Summary
Samenvatting lessen + boek Politieke Filosofie
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van de lessen en slides + boek (contemporary political philosophy)
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: bertboddin • 8 months ago
Seller
Followalexdecort
Reviews received
Content preview
POLITIEKE FILOSOFIELES 1: INTRODUCTIE
- Maakt onderdeel uit van de filosofie, wijsbegeerte
- Metafysica: nadenken over het zijn
- Moraalfilosofen: hoe we moeten handelen?
- Nadenken over esthetiek en kunst,…
SPECIFIEK SOORT VRAGEN
- Meta vragen
Terminologische verheldering
Bv. Wat is kunst? Wat begrijpen we onder schoonheid?
Kritische vragen
- Normatieve vragen
Wat is het meest wenselijk?
Bv. Hoe zou de samenleving in elkaar moeten zitten, hoe moet de mens zich gedragen?
Is- ought gap
- Opzoek naar redelijke/ rationele antwoorden
WAT IS POLITIEKE FILOSOFIE?
WAT IS HET NIET?
- ≠ Empirische of verklarende studie van politiek
Politicologie en sociale wetenschappen
- ≠ Partijpolitiek programma, ideologie
Haalbaarheid, strategie
- ≠ Ethiek
Hoe moeten we goed/gelukkig zijn?
WAT IS HET WEL?
- Academische discipline
- Abstracte, conceptueel-theoretische verheldering en analyse
Van allerlei termen die we in (politieke) discussies terugvinden
- Normatief, op het niveau van de staat en burgerschap
Ideal theory
- Argumentatieve consistentie
- Normatief: hoe het zou kunnen zijn
Antwoord is niet altijd éénduidig
- Kloof tussen wat is (descriptief) en wat moet zijn (normatief)
“What is & What ought to be”
Bv. Discussie over ongelijkheid. Descriptief: vast te stellen dat er ongelijkheid is. Normatief: moeten we
het bestrijden? Of moeten we het laten zijn?
, - Politieke filosofie
Wat moet een overheid doen? Wat mag het (niet) doen?
- Politieke wetenschappen
Hoe werkt een overheid? Wat kan de overheid doen?
- 2 methodes die kloof tussen intuïtie en principes uitleggen (??)
1. METHODE VAN REFLECTIVE EQUILIBRIUM
- Politieke filosofie is niet zomaar deductieve manier van denken
Bv. Vanuit aantal principes alles laten uitvloeien, los van realiteit
- Ook niet alleen maar inductief
Bv. Vanuit realiteit kijken en zaken opbouwen
- Morele principes moeten zoveel mogelijk in overeenstemming zijn met onze morele opvattingen en
intuïties, en omgekeerd
- Deductie & inductie krijgen allebei een plaats
Evenwicht vinden tussen opvattingen en abstracte principes
Bv. Je loopt in Gent rond en je hebt geld op zak. Je passeert 2
bedelaars. 1ne ligt daar maar wat, fles wijn bij zich, andere speelt viool
en probeert iets te doen. Intuïtief zou je het snelst geld geven aan violist. (intuïtieve opvatting van
rechtvaardigheid). Als je verder gaat denken: mensen met veel talent kunnen meer krijgen dan
anderen ( = meritocratie). Gaat in tegen principes van rechtvaardigheid
2. GEDACHTENEXPERIMENT
- Bv. Schipbreuk, komen aan op een onbewoond eiland. Hoe zouden we dan een nieuwe samenleving
opbouwen? Hoe gaan we organiseren, welke beslissingsmechanismen?
- Bv. Stel dat helft van mensen geboren wordt zonder ogen, andere helft heeft 2 ogen. Is het dan legitiem
om iedereen een oog te laten afstaan aan de andere? Gaat in tegen intuïtie van dat dat niet mag.
- Meest fundamentele vraag: Waarom is er een staat en niet veeleer geen staat?
- Hoe zouden mensen zich gedragen als er geen regels waren?
- Plato: ontstaan van de staat in verband gebracht met feit dat mensen afhankelijk zijn aan elkaar, en
mensen al bepaalde capaciteiten en aanleg hebben
Alle mensen doet datgene waarvoor ze in de wieg gelegd zijn
Als iedereen zijn rol uitoefent, is de samenleving harmonieus
- De staat is geen democratie (!!), macht moet liggen bij mensen die er iets van kennen
( Veel kritiek: democratie is niet perfect, door democratie Trump aan macht gekomen)
NATUURRECHTSDENKEN: THOMAS VAN AQUINO
- Synthese theologie en filosofie (Aristoteles)
- Mensen hebben het recht om rol in samenleving in te nemen waarvoor ze in de wieg gelegd zijn
Dan is samenleving rechtvaardig
- Natuurrechtsdenker
“Hoe kunnen we weten of een wet goed of slecht is? “
Kijken in hoeverre de wet in overeenstemming is met de natuurwet
Natuurwet: afspiegeling van de goddelijke wet
Bv. God heeft mens geschapen als seksueel wezen met bedoeling om voor te planten ( = natuurwet).
Seksualiteit moet enkel daarvoor ingezet worden. Alle handelingen die tegen natuurwet ingaan zijn
onnatuurlijke handeling, gaan in tegen Gods plan ( homoseksualiteit, voorbehoedsmiddelen,
masturbatie)
, - Tot op vandaag inspirator van Rooms- katholieke kerk
CONTRACTTHEORIE
- Andere opvatting over legitimiteit van de staat
Niet door God ingesteld
- Proberen legitimiteit van de macht uit de handen van God te krijgen en in handen te leggen van de
mensen die die macht ondergaan
HOBBES: LEVIATHAN
- Natuurtoestand zonder politiek gezag: zal leiden tot oorlog en strijd
- Natuurtoestand is compleet onaangenaam
- Rationeel redelijk voorstelbaar dat mensen stuk van vrijheid opgeven zodat er sociaal contract tot
stand komt die ervoor zorgt dat mensen op aangename manier kunnen samenleven
- Hobbes heeft negatieve opvatting over natuurtoestand
- Iedereen heeft er baat bij om met sociaal contract in te stemmen
- Gezag moet niet democratisch zijn
Moet een absolute soeverein zijn
Mens moet hieraan gehoorzamen, geen opstand
LOCKE
- Vertrekt vanuit natuurtoestand
- Besluit dat sociaal contract moet leiden tot democratische staat
- Geen absoluut gezag, eerder een democratisch systeem
- Eigendomsrechten moeten worden gerespecteerd
- Hobbes: nog geen spraak van rechten in de natuurtoestand, geen sprake van goed & kwaad
Locke: mens is drager van natuurrechten, ook in natuurtoestand kunnen rechten geschonden
worden. Overheid moet die oorspronkelijke rechten beschermen
- Overheid kan ook verkeerde dingen doen
Hiertegen mag mens in opstand komen (recht op revolutie)
ROUSSEAU
- Totaal andere invulling aan natuurtoestand
- Als de mensen in nieuw maatschappelijk context gaan samenleven krijg je herderlijke samenleving
- Zullen in harmonie met natuur en elkaar samenleven
- We zijn te vervreemd van onze natuurtoestand
Daarom gaat alles nu zo slecht
- We kunnen niet terug naar natuurtoestand
We kunnen wel nieuw sociaal contract maken waarin mensen terug vrijheid krijgen
- Vrijheid als deel zijn van de algemene wil die zich richt op het algemeen belang
- Locke: representatieve democratie, Hobbes: autoritair regime
Rousseau: directe democratie: mensen leven samen in kleine politieke gemeenschappen
ROL VAN DE STAAT
, - Natuurtoestand leidt tot een negatief argument voor de staat
Vermijden van onheil, chaos, instabiliteit
- Is er positieve argumentatie voor de staat?
Staat is niet gelijk aan natie (dat is een volk), staat is institutioneel apparaat
Rechten beschermen, gelijkheid, welvaart, geluk, veiligheid
Gemeenschappen, culturen, tradities beschermen
Beslissingen nemen!
- Welke rechten moet de staat beschermen?
Minimale rechten, negatieve rechten? (vrijheid van… )
Sociale rechten: staan in de GW, leidt tot actievere staat
JEREMY BENTHAM
- Utilitaristische traditie
- Vertrekt vanuit 2 principes
1. The greatest happiness (of the greatest number)
2. Each counts for one en no more than one
- Overheid moet wetten maken die bijdragen aan menselijk geluk
Weten die niet bijdragen aan geluk zijn geen goede wetten
- Geluk is dus toetsteen voor goedheid van wetten
IMMANUEL KANT
- De soeverein wil volk naar zijn eigen begrippen gelukkig maken
Hiermee wordt hij een despoot
- Hoe je gelukkig wordt is iets dat je zelf moet beslissen
Politici moeten dat niet bepalen, kunnen wel een kader creëren
- Anders te paternalistische staat
Waarbij overheid beslist wat geluk is
PUBLIEKE GOEDEREN
- Wat zijn publieke goederen?
Zaken die in ieders voordeel zijn
Ondeelbaar
Niet- uitsluitbaar
Overstijgt het individu
- Noodzaak van ‘third party enforcement’
Instantie die de naleving van regels afdwingt
Probleem van freeriders
WAAROM WETTEN GEHOORZAMEN?
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller alexdecort. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.24. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now