College 6 – Financiering met publiek geld (deel II)
19 mei 2021 – L. Verboeket
Onderwerpen
Wat zijn publieke prijsvragen?
Waarom gebruikt de overheid prijsvragen?
Waarom onderzoek naar prijsvragen?
Praktijkvoorbeelden
Wat zijn de (mogelijke) spelregels
Publieke prijsvraag: voorbeelden
Competitie Upcycle City
European Social Innovation Competition
Brood en Spelen
Who Cares
Voorbeeld: the Dubai Frame
De gemeente Dubai zette een prijsvraag middels een internationale ontwerpwedstrijd en
verwierf hiermee een bepaald kunstwerk. Donis, de architect, versloeg ruim 900 concurrenten
en won 100.000 dollar. En nog mooier: Dubai wilde zijn lijst graag realiseren. Daarna ging het
mis. Donis was in de veronderstelling dat hij nauw betrokken zou zijn bij de bouw van zijn
eigen Frame. Echter, zo claimt Donis in zijn Amerikaanse aanklacht, in plaats daarvan ging
Dubai uiteindelijk zonder hem aan de slag – zonder zijn toestemming. In de spelregels van de
wedstrijd stond echter dat Dubai het ontwerp enkel mag gebruiken met goedvinden van de
architect.
[De ‘fotolijst’ van Dubai is gejat, zegt de ontwerper]
Publieke prijsvraag: wat is dat?
Uitgezet door een publiek orgaan
Rijksoverheid;
Decentrale overheid;
Private rechtspersonen (b-organen);
Unierechtelijke rechtspersoon (bijvoorbeeld: Europese Commissie)
Wat stelt het publieke orgaan in het vooruitzicht?
Soms alleen de eer, media-aandacht of mooie vermelding;
Vaak (publiek) prijsgeld (soms gecombineerd met een overeenkomst)
Juridische vorm
Contract: naar aanleiding van aanbesteding, gewone privaatrechtelijke overeenkomst;
(subsidie)beschikking: men ontvangt geld. Wanneer de prestatie niet wordt
uitgevoerd, kan deze echter niet afgedwongen worden. Er wordt immers geen
bezwarende titel gecreëerd. De enige optie vormt dan het terugvorderen van de
beschikking;
Regelmatig is niet duidelijk wat de gekozen juridische grondslag of vorm is.
Waarom de prijsvraag, naast subsidie en overheidsinkoop..
, Volgens het Centraal Planbureau wordt hiermee innovatie gestimuleerd, en loopt men
achter wat betreft het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, en de Verenigde Staten. Deze
landen maken meer gebruik van competitie.
25 februari 2016, Kansrijk innovatiebeleid, CPB
Naast aanbesteden kan de overheid ook een prijsvraag instellen voor een innovatie.
Hierbij maakt de overheid vooraf bekend voor welk (goed omschreven)
maatschappelijk probleem een oplossing gezocht wordt. Ook maakt de overheid
bekend welke prijs de innovator ontvangt. Het bedrijf dat de innovatie realiseert,
ontvangt dan het geldbedrag. In de 19e eeuw werden regelmatig prijzen ingesteld om
innovatie aan te moedigen; bijvoorbeeld voor de ontwikkeling van een methode om
op zee de lengtegraad te bepalen of het vinden van een houdbaar alternatief voor
boter. Prijsvragen worden tegenwoordig weinig gebruikt om innovatie te bevorderen.
De overheid kan met aanbestedingen en prijsvragen innovaties voortbrengen die het
karakter van een publiek goed hebben en zonder overheidsingrijpen niet zouden
ontstaan. Ook kan de overheid op deze manieren kennis laten ontwikkelen met het
doel om die vrij beschikbaar te maken. Een subsidie of lening is niet effectief bij
publieke goederen omdat hiervoor de private opbrengst nihil is. Een aanbesteding of
prijsvraag biedt uitkomst, omdat de overheid rechtstreeks de private opbrengst kan
beïnvloeden.
Om de expertise van burgers en bedrijfsleven in te roepen bij het oplossen van
maatschappelijke problemen. Middels een prijsvraag wordt een stukje macht bij de
maatschappij gelegd;
Burgers krijgen meer zeggenschap over publieke taken en inrichting van de ruimte,
denk aan publieksstemming. Waarbij burgers uit een bepaalde stad of regio
meestemmen over de winnaar van de prijsvraag;
Om innovatie te stimuleren om zo de Nederlandse concurrentie op de wereldmarkt te
vergroten (margarine, vliegen over de Atlantische oceaan, touchscreen);
Media-aandacht! Subsidies worden aan de lopende band uitgegeven, noemt men de
subsidie een ‘prijs’.. dan verandert dit de zaak.
Voorbeeld: the New Food Challenge
De Vegetarische Slager is een van de winnaars van de New Food Challenge. Het
bedrijf ontving de prijs voor het project om 100% plantaardig draadjesvleesch te
creëren op basis van peulvruchten. De Nederlandse overheid schreef de New Food
Challenge uit om nieuwe voedseloplossingen te bedenken op weg naar een meer
plantaardige samenleving, in het kader van het behalen van klimaatdoelen en het
vormgeven van een duurzaam voedselbeleid. De opdracht is uitgevoerd in het kader
van een SBIR-opdracht van het Ministerie van Landbouw, Natuur en
Voedselveiligheid.
De publieke prijsvraag: waarom onderzoek?
Er gaat veel (publiek) geld in om. De cijfers laten een opwaartse trend zien wat betreft het
gebruik van de publieke prijsvraag;
Prijsvragen worden in plaats van ‘standaard’ aanbestedingen en subsidietenders ingezet, máár
dit gebeurd niet altijd conform aanbestedingsrecht of subsidierecht;
Publiek én privaat geld wordt gecombineerd bij dit prijzengeld. Dit werpt de vraag of welk
rechtsgebied van toepassing is;
Weinig juridisch onderzoek verricht;
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller robinUM. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.02. You're not tied to anything after your purchase.