1. Inleiding
Hartfalen (decompensatio cordis) is geen losstaande ziekte maar een verzameling aan klachten en
verschijnselen die samen voorkomen bij een hartafwijking. De pompfunctie van het hart is
verminderd bij hartfalen doordat de hartspier niet naar behoren werkt. Het bloed wordt minder goed
weggepompt waardoor de spieren en organen in het lichaam onvoldoende zuurstof en
voedingsstoffen toegediend krijgen. De bloedvaten in het lichaam raken hierdoor vol en het vocht
lekt er vervolgens uit: dit gebeurd vooral in de longen, buik, benen en enkels.
Hartfalen komen vaak voor bij ouderen, bij mensen met nierproblemen, bij mensen die een
hartinfarct hebben gehad.
Hartfalen zijn in te delen in vier klassen.
- Klasse 1: je hebt geen klachten bij normale inspanning
- Klasse 2: je hebt wel klachten bij normale inspanning, maar geen klachten in rust
- Klasse 3: je hebt wel klachten bij lichte inspanning, maar in rust weinig of geen klachten
- Klasse 4: je hebt al klachten in rust en ook bij elke inspanning
2. Oorzaak
Hartfalen kunnen veroorzaakt worden door hartritmestoornissen, slechte doorbloedingen,
hartklepaandoeningen, aangeboren hartafwijkingen, door nierproblemen, door longaandoeningen,
door een hartspierziekte (cardiomyopathie) of na een hartinfarct.
- Hartritmestoornis: het hart klopt te langzaam, te snel of onregelmatig. Dit alles vraagt om
extra inspanning van het hart. Langdurige hartritmestoornissen kunnen leiden tot hartfalen.
Hartritmestoornissen zijn vaak niet-erfelijk, komen vaak voor bij een hoge leeftijd of bij
lichamelijke klachten (zoals een te snel werkende schildklier of hartspierziekte)
- Slechte doorbloeding: door aandoeningen in de kransslagader of vertakkingen hiervan, krijgt
de hartspier te weinig bloed waardoor deze minder goed kan samentrekken. Dit kan
veroorzaakt worden door een slecht voedingspatroon.
- Cardiomyopathie (verzamelnaam voor ziekten van de hartspier): de hartspier is verwijd,
verdikt of is veranderd in bindweefsel. De hartspier trekt niet meer goed samen of ontspant
zich niet voldoende, hierdoor kan het hart minder goed pompen en ontstaan er hartfalen.
Problemen aan de hartspier kunnen worden veroorzaakt door een tekort aan vitaminen
(bijvoorbeeld een tekort aan vitamine B1 bij veelvuldig alcoholgebruik)
- Aangeboren hartafwijking: erfelijke oorzaak. Door een aangeboren hartafwijking kunnen op
latere leeftijd hartfalen ontwikkelen. Er zijn meer dan honderd verschillende soorten
aangeboren hartafwijkingen, variërend van een enkel gaatje in het tussenschot tussen de
verschillende hartkamers, tot zeer complexe afwijkingen.
- Hartinfarct: een bloedvat van het hart raakt plotseling afgesloten, hierdoor heeft een deel
van het hart tijdelijk geen bloedtoevoer waardoor het hart van slag raakt. Na een hartinfarct
werkt een deel van je hartspier niet meer naar behoren waardoor hartfalen ontstaan.
- Nierproblemen: doordat de nieren niet goed functioneren, blijven giftige stoffen (zoals kalk
en vetten) achter in het bloed en de vaatwanden. Hierdoor kan aderverkalking optreden
waardoor hartfalen kunnen ontstaan. Nierproblemen kunnen erfelijk zijn maar ook ontstaan
door een ongezonde leefstijl.
- Longaandoeningen: door longaandoeningen kunnen ook hartfalen ontstaan. COPD is hier een
voorbeeld van: doordat de longblaasjes beschadigd zijn, kan schone lucht niet gefilterd
worden en dus ook niet meegevoerd worden naar het hart. Longaandoeningen zoals COPD
worden veroorzaakt door een ongezonde leefstijl.
, - Overmatig alcohol,- en drugsgebruik: overmatig gebruik van alcohol kan erin resulteren dat
er hart- en vaatziekten ontstaan, drugs zoals XTC en speed zorgen voor een verhoogde
bloeddruk en hartslag. Hartfalen door overmatig alcohol,- en drugsgebruik kunnen worden
veroorzaakt door een ongezonde leefstijl, erfelijke verslavingsgevoeligheid of sociale,- en
psychologische problematiek.
3. Pathofysiologie
Het hart is een orgaan ter grootte van een vuist. Per minuut wordt er 4 tot 5 liter bloed door het
lichaam rondgepompt, dit bloed wordt gezuiverd in de vier holle ruimtes van het hart.
Zuurstofrijkbloed stroomt uit de longen de linkerboezem binnen, via daar gaat het bloed naar de
linkerkamer waar het zuurstofrijke bloed het lichaam wordt rondgepompt en bij de organen en
spieren terecht komt. In de rechterboezem komt zuurstofarm bloed binnen dat vervolgens door de
rechterkamer terug naar de longen wordt gepompt.
Rondom de buitenkant van het hart lopen kransslagaders, deze bestaan uit twee hoofdtakken,
namelijk de linker- en rechterkransslagader. De kransslagaders vertakken zich beiden in steeds
kleiner wordende vaten en al deze vaten samen zorgen ervoor dat het hart genoeg zuurstof en
voeding krijgt. Als er sprake is van hartfalen, voert het hart de bovengenoemde taken niet meer naar
behoren uit waardoor er onvoldoende zuurstofrijkbloed door het lichaam wordt rondgepompt en er
klachten zullen optreden.
Hartfalen zijn in te delen in twee typen:
- Systolische hartfalen: verwijst naar hartfalen in de fase van het samentrekken van het hart.
De hartspier trekt dan niet effectief genoeg samen waardoor er per hartslag minder bloed
wordt rondgepompt. Dit is de meest voorkomende vorm van hartfalen.
- Diastolische hartfalen: verwijst naar hartfalen in de fase van ontspanning van het hart. De
hartspier kan zich niet voldoende ontspannen waardoor het hart zich niet vult met bloed.
Hierdoor is er minder bloed beschikbaar om rond te pompen. Deze vorm van hartfalen komt
vaak bij vrouwen voor.
Ook spreken we van linkszijdig- en rechtszijdige hartfalen:
- Linkszijdig hartfalen: komt voor aan de linkerkant van het hart. Het hart pompt dan te weinig
bloed in het lichaam waardoor het zich gaat ophopen vóór de linkerkant van het hart. Zo
ontstaat stuwing in de longen en hoopt vocht zich op. Dit heet longoedeem. De werking van
de longen wordt dan belemmerd en ademhalen gaat moeizaam. Vaak leidt linkszijdig
hartfalen tot rechtszijdig hartfalen.
- Rechtszijdig hartfalen: bij rechtszijdig hartfalen pompt de rechterkant van het hart
onvoldoende waardoor bloed zich ophoopt vóór de rechterkant van het hart. Er ontstaat
dan een stuwing in de grote bloedsomloop waardoor vocht zich ophoopt in de buik, benen
en voeten. De lever kan hierdoor ook vergroot worden.
4. Symptomatologie
Verschijnselen van hartfalen zijn:
- Koude handen en voeten
- Vermoeidheid
- Oedeemvorming
- Kortademigheid en benauwdheid
- Concentratieproblemen
- Slapeloosheid en duizeligheid
- Moeilijke stoelgang
- Bij vrouwen: pijn in de kaak, rug of nek > vrouwen krijgen vaak last van hartfalen na de
overgang.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller femkejoldersma. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.95. You're not tied to anything after your purchase.