Vooraf
We stelden in thema 1:
- Opvoeden is per definitie een bijzonder complex fenomeen met een “kluwené
van interacties tussen opvoeder en opvoedeling
- De opvoeder is iemand die met het kind samenleeft gedurende een langere
tijd en zich verantwoordelijk weet/voelt voor de toekomst van het kind
- Opvoeden is complex: bvb Joris die nu tijdens de les LO voor de 4 de keer zijn t-
shirt is vergeten, de juf geeft hem 4 pagina’s straf. Maar nu blijkt dat de t-shirt
bij papa ligt. Je moet breder kijken dan enkel het kind en zijn kleren, je moet
meerdere aspecten in beeld brengen.
- Opvoeden is “alles” in het samen-leven, wat niet makkelijk te analyseren valt
-> Vandaar kiezen pedagogen soms voor !een modelmatige benadering!
1. De kracht van opvoedingsmodellen
Een metafoor
- Wat we zien is een bos.
- Wat we niet allemaal zien dat toch in het bos aanwezig is… = analogie met de
opvoedingscontexten.
- Stel dat we een model geven om het bos in ‘kaart’ te brengen. Dan gaan we
meer zien, maar nog steeds niet alles. Als je verder kijkt zie je dat de bomen
mos hebben en naargelang waar het mos zich bevind kan je weten waar de
zon staat.
- We kunnen zeggen: ‘iedereen heeft dezelfde foto dus iedereen heeft
hetzelfde gezien’, dit is niet waar. Iedereen bekijkt deze foto vanuit een
andere postitie.
- Je kijkt door de jaren heen ook anders naar opvoedingssituatis
We willen je met een modelmatige kijk in de eerste plaats laten kijken
vanuit een aantal modellen
,Ter situering
- Modellen zijn vaak onderhevig aan hypes en trends
- Ze willen ons:
Kennis laten maken met enkele modellen
Enkele modellen in hun historische context laten plaatsen (zie
kindbeelden en stromingen)
De ‘relativiteit’ van modellen laten zien (een model vat nooit de
complexiteit van de werkelijkheid en de singulariteit van iedere
betrokkenen)
Modellen met elkaar laten vergelijken (wat zie je (anders) als je een
situatie bekijkt door de bril van verschillende modellen?).
De kracht van modellen?
- Modellen proberen het pedagogische en al wat daar impact op heeft, in kaart
te brengen en te analyseren.
- Van daaruit halen we suggesties voor het interveniëren/tussenkomen in de
praktijk.
- Kritisch (van op afstand) kunnen kijken naar (de herkomst van) het model,
maakt mogelijk dat studenten/pedagogisch werkers in spé ook leren om hun
eigen interventies niet als vanzelfsprekend te zien.
- Kunnen kijken aan de hand van modellen om te analyseren en zelf terug
kunnen samen te brengen….
- Wanneer we een aantal elemten in de omgeving verranderen kan dit lijden tot
een andere opvoedingssituatie (gescheiden ouders)
2
,De verschillende modellen
- Elk van deze modellen heeft zijn voor en nadelen en draag een stukje
waarheid in zich
1. Het model van Bronfenbrenner
= bio – ecologisch
- In dit model zien we een
gelaagdheid. Bronfenbrenner zet
de opvoedeling en de opvoeder in
het midden.
- Microsysteem: in de “you”
situeert hij een directe relatie in
het microsysteem (gezin, familie,
onderwijs en leeftijdsgenoten) en
voor de opvoeder werkplaats,
godsdienst,… De aspecten die hier vermeld staan hebben een rechtstreekse
invloed op de opvoedingsrelatie kind – opvoeder. Bvb beide ouders zijn
hartwerkende ouders en moeten om half 8 de deur uit en komen om 19 u
thuis. We zien een direct relatie tussen werkplaats en opvoeding. (niet veel tijd
iemand anders moet voor de kinderen zorgen in de dag)
- Mesosysteem: hij duidt hoe de verschillende systemen opzich met elkaar in
relatie staat (behoren tot zeer katholieke christelijke familie katholieke
school –> vrienden maken door het wekelijks kerkbezoek,…) Ze werken een
netwerk uit van vrije tijd. Verzuiling: zorgt ervoor dat je met mensen van
dezelfde gezindheid verschillende aspecten samen meemaakt (samen chiro en
op school). Opvoeder en kind zitten ook nog in het mesosysteem
- Exosysteem: ook deze hebben een invloed op het kind en de opvoeder. Maar
het kind en de opvoeder staan hier niet mee in relatie (politieke systeem, bvb
kinderopvang wordt betalend -> kunnen wij niet verranderen als de overheid
beslist)
- Macrosysteem: in dit systeem liggen een aantal overkoepelende waarden en
normen. Bvb als we kinderopvang betalend maken zit daar een overkoepelnde
waarde bij (niet iedereen moet daar belastingen voor betalen, we maken een
onderscheid en je zorgt voor die leeftijd nog best zelf voor je kinderen /// we
vinden dat iedereen recht heeft op onderwijs dus we maken onderwijs gratis
vanaf een bepaalde leeftijd)
- Chronosysteem: over verschillende generaties heen. Sommige dingen
verranderen over de tijd heen (politiek bvb er wordt wat aangepast aan de
3
, kinderbijslag // bepaalde subsidies die op bepaalde momenten worden
geblokkeerd // de dingen worden duurder doorheen de tijd) soms zie je
hierlangs een pijl staan dit wijst ernaar dat dit verder rolt doorheen de tijd
Vereenvoudigde versie van het model
- De chronolijn zit hier als een onderliggende
lijn, het evolueert over de geschiedenes
heen
- Circel model
Beperktheden van het model
- Pedagogen zeggen dat we hier niet alles in
kunnen vatten. De lagen vloeien in elkaar
over.
2. Het model van Belsky
= procesmodel
- Moddelmatige
benadering: de
opvoedkundige relatie
wordt vanuit een breder
geheel bekeken
- Gemaakt in de jaren 80
- Het model zegt ons dat
er verschillende anderen aspecten zijn die het opvoeden beinvloeden
- Centraal in dit model staat de kind en de opvoeder. Het kind wordt
beschreven aan de hand van kindkenmerken (bvb temperament) en
kindontwikkelingen
- Interessant om te bekijken omdat het een vrij rudimentair model is. Er
worden een paar elementen afgezonderd (bvb ontwikkelingsgeschiedenis ->
wat maakt dat de opvoeder nu zo een opvoeder is en waarom is hij opvoeder)
- huwelijksrelatie: wat is de huwlijksrelatie en in welke maten kleurt dit mee het
opvoedkundige helpen. Bvb misschien zit ik in een partnerrelatie die op
springen staat, de waarden en normen tussen de opvoeders verschillend
- Merkwaardig model: bufferdenken: Belsky situeert de opvoeder als een buffer
van alle anderen elementen die errond staan, hij is er als een buffer voor het
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller vaninap. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.94. You're not tied to anything after your purchase.