Summary
Samenvatting Inleiding tot de filosofie
- Course
- Institution
Uitgebreide samenvatting van het vak Inleiding tot de filosofie (1ste bachelor FSW)
[Show more]
3 reviews
By: zoesnel • 3 year ago
By: thijsdv • 3 year ago
By: matthias1999 • 3 year ago
Seller
Follow
RoosMartens25
Reviews received
Content preview
InlINLEIDING TOT DE FILOSOFIE
,1. OVER HET GOEDE EN HET JUISTE...............................................................................................................................2
1.1 Inleiding......................................................................................................................................................2
1.2 Ethiek..........................................................................................................................................................2
1.3 Het funderingsprobleem.............................................................................................................................3
1.4 Relativisme .................................................................................................................................................3
1.5 Waarden en het goede leven......................................................................................................................5
1.6 Normen en het juiste leven ........................................................................................................................6
1.7 Conclusie.....................................................................................................................................................9
2. DE RECHTVAARDIGE SAMENLEVING.........................................................................................................................10
2.1 Algemeen..................................................................................................................................................10
2.2 Het wenselijke en het mogelijke...............................................................................................................11
2.3 Naturalisme en conventionalisme............................................................................................................11
2.4 Rechtvaardigheid......................................................................................................................................13
2.6 Debat over de verzorginsstaat: verdienste en behoefte...........................................................................15
2.7 Voorbij rechtvaardigheid..........................................................................................................................20
2.8 Conclusie...................................................................................................................................................22
3. IDENTITEIT EN CULTUUR........................................................................................................................................22
3.1 Cultuurfilosofie..........................................................................................................................................22
3.2 De opkomst van het moderne cultuurbegrip: van romantiek tot levensfilosofie.....................................23
3.3 Intermezzo: natuur- en cultuurwetenschappen ......................................................................................28
3.4 Massacultuur............................................................................................................................................29
3.5 Cultuur, sociale identiteit en leefstijl........................................................................................................31
GASTCOLLEGE.........................................................................................................................................................33
4. ANTROPOLOGIE ...............................................................................................................................................37
4.1 Het probleem............................................................................................................................................37
4.2 Bewustzijn ................................................................................................................................................37
.........................................................................................................................................................................37
4.3 Zelfbewustzijn..........................................................................................................................................38
4.4 Vrije wil....................................................................................................................................................40
4.5 Zelfbepaling.............................................................................................................................................40
5. EPISTEMOLOGIE...................................................................................................................................................41
5.1 Over de aard en grenzen van kennis .......................................................................................................41
5.2 Rationalisme.............................................................................................................................................42
5.3 Empirisme................................................................................................................................................44
5.4 Scepticisme...............................................................................................................................................45
1
,1. Over het goede en het juiste
1.1 Inleiding
1.2 Ethiek
Norm => een oordeel over wat wel of niet het geval zou moeten of mogen zijn
o Concrete gedragsbepalingen, specifieke regels die ons voorschrijven wat we
moeten of mogen doen
o Bv: wees eerlijk, werk af waaraan je begint, wees mild voor de anderen,...
Plicht => dingen die je moet doen
Permissies of toestemmingen => zeggen niet dat je iets moet, maar dat je iets mag doen
of nalaten
Waarde => drukt beoordeling of evaluatie uit, en verwijst meestal op een meer algemene
wijze naar aspecten van het leven die we belangrijk vinden
o Algemene morele uitgangspunten, aspecten van het leven die we belangrijk vinden
o Bv: veiligheid, vrijheid, vriendschap, rechtvaardigheid, integriteit,...
Deugd => waarde die naar een specifieke karaktereigenschap verwijst, zoals eerlijkheid,
bescheidenheid, vriendelijkheid,…
Ethiek bestudeert niet enkel bestaande normen en waarden, maar is zelf ook normatief:
ze probeert tot een oordeel over die normen en waarden te komen
Moreel => wat overeenstemt met de heersende waarden en normen. Kan ook
waardeoordeel zijn: ‘ik vind het moreel goed’
Immoreel => wat de heersende waarden en normen schendt
Amoreel => waarbij geen waarden en normen betrokken zijn. Bv instructies van ikea-kast
Moraal => stelsel van normen en waarden, dat betrekking heeft op het handelen van
mensen
o De normen en waarden die in een bepaalde cultuur of maatschappij bestaan = de
positieve moraal van die cultuur of maatschappij
Ethiek => studie van normen en waarden, die zich richt op de vraag welke normen en
waarden we kunnen rechtvaardigen
o De systematische reflectie op die geldende moraal => normatieve discipline
Morele uitspraak
o => kan betekenen dat het hier gaat om een uitspraak die verwijst naar een
bepaalde norm of waarde, maar dat deze bepaalde norm of waarde wordt
genoemd, betekent niet meteen dat we het eens zijn met de norm of waarde
2
, Tegengestelde van deze def = a-morele uitspraak
o => kan worden gezien als de uitdrukking van normen of waarden waarmee we
kunnen instemmen, ofwel: waar in onze ogen goede redenen voor te geven zijn
Tegengestelde van deze def = immorele uitspraak
1.3 Het funderingsprobleem
Kernvraag ethiek => welke normen en waarden kunnen we met goede redenen
rechtvaardigen?
o Ethiek = normatief: ze vormt een oordeel over de geldende normen en waarden en
geeft dus aan welke normen en waarden we zouden moeten naleven
Ethiek is dus niet beschrijvend of descripties, zij stelt zich niet tevreden met
het beschrijven van de bestaande toestand en het aangeven van de
oorzaken daarvan.
Ethiek beweegt zich altijd op het niveau van hoe iets zou moeten zijn
o Normatief: hoe zou het moeten zijn? ideaal beschrijven
o Descriptief: wat is? toestand beschrijven
2 verregaande implicaties
o Exacte wetenschap leert ons NIETS over hoe we ons leven moeten leiden
o Het hele wetenschappelijke instrumentarium van feiten, verklaringen,
experimenteel bewijs, etc. is niet bruikbaar in de ethiek
Geen ultieme fundering
o Een correcte redenering om normen te rechtvaardigen bevat naast feitelijke ook
normatieve argumenten
Logische kloof: uit een feit kan niet zonder meer een normatieve stellingname worden
afgeleid
Funderingsprobleem: de onderbouwing van onze morele uitspraken kan nooit volledig
zijn: we zullen ergens moeten ophouden
1.4 Relativisme
‘Alles is relatief, en het is daarom zinloos na te denken over normen en waarden’
Relativisme
o Normen en waarden zijn relatief ten opzichte van de cultuur waarin ze gelden
(mensen in verschillende culturen denken idd anders over bepaalde zaken, zoals
de doodstraf, euthanasie,...)
o Cultuurrelativisme: richt zich op verschillen tussen culturen en dus tussen groepen
van mensen
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller RoosMartens25. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.66. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67163 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now