Meertaligheid is een verschijnsel waar steeds meer leerkrachten mee te maken krijgen. Het onderwerp van dit afstudeeronderzoek is het concept taalvriendelijke school. De scriptie is met een 8 afgerond. Dit bestand bevat een volledige scriptie uit het jaar 4 van de pabo. Het bestand is compleet en b...
Van taalschool naar taalvriendelijke school
Een afstudeeronderzoek om het concept taalvriendelijk school in beeld te krijgen op Taalschool de Vlugt.
Auteur
Studentnummer
Studie Hogeschool van Amsterdam, Lerarenopleiding Basisonderwijs
Afstudeerbegeleider
LIO-stageschool Taalschool de Vlugt
Cursusjaar 2020-2021 voltijd
1
,Voorwoord
Toen ik in 2017 begon aan de opleiding tot leerkracht in het basisonderwijs had ik nooit kunnen
bedenken dat mijn hart zou komen te liggen bij deze bijzondere meertalige leerlingen van Taalschool
de Vlugt. In het derde studiejaar kreeg ik na een misgelopen stagematch de kans om mijn stage op de
taalschool te gaan volgen. Dit leek mij een bijzondere, maar mooie uitdaging die ik met beide handen
heb aangegrepen. Ik kon veel liefde en kennis aan de leerlingen op de taalschool geven. Hierdoor heb
ik ervoor gekozen om in schooljaar 2021-2022 mijn LIO-stage ook op Taalschool de Vlugt te gaan
volgen. Inmiddels zijn de verschillende talen en culturen op de school mij gaan fascineren en ben ik
steeds positiever tegen meertaligheid aan gaan kijken. Tegenwoordig kijk ik positief verrast op als ik
spontaan mensen hoor praten in een andere taal. Ik denk steeds: wat wonderlijk en prachtig dat zij
dat kunnen!
Dit afstudeeronderzoek over het concept taalvriendelijke school heb ik geschreven voor Taalschool
de Vlugt, in het kader van de opleiding tot leerkracht in het basisonderwijs van de Hogeschool van
Amsterdam. Het onderzoek is bestemd voor het team van de taalschool, in de hoop om het team
meer inzicht te geven in waar wij als school staan als het op taalvriendelijkheid aankomt.
Sinds ik in november begon met het schrijven van deze scriptie heb ik veel mooie ervaringen mogen
opdoen. Mijn ogen zijn geopend door het intensief bekijken van de documenten van Taalschool de
Vlugt. Mijn oren zijn geopend door het luisteren naar de antwoorden van de teamleden die
geïnterviewd zijn. Mijn interesse is gewekt door de leerlingen die ik de enquête heb afgenomen.
Door de opgedane inzichten van dit onderzoek over taalvriendelijkheid is mijn hart alleen nog maar
groter geworden voor alle bijzondere leerlingen die ik op de taalschool les geef.
Graag wil ik Jos Calis bedanken voor zijn prettige begeleiding tijdens het proces van het schrijven van
dit afstudeeronderzoek. Ondanks dat we elkaar tijdens dit proces alleen via Microsoft Teams hebben
mogen ontmoeten, ben ik erg tevreden over het contact dat wij met elkaar hadden.
Verder wil ik Taalschool de Vlugt bedanken voor de ruimte en tijd die ik heb gekregen om in gesprek
te kunnen gaan met mijn collega’s en voor de enquêtes die ik heb kunnen afnemen bij de leerlingen.
Marijke Peerdeman
Hoorn, mei 2021
2
, Samenvatting
Meertaligheid is een verschijnsel waar steeds meer leerkrachten mee te maken krijgen. Het
onderwerp van dit afstudeeronderzoek is het concept taalvriendelijke school. Het concept houdt in
dat alle talen van alle leerlingen omarmd worden. Taalschool de Vlugt, gevestigd in Amsterdam
Nieuw-West, vindt het belangrijk om aandacht te besteden aan de verschillende talen en culturen
binnen de school. Echter, het team van Taalschool de Vlugt voelt zich handelingsverlegen als het
aankomt op de integratie van meerdere talen.
In het theoretische kader wordt ingegaan op de achtergrond van startende NT2-leerlingen
om aan te geven waarom het van belang is om een taalvriendelijke school te worden. Er wordt
aandacht besteed aan de verwerving van de moedertaal en de verwerving van Nederlands als
tweede taal. Het blijkt dat NT2-leerlingen vaak een achterstand in woordenschat hebben.
Aangegeven wordt het belang van de ontwikkeling van de moedertaal om een nieuwe taal te kunnen
leren. Vaak wordt er door leerkrachten gedacht dat aandacht geven aan meertaligheid een
belemmering vormt voor het leren van het Nederlands, maar dit wordt in het theoretisch kader
weerlegd. Als laatste wordt er aangegeven welke stappen een school kan ondernemen om een
taalvriendelijke school te worden.
De deelvragen in dit onderzoek richten zich op de visie van Taalschool de Vlugt ten aanzien
van het concept taalvriendelijke school, wat de taalschool doet aan taalvriendelijkheid en de
ervaringen en wensen van zowel het team als de leerlingen op Taalschool de Vlugt. De volgende
hoofdvraag wordt beantwoord: Op welke wijze wordt het concept taalvriendelijke school op
Taalschool de Vlugt in schooljaar 2020-2021 vormgegeven?
Het probleemanalytisch onderzoek is uitgevoerd aan de hand van een documentanalyse, een
semigestructureerd interview en een enquête. Voor de documentanalyse is er naar drie aanwezige
documenten op de server van Taalschool de Vlugt gekeken. Het semigestructureerde interview is bij
vijf teamleden van Taalschool de Vlugt afgenomen aan de hand van een interviewleidraad. De
afgenomen interviews zijn volledig getranscribeerd en in de bijlagen opgenomen. De enquête is
afgenomen bij vijftien vooraf geselecteerde leerlingen. Om de betrouwbaarheid van dit onderzoek te
waarborgen, is er gestreefd naar triangulatie.
Uit de documentanalyse blijkt dat er in de documenten niets is opgenomen over
taalvriendelijkheid en hoe Taalschool de Vlugt omgaat met meertaligheid. Uit de interviews blijkt dat
het team het gevoel heeft veel aan taalvriendelijkheid te doen, maar ook dat het team aangeeft dat
er niets concreet vaststaat in taalbeleidsplan om op terug te vallen. Hieruit vloeit de behoefte voort
om voor de toekomst taalbeleid te formuleren. De leerlingen geven aan in de klas en op het
schoolplein hun eigen taal te mogen spreken, evenals het altijd mogen helpen van elkaar vanuit de
eigen taal. Opvallend is dat de Tigrinyasprekende leerlingen minder het gevoel hebben dat zij hun
eigen taal mogen spreken.
Leidend in dit onderzoek is de routekaart
https://languagefriendlyschool.org/wp-content/uploads/2019/10/Taalvriendelijke-School-Roadmap-
NL.pdf die is opgesteld door de Rutu Foundation. In de routekaart worden punten beschreven die
een school in acht kan nemen om het concept taalvriendelijke school leidend te laten zijn. Taalschool
de Vlugt houdt zich in principe aan alle punten van wat we niet doen als taalvriendelijke school. Bij de
punten wat we doen als taalvriendelijke school valt nog winst te behalen. De volgende aanbevelingen
worden gegeven:
-het team van Taalschool de Vlugt kan op bezoek gaan bij taalvriendelijke scholen;
-de leerkrachten kunnen de meertaligheid van de leerlingen meer integreren in de lessen;
-het team van Taalschool de Vlugt kan passend taalbeleid opstellen voor komende schooljaren;
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller pabodocuments. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $14.15. You're not tied to anything after your purchase.
