hij is gebonden aan een grondwet of constitutie dus
vandaar een constitutionele monarchie. Een parlementair stelsel is een systeem van
democratische besluitvorming.
Het bestuursrecht omvat de regels betreffende de overheidsbemoeienis met het
maatschappelijk leven.
Positief recht = het recht dat geldt.
ius positivum of ius constitutum = het positief recht.
,ius constituendum = het recht zoals wij zouden willen dat het geldt).
Rechtsbronnen die in heet Nederlandse rechtsstelsel worden erkend: de wet, de gewoonte, de
rechtspraak en het verdrag.
Hierboven genoemde rechtsbronnen worden formele rechtsbronnen genoemd: formeel
omdat alle regels die eruit voortvloeien rechtsregels zijn, ongeacht hun inhoud of beter;
ongeacht hun rechtvaardigheid.
Een hogere wet gaat voor een lagere wet.
Een latere wet gaat voor een eerdere wet.
Een bijzondere wet gaat voor een algemene wet.
Het is niet toegestaan een wet in formele zin te toetsen aan de Grondwet.
Belangrijkste eisen die we aan het recht kunnen stellen zijn rechtszekerheid, rechtvaardigheid
en doelmatigheid.
Nuanceren = verduidelijken door meer details te geven.
Codificeren = het vastleggen van de gehele rechtsstof in wetboeken.
Legisme = zowel een theorie over rechtsbronnen (alleen wettenrecht is recht) als over
rechtspraak (de rechter moet zich strikt aan de wet houden).
Onder welke voorwaarden wordt een gewoonte tot recht?
- herhaling van gedraging (usus);
- de overtuiging dat men zich zo behoort te gedragen als gevolg van een rechtsplicht (opinio
necessitatis)
Verschil tussen wettenrecht en gewoonterecht:
- De wet is een bewuste schepping, - Bij gewoonte valt die grens niet zo
De wet wordt op een bepaald moment gemaakt scherp te trekken. Het is een zaak en
treed dan in werking van meer of minder.
- Product van hogerhand. - Rijst spontaan op door interactie
tussen mensen.
- Geschreven recht(door een officiële instantie - Ongeschreven recht.
uitgevaardigd).
Bij wetten gaat het om algemene voorschriften terwijl de rechter (rechtspraak) in beginsel
concrete oordelen velt.
Wetten beogen situaties vooraf te reguleren, rechtspraak gaat om een regulering achteraf.
Hoe kan rechtspraak een bron van recht zijn? Door te kijken naar de betekenis die aan deze
beslissing wordt gegeven in de rechtspraktijk.
Wanneer een bepaalde regel in de rechtspraak steeds wordt gevolgd, spreken we van vaste
jurisprudentie. Wanneer dit het geval is, zou men kunnen spreken van de rechtspraak als een
bron van recht.
casser = breken
De Hoge Raad der Nederlanden is een cassatierechter, wat inhoud dat de Hoge Raad de taak
heeft om vonnissen van lagere rechters te vernietigen wegens schending van het recht.
De Hoge Raad beoordeelt alleen rechtsvragen en geen feitelijke kwesties.
,Bij een dualistische opvatting gaat men ervan uit dat de nationale rechtsorde en de
internationale rechtsorde strikt gescheiden grootheden zijn.
Bij een monistische opvatting ziet men het volkenrecht en het nationale recht niet als twee
gescheiden rechtstelsels, maar als één systeem.
Rechtsregels geven aan wat zou moeten gebeuren als aan bepaalde voorwaarden is voldaan,
dit noemen we het 'rechtsgevolg'.
Normatieve regels = zij schrijven voor wat er volgens het geldende recht zou moeten
gebeuren. Regels die het gedrag van burgers, bedrijven en de overheid normeren of reguleren.
Niet- normatieve regels = regels die niet bedoeld zijn om het gedrag van de burgers te sturen
of beoordelen.
Kwalificatieregels = regels die in het bijzonder gericht zijn op de toepasser van de regel.
We kunnen normatieve regels onderverdelen in 3 modaliteiten, want er kunnen 3
verschillende soorten rechtsgevolgen worden voorgeschreven:
- Verlof, er worden bevoegdheden gegeven.
- Verbod, iets mag niet.
- Gebod, als dan redenering.
Rechtsfeiten = feiten die rechtens relevant zijn omdat het feiten betreft die als voorwaarden
worden genoemd in rechtsregels.
Cumulatieve voorwaarden = voorwaarden die allemaal vervuld dienen te zijn voordat het
rechtsgevolg intreed.
Alternatieve voorwaarden = er hoeft maar aan één voorwaarden voldaan te worden on het
rechtsgevolg te doen intreden.
, Hoorcollege 1 (Powerpoint op Blackboard), 08-09-2014
Wat is recht ?
John Austin: Recht als bevel. 'Orders backed by threats', als je bevelen niet nakomt wordt je
meteen gestraft.
H.L.A. Hart: Recht bestaat niet alleen uit bevelen. Het recht komt tot stand volgens bepaalde
procedure de onderworpen is aan regels.
F.C von Savigny: De gewoonte staat centraal om het recht te begrijpen.
Immanuel Kant: De wet staat centraal.
Oliver Wendell: Recht is wat de Rechter zegt, Rechtspraak staat centraal. ook wel
rechtsrealisme.
Conclusie: geen duidelijk begripsomschrijving van het recht.
De basisbegrippen
Een van de belangrijkste begrippen positief recht = komt van het Latijnse woord poneren, wat
stellen betekend. Positief recht zijn rechtsfeiten die al bestaan, ze zijn al tot stand gekomen
door een bevoegde instantie (volgens vaste procedure en als het met dwang wordt
gehandhaafd).
Tegenover staand is het Natuurrecht, recht naar een ideaalbeeld. Dit recht is niet gesteld door
een wetgever, niet geponeerd. Maar wel een hoeksteen voor het positief recht. Aan de hand
van het natuurrecht worden wetten getest.
Moraal: Niet afdwingbaar; Een innerlijke houding.
' Wat toegestaan is in het recht hoeft niet perse goed te zijn.'
Het recht hoort je uiterlijke gedraging te beoordelen, alleen deze beoordeeld het recht. De
innerlijke gedraging worden beoordeeld door het moraal.
Objectief en subjectief recht:
Objectief is het geheel van (positief)rechtsregels.
Subjectief de bevoegdheid die aan personen toekomen.
Formeel en materieel recht:
Formeel verwijst altijd naar procedures.
Materieel verwijst altijd naar inhoudelijke zaken, inhoudelijk recht. Materieel recht/
inhoudelijk recht beheerst regels aangaande ons gedrag.
Bv. BW/SR enz. Het formeel recht beheerst de procedure en de regels waarmee het materieel
recht wordt gerealiseerd.
Formeel: bv. Wetboek van strafvordering
Materieel: bv. Wetboek van strafrecht
Wet in formele zin is opgesteld door de regering en de Staten-Generaal.
Wet in materiële zin is inhoudelijk, abstract, algemene en ieder verbindende bepaling.
Rechtsgebieden
Positief recht bestaat uit:
1. Publiekrecht: Overheid neemt initiatief tot de handhaving (verticale verhoudingen).
- Staats- en bestuursrecht
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jjvh17. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53920 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now