Summary
Samenvatting aardrijkskunde 5vwo hoofdstuk 1
- Course
- Level
- Book
handige samenvatting met theorie en begrippen
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
nisrine_achouiti
Content preview
Paragraaf 1.Globalisering/mondialisering:
Het proces waarbij de verwevenheid tussen gebieden en
samenlevingen op aarde toeneemt op politiek, economisch en cultureel
vlak.
De wereld wordt soms ook wel een global village genoemd. Dat komt
door de snelle daling van reis en vervoertijden, waardoor het goedkoper is
om te reizen en de relatieve afstand tussen gebieden afneemt.
Tijdruimtecompressie:
Proces waarbij de relatieve afstand tussen plaatsen daalt, vooral als
gevolg van de moderne transport- en informatietechnologie.
Drie processen spelen daarbij een rol:
1) Ligging verandert (economisch)
De absolute ligging van een plaats kan niet veranderen maar de
relatieve ligging wel. Je let dan vooral op verandering in
bereikbaarheid
In korte tijd kan een gebied of een stad in verval raken of juist
opbloeien. Beslissend hiervoor zijn:
De positie van een gebied ten opzichte van belangrijke
economische centra.
( + Door de opkomst van India en China heeft de wereldhaven
Singapore zijn relatieve ligging sterk zien verbeteren. )
De ligging ten opzichte van een belangrijke vervoersas
(corridor) à het liefst een die uitkomt op een belangrijke
mainport (haven/luchthaven).
( + Vervoersassen zijn als vestigingsgebied voor bedrijven
alleen aantrekkelijk wanneer ze belangrijke economische
gebieden met elkaar verbinden, met het liefst aan het begin of
het einde een mainport voor verder transport.)
Relatieve ligging:
De ligging van een plaats of gebied ten opzichte van andere plaatsen
en gebieden vooral gelet op bereikbaarheid.
Absolute ligging:
De unieke ligging van een plaats in het graadnet.
Mainport:
, Intercontinentaal knooppunt in een transportnetwerk. Denk hierbij aan
belangrijke zee- en luchthavens.
2) Afstand krimpt. (technologisch)
informatie, geldstromen en ideeën gaan in een flits over de wereld.
Maar dat geldt niet voor goederenstromen. Natuurlijk wordt vervoer
goedkoper en gaat het sneller; de relatieve afstand daalt. Toch blijft
de absolute afstand van belang vanwege de regel van
afstandsverval. De interactie die tussen gebieden afneemt naarmate
de afstand toeneemt. De remmende factor zijn de vervoerskosten en
dus toch de absolute afstand.
Relatieve afstand:
De afstand niet in kilometers, maar in tijd, geld en moeite die je moet
doen om ergens te komen.
Absolute afstand:
De afstand hemelsbreed uitgedrukt in kilometers.
Afstandsverval:
Het verschijnsel dat de interactie tussen gebieden afneemt naarmate
de afstand toeneemt.
3) Grenzen vervagen.
Staatsgrenzen met een strenge grenscontrole gaan slecht samen
met globalisering. Multinationals trekken zich steeds minder van
deze grenzen aan. Stroming van mensen, goederen en ideeën
tussen gebieden. Dit neemt de laatste decennia erg toe. Dit komt
omdat de staatsgrenzen met strenge controles verdwijnen. Helaas
geldt dit nog niet voor iedereen. Veel multinationals en
hoogopgeleide/rijke zijn overal welkom, maar voor onopgeleide
Afrikaanse migrant geldt dit niet.
Mogelijke ontwikkelingen van verschillende dimensies als gevolg van
globalisering:
Economisch:
Vorming van een wereldmarkt, producten komen overal vandaan.
Sociaal:
Vorming van een ‘wereld-gemeenschap’ waarin de migratie toeneemt
en mensen via de sociale media meer met elkaar in contact staan.
Politiek:
Vorming van een ‘wereldstaat’ waarbij internationale organisaties
meer invloed krijgen.
, Cultureel:
Vorming van een ‘wereldcultuur’ met verwestering en het ontstaan
van wereldculturen.
Paragraaf 2.
Transporttechnologie:
Technische voorzieningen die samenhangen met het vervoer van
goederen en mensen.
+ Of het nu gaat om transport van goederen, vervoer van mensen of
uitwisseling van informatie, op alle terreinen is de technologie de
afgelopen decennia in een stroomversnelling geraakt.
Het goederentransport heeft drie ontwikkelingen doorgemaakt:
1) Reis- en vervoerstijden zijn in de 20e eeuw spectaculair gedaald;
alles verloopt sneller.
2) Transport is goedkoper geworden door de groei van de capaciteit
van schepen en vliegtuigen en de economische crisis na 2008.
Hierdoor is er een overcapaciteit ontstaan en dalen de tarieven.
3) De infrastructuur rond transport (wegen, havens, vliegvelden en
telecommunicatie) is enorm verbeterd. Door elke verbetering van
transport neemt de tijd-ruimtecompressie toe.
Interactietheorie:
Theorie die ervan uitgaat dat uitwisseling van goederen, mensen of
ideeën tussen gebieden alleen tot stand komt wanneer aan drie
basisvoorwaarden is voldaan: complementariteit, transporteerbaarheid
en geen tussenliggende mogelijkheden.
1) Complementariteit.
Het ene gebied moet iets kunnen leveren waar in het andere
gebied vraag naar is.
+ Het grondstofarme Japan importeert veel olie uit Indonesië.
2) Transporteerbaarheid.
De goederen moeten tegen een redelijke prijs en binnen een
redelijke tijd van het ene gebied naar het andere vervoerd
kunnen worden. Hoogwaardige goederen kunnen over een
grotere afstand en met een duurder transportmiddel vervoerd
worden dan laagwaardige goederen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nisrine_achouiti. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.91. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
51683 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now