,1 Recht en publiekrecht.............................................................7
2 De kernboodschap..................................................................9
3 Wat is de Belgische staat?.....................................................10
3.1 Constitutieve bestanddelen van de Staat............................................10
3.1.1 Een permanente bevolking...............................................................10
3.1.2 Een afgebakend gebied....................................................................12
3.1.3 Een overheid.....................................................................................12
3.1.4 Erkenning..........................................................................................13
3.2 Gevolgen van de kwalificatie als Staat................................................16
3.2.1 Rechtspersoonlijkheid.......................................................................16
3.2.2 Soevereiniteit....................................................................................16
3.2.3 Internationale immuniteit.................................................................17
3.2.4 Rechtsmacht.....................................................................................18
4 Burgerschap.........................................................................19
4.1 Personen met de Belgische nationaliteit hebben.................................19
4.1.1 Toekenning.......................................................................................20
4.1.2 Verkrijging.........................................................................................20
4.1.2.1 Nationaliteitsverklaring..................................................................20
4.1.2.2 Naturalisatie...................................................................................20
4.1.2.3 Verlies............................................................................................21
4.2 Personen zonder de Belgische nationaliteit.........................................21
4.2.1 Grotendeels gelijke fundamentele rechten.......................................21
4.2.2 De toegang tot het grondgebied.......................................................21
4.3 Burgers van de Europese Unie.............................................................22
5 Fundamentele rechten..........................................................23
5.1 Bronnen van fundamentele rechten....................................................23
5.1.1 Grondwettelijke rechten....................................................................23
5.1.2 Europese grondrechten.....................................................................23
5.1.2.1 De raad van Europa en het Europees Verdrag voor de Rechten van
de Mens.......................................................................................23
5.1.2.2 De Europese Unie en het Handvest van de grondrechten.............25
5.1.3 Mondiale rechten..............................................................................25
5.2 De werking van fundamentele rechten................................................26
5.2.1 Rechtstreekse werking......................................................................26
5.2.2 Verticale en horizontale werking.......................................................26
,5.3 De voornaamste fundamentele rechten..............................................26
5.3.1 De bescherming van de fysieke integriteit.......................................26
5.3.1.1 Het recht op leven.........................................................................26
5.3.1.2 Het verbod op forteling..................................................................27
5.3.1.3 Het verbod slavernij en dwangarbeid............................................27
5.3.2 Het recht op gelijke behandeling......................................................27
5.3.3 Intellectuele vrijheden......................................................................27
5.3.3.1 De vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van de media..........27
5.3.3.2 Vrijheid van vergadering en van vereniging..................................27
5.3.3.3 van gedachte, geweten en godsdienst..........................................27
5.3.3.4 Vrijheid van onderwijs....................................................................29
5.3.3.5 Vrijheid van taalgebruik.................................................................29
5.3.4 Politieke/democratische rechten.......................................................29
5.3.4.1 Recht op vrije en geheime verkiezingen........................................29
5.3.4.2 Petitierecht.....................................................................................29
5.3.4.3 Recht op openbaarheid van bestuur..............................................29
5.3.5 Rechten tijdens de rechtspleging......................................................31
5.3.5.1 Recht op toegang tot de rechter / eerlijk proces............................31
5.3.5.2 Rechten eigen aan de strafrechtspleging......................................31
5.3.5.2.1 Recht op vrijheid.........................................................................31
5.3.5.2.1.1 Vrije verplaatsing en verblijf....................................................31
5.3.5.2.1.2 De vrijheid om niet vastgehouden te worden..........................31
5.3.5.2.2 Geen misdrijf/straf zonder wet: je mag vloeken zonder een straf
te krijgen.....................................................................................31
5.3.5.2.3 Vermoeden onschuld en de rechten van verdediging.................31
5.3.5.2.4 Het recht op een tweede aanleg.................................................32
5.3.5.2.5 Het recht op schadeloosstelling in geval van gerechtelijk dwaling
....................................................................................................32
5.3.5.2.6 Geen tweemaal berechting of bestraffing (non bis in idem).......32
5.3.6 De bescherming van de private levenssfeer.....................................32
5.3.6.1 Bescherming privé-, gezins- en familieleven.................................32
5.3.6.2 De bescherming van de private levenssfeer bij strafvervolging....32
5.3.6.2.1 De onschendbaarheid van de woning.........................................32
5.3.6.2.2 Bescherming van de private communicatie................................32
5.3.7 Rechten verbonden met materiële levensomstandigheden.............32
, 5.3.7.1 Het recht op eigendom..................................................................32
5.3.7.2 Socio-economische en culturele rechten.......................................32
5.3.8 Kinderrechten...................................................................................33
5.4 Beperking van fundamentele rechten..................................................34
5.4.1 In normale omstandigheden.............................................................34
5.4.1.1 De beperkingen van burgerlijke en politieke rechten....................34
5.4.1.1.1 Beoordeling van een inmenging met een grondrecht in het
algemeen....................................................................................34
5.4.1.1.1.1 Bij (voldoende precieze) wet voorzien.....................................34
5.4.1.1.1.2 Een wettig of legitiem doel dienen...........................................35
5.4.1.1.1.3 Noodzakelijk zijn in een democratische samenleving –
evenredigheid.............................................................................35
5.4.1.1.2 Beoordeling van een inmenging met het gelijkheidsbeginsel in
het bijzonder...............................................................................35
5.4.1.2 De beperking van economische, sociale en culturele grondrechten
....................................................................................................36
5.4.2 In tijden van noodtoestand...............................................................36
5.4.3 Misbruik van grondrechten...............................................................36
6 Wat is een democratie?.........................................................37
6.1 Inleiding...............................................................................................37
6.2 Democratische ruimten........................................................................39
6.2.1 De (federale) staat België.................................................................39
6.2.2 Vlaanderen en andere deelstaten.....................................................39
6.2.3 De Europese Unie..............................................................................41
6.2.4 De Vlaamse lokale besturen.............................................................43
6.2.4.1.1 Gemeenten en provincies...........................................................43
6.2.4.2 Andere territoriale decentraliseerde entiteiten..............................44
7 Het wetgevende proces.........................................................46
7.1 Debatteren en organiseren..................................................................46
7.2 Verkiezingen en vertegenwoordigen....................................................46
7.2.1 Op federaal niveau............................................................................48
7.2.1.1 De kamer van volksvertegenwoordigers........................................48
7.2.1.1.1 De verkiezing..............................................................................48
7.2.1.1.2 De samenstelling en indeling......................................................48
7.2.1.2 De senaat.......................................................................................48
7.2.1.3 Rechtspositie van de leden van het federaal parlement................48
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller stefiavandenhoven. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.02. You're not tied to anything after your purchase.